Trong suốt ngày xử thứ hai của vụ án sai phạm tại dự án Ethanol Phú Thọ, ông Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh bị cách ly để Viện Kiểm sát chất vấn 10 bị cáo còn lại.

Bị cáo Đinh La Thăng phủ nhận toàn bộ cáo trạng.

Được triệu tập lại Phiên toà lúc 18 h, trong 26 phút trả lời đại diện Viện Kiểm sát và luật sư, ông Thăng hai lần đề nghị bác bỏ toàn bộ nội dung cáo trạng và khẳng định, mọi quyết sách và hành động của PVN và cá nhân bị cáo đều đúng pháp luật, mục đích cuối cùng là “vì lợi ích chung và sự phát triển của đất nước”.

Cáo trạng của Viện Kiểm sát cáo buộc, trong cuộc họp ngày 10/2/2009, chủ trì cuộc họp Ban chỉ đạo Dự án nhiên liệu sinh học, ông Thăng định hướng ưu tiên giao thầu cho PVC các công trình có yêu cầu đặc biệt trong ngành dầu khí, trong đó có dự án Ethanol Phú Thọ.

Ông Thăng cho rằng, cuộc họp này mang tính chất nội bộ PVN, không hề có sự chỉ định thầu nào trong cuộc họp. Chủ trương chung của PVN là ưu tiên sử dụng dịch vụ trong ngành Dầu khí và phải tuân theo quy định của pháp luật. Với tư cách là Trưởng ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học, bị cáo chỉ đôn đốc về mặt tiến độ, không làm thay nhiệm vụ của chủ đầu tư.

Ông Đinh La Thăng cũng khai chủ đầu tư phải được toàn quyền quyết định, ông chỉ quyết định về mặt chủ trương và đôn đốc tiến độ. Ngoài ra, PVN chỉ chỉ đạo được đối với dự án thông qua người đại diện vốn. PVB chỉ có hơn 39% vốn nên không có quyền quyết định dự án.

Theo cáo trạng, ngày 17/7/2007, Hội đồng quản trị PVN có nghị quyết giao Tổng giám đốc PVN xây dựng đề án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu ở phía Bắc. Ông Đinh La Thăng, Chủ tịch Hội đồng quản trị PVN, ký nghị quyết “chấp thuận chủ trương đầu tư nhà máy sản xuất Ethhanol khu vực phía Bắc” với phương thức thực hiện thành lập công ty cổ phần làm chủ đầu tư dự án.

Tháng 9/2008, PVB đã phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển gói thầu TK05 xây dựng nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu để sơ tuyển lựa chọn nhà thầu. Thời điểm đó, ông Trịnh Xuân Thanh đã ký văn bản gửi PVB đề nghị hạ một số tiêu chí đánh giá về năng lực kỹ thuật, năng lực tài chính, kinh nghiệm nhà thầu nhưng không được chấp thuận. Tiếp đó PVC đã thành lập liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T để nộp hồ sơ dự tuyển gói thầu này.

Cơ quan điều tra xác định, tại thời điểm đóng sơ tuyển, có 6 bộ hồ sơ của các nhà thầu tham gia ứng tuyển, nhưng kết quả chấm sơ tuyển thì cả 6 nhà thầu đều chưa đạt đủ các tiêu chí. Trong đó, liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T chưa đạt các tiêu chí về năng lực kỹ thuật, năng lực tư vấn…

Mặc dù biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về lĩnh vực Ethanol, nhưng từ trước khi PVB triển khai lựa chọn nhà thầu, với vai trò Chủ tịch Hội đồng quản trị PVN, ông Đinh La Thăng đã chủ trì nhiều cuộc họp để định hướng việc giao thầu cho PVC theo như đề nghị của ông Trịnh Xuân Thanh.

Trên cơ sở chỉ đạo của ông Thăng, Trịnh Xuân Thanh đã ký công văn gửi PVB xin được chỉ định thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ. Do chưa có ý kiến chỉ đạo của PVN nên PVB không đồng ý chỉ định thầu mà vẫn tổ chức đấu thầu quốc tế rộng rãi.

Tuy nhiên, Trịnh Xuân Thanh vẫn quyết liệt tiếp tục chỉ đạo thuộc cấp gửi văn bản đề nghị PVN và PVB xin chỉ định thực hiện dự án. Nhận được công văn này, ông Thăng đã có bút phê chỉ đạo cấp dưới giải quyết theo chủ trương chung của tập đoàn. Thực hiện chỉ đạo của ông Thăng, PVB đã không tổ chức đấu thầu theo kế hoạch mà lập hồ sơ để chỉ định thầu cho PVC/Alfa Laval/Delta-T.

Đáng chú ý, PVB tiếp tục thẩm tra và đánh giá liên danh này không đạt rất nhiều tiêu chí để thực hiện dự án. Tuy nhiên, Đinh La Thăng vẫn tiếp tục chỉ đạo việc đồng ý chủ trương giao cho Liên danh của PVC thi công gói thầu.

Quá trình thực hiện, do liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực nên dự án nhà máy Ethanol Phú Thọ liên tục bị chậm tiến độ. PVC sau đó cũng có báo cáo thừa nhận liên danh của mình không đủ năng lực để thực hiện dự án.

Tháng 3/2013, PVC đơn phương dừng thi công dự án khi chưa có hạng mục nào hoàn thành, lý do bởi gặp nhiều khó khăn về tài chính, hoàn toàn chưa có kinh nghiệm…

Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xác định tính đến ngày khởi tố vụ án, chủ đầu tư đã sử dụng gần 1.500 tỷ đồng để thực hiện dự án, trong đó PVB đã vay ngân hàng tổng số 754 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền lãi phát sinh mà PVB đã trả và còn phải trả cho các ngân hàng từ khi dự án dừng thi công đến ngày khởi tố là 543 tỷ đồng...