Lại nỗi lo nợ công
	Khắc phục hạn chế, yếu kém để đưa nền kinh tế phát triển
	Cứu cánh vỡ nợ công

Theo báo cáo của Bộ Tài chính gửi các đại biểu Quốc hội (QH) về việc vay, sử dụng vốn vay; trong đó chủ yếu là vốn vay ưu đãi cho đầu tư phát triển (ODA), thì riêng năm 2014, Việt Nam đã ký kết 41 hiệp định vay ODA từ các nhà tài trợ với tổng trị giá 4.705,2 triệu USD. Việc phân bổ nguồn vốn được bố trí chi các ngành: Bộ Công Thương (năng lượng điện) 1.846 triệu USD, chiếm 31,6%;

Giao thông Vận tải là 1.173 triệu USD, chiếm 24,9%; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là 327 triệu USD, chiếm 7%; Tài nguyên và Môi trường (cho biến đổi khí hậu) 217 triệu USD, chiếm 4,6%; Y tế là 170 triệu USD, chiếm 3,6%; còn lại được phân bổ cho các bộ, ngành và địa phương trong cả nước.

Cũng năm 2014, Chính phủ đã phát hành trái phiếu quốc tế với tổng giá trị 1 tỷ USD, lãi suất 4,8% để tái cơ cấu lại các khoản nợ gốc trái phiếu quốc tế phát hành năm 2005 và 2010. Trong năm 2014 Chính phủ chỉ cấp bảo lãnh cho một dự án vay trong nước, lũy kế đến 31/12/2014, tổng số dự án vay trong nước được cấp bảo lãnh là 26 khoản vay, chủ yếu thuộc lĩnh vực điện (8 dự án chiếm 68,35 % tổng giá trị vốn bảo lãnh) và dầu khí (7 dự án chiếm 23,81%).

Cầu Nhật Tân một trong những dự án dử dụng ODA rất hiệu quả

Với việc phải vay các khoản ODA, vay có sự bảo lãnh của Chính phủ tương đối lớn trong năm 2014 đã kéo theo chỉ số nợ công gia tăng. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, nếu năm 2010, nợ công khoảng 51,7% GDP thì đến hết năm 2014 tăng lên khoảng 59,6% GDP.

“Nợ công là nguồn vốn quan trọng để bổ sung cho đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội. Trên 98% vốn vay được sử dụng trực tiếp cho các dự án hạ tầng, phần còn lại được đưa vào ngân sách nhà nước cho chi đầu tư (1,5%) và một phần chi sự nghiệp trong các dự án vay ODA theo cam kết (0,4%)”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.

Vì không đủ tiềm lực tài chính, nên chúng ta phải đi vay (vay ưu đãi, vay thương mại, vay doanh nghiệp) để đầu tư hạ tầng kinh tế. Do đó, bài toán hiệu quả kinh tế là rất quan trọng. Không thể phủ nhận, suốt 30 năm qua, nếu không có các khoản vay trên, cơ sở hạ tầng của chúng ta không thể phát triển như ngày hôm nay.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả do công tác quản lý chưa tốt mà một số dự án đi vay chưa phát huy tác dụng; thậm chí quá trình thẩm định kém dẫn đến những phát sinh quá cao làm tăng gánh nặng nợ nần.

Qua công tác thanh tra của Bộ Tài chính, trong số 246 dự án sử dụng vốn vay có điều chỉnh tổng mức đầu tư, có 38 dự án vốn ODA có tổng mức đầu tư tăng thêm 109.824 tỷ đồng và 453,66 triệu USD; 2 dự án được Chính phủ bảo lãnh tăng 6.792 tỷ đồng; 206 dự án vay về cho vay lại có tổng mức đầu tư tăng 148.153 tỷ đồng và 47,5 triệu USD, làm tăng chi phí và nợ công.

Dự án xây dựng đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông sử dụng nguồn vốn ODA của Trung Quốc và vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam do Bộ GT- VT làm chủ đầu tư, sau 5 năm thi công, tổng mức đầu tư được điều chỉnh tăng từ 552 triệu USD lên 891 triệu USD. Tuyến đường sắt đô thị đoạn Nhổn - Ga Hà Nội có dự toán là 783 triệu euro, trong đó vốn ODA là 653 triệu euro và vốn đối ứng từ ngân sách thành phố là 130 triệu euro. Song đến tháng 7/2014, dự án đã phải bổ sung 393 triệu euro, trong đó vay thêm 304,99 triệu euro vốn ODA.

L. Hà