Đây là thông tin được Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ chia sẻ tại buổi giao ban báo chí Ban Tuyên giáo Trung ương ngày 20/10.

Điều chỉnh nội dung chưa phù hợp

Cả nước hiện có khoảng 14.000 trường Tiểu học với gần 500.000 giáo viên, trong đó có khoảng 100.000 giáo viên trực tiếp dạy lớp 1 năm học 2020 - 2021.

Thực hiện theo Thông tư số 01/2020/TT-BGDĐT ngày 30/1/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn việc lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông, các nhà trường đã tổ chức thực hiện lựa chọn sách giáo khoa lớp 1 theo đúng quy định.

Kết quả, bộ sách Cánh Diều được chọn nhiều nhất với 32%; tiếp đến là bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống với 28%... Bộ sách được lựa chọn ít nhất là bộ Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục với khoảng 8%.

Sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều được phản ánh có một số nội dung chưa phù hợp. (Ảnh minh họa: Dương Tâm)

Trước phản ánh về việc sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều (Sách do Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh phát hành) có một số nội dung chưa phù hợp, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã yêu cầu Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 1 (Hội đồng thẩm định) rà soát, báo cáo trước ngày 17/10/2020.

Thực hiện yêu cầu của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hội đồng thẩm định đã tổ chức rà soát, làm việc với tác giả sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều. Sau quá trình rà soát nghiêm túc các ngữ liệu trong sách, để sách hoàn chỉnh và đảm bảo tính phù hợp hơn, Hội đồng thẩm định đề nghị các tác giả điều chỉnh, cung cấp một số ngữ liệu để gợi ý cho giáo viên và các nhà trường lựa chọn sử dụng trong quá trình dạy học.

Một số từ ngữ như “nhá”, “nom”, “quà... quà...”, Hội đồng thẩm định đã khuyến nghị ở Biên bản vòng 1, sau khi rà soát, Hội đồng thẩm định tiếp tục đề nghị nhóm tác giả tìm các từ ngữ khác phù hợp và hay hơn. Một số từ ngữ được đề cập đến trên các phương tiện thông tin đại chúng như “chén”, “cuỗm”, “tợp”, “dưa đỏ”, “lồ ô”, “be be”, “lỡ xô”, “bê đồ” “ti vi”, “bế”, “khổ mỡ”, Hội đồng thẩm định đề nghị nhóm tác giả tìm các từ ngữ khác phù hợp.

Một số đoạn/bài như “Hai con ngựa”, “Cua, cò và đàn cá”, “Lừa, thỏ và cọp”, sau khi rà soát sách, Hội đồng thẩm định tiếp tục đề nghị tác giả thay thế văn bản. Một số đoạn/bài khác được phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng: “Ve và gà”, “Ước mơ của tảng đá”, “Quạ và chó”, Hội đồng thẩm định đề nghị tác giả thay thế văn bản khác cho phù hợp.

Hội đồng thẩm định cũng đề nghị các tác giả khi lựa chọn văn bản thay thế không sử dụng truyện ngụ ngôn và các đoạn/bài “đa nghĩa”, nên lựa chọn đoạn/bài trong kho tàng văn học Việt Nam. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã yêu cầu Nhà xuất bản và tác giả xây dựng phương án chỉnh sửa, hiệu đính, gửi Hội đồng thẩm định để thẩm định, báo cáo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét nội dung chỉnh sửa trước ngày 15/11/2020.

Linh hoạt giải pháp thực hiện

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ, để tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 hiệu quả, đúng quy định, ngày 5/10/2020, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Công văn số 3977/BGDĐT-GDTH về việc tăng cường chỉ đạo thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cấp tiểu học.

Đặc biệt, để xử lý kịp thời, hiệu quả các khó khăn khi sử dụng sách giáo khoa trong giảng dạy và có phương án khắc phục khi phát hiện lỗi trong sách giáo khoa, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các Nhà xuất bản, các tác giả viết sách giáo khoa thực hiện các giải pháp linh hoạt, đa dạng để kịp thời hỗ trợ địa phương và giáo viên khắc phục những khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện chương trình.

Đồng thời chỉ đạo các Sở Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các nhà trường hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên chủ động lựa chọn ngữ liệu khác phù hợp (nếu cần thiết) để tổ chức dạy học cho học sinh căn cứ vào yêu cầu của ngữ liệu được quy định trong Chương trình Ngữ văn, căn cứ vào trình độ học sinh, căn cứ vào mục tiêu của hoạt động dạy học đúng theo quy định của chương trình và các văn bản hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Ngoài ra, thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tiếp tục nghiên cứu để bổ sung các quy định về việc tổ chức thực nghiệm khi biên soạn sách giáo khoa; việc tổ chức đọc phản biện độc lập các bản mẫu sách giáo khoa khi Hội đồng thẩm định đánh giá "Đạt” và lấy ý kiến góp ý rộng rãi của các lực lượng xã hội trước khi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ký ban hành.

Việc trưng cầu ý kiến này dự kiến được thực hiện trên cổng thông tin của Bộ, tương tự như quy trình lấy ý kiến các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.