Trước đây, hai xã Thượng Lâm và Đồng Tâm là một, sau đó được tách làm hai nên những vị thần Cao Sơn Đại Vương và Quý Minh Đại Vương... được thờ ở đình của hai xã có những mối quan hệ mật thiết với nhau. Đây là lý do hai xã cùng tổ chức hội làng truyền thống.

Lễ hội là nét đẹp văn hóa truyền thống của địa phương.

Theo đó, đã thành thông lệ, 3 năm tổ chức một lần (từ ngày 11 - 13/2 âm lịch) hai xã Đồng Tâm và Thượng Lâm cùng tổ chức hội làng để nhân dân tỏ lòng thành kính, biết ơn, tưởng nhớ công đức của các vị Đại vương.

Lễ hội được tổ chức với phần lễ có nghi lễ rước kiệu truyền thống và nghi lễ tế thần theo phong tục của làng; phần hội với các trò chơi dân gian và các chương trình nghệ thuật đan xen.

Trong những ngày hội làng, tiếng trống hội xuân ở nơi đây thúc giục làm cho không khí nhộn nhịp vui tươi, mọi người đến lễ hội ai cũng phấn khởi. Những hình thức sinh hoạt văn hóa đã tạo cho ngày hội ở nơi đây thêm sống động, tạo nên tinh thần đoàn kết, tính cộng đồng trong nhân dân.

Tại hội làng, nhân dân địa phương tham gia nghi thức rước kiệu. Đây là một trong những lễ hội rước có nhiều kiệu nhất trên cả nước (13 kiệu). Trong các ngày diễn ra lễ hội, các vị thần được người dân địa phương rước đi vãn cảnh quê hương và về ngự tại kỳ đài trung tâm của xã; tiếp đó là các cụ bô lão của hai xã làm lễ tế, nhân dân đến dâng lễ.

Với sự chuẩn bị chu đáo, lễ hội truyền thống năm 2023 của hai xã Thượng Lâm, Đồng Tâm đã diễn ra trang trọng, ý nghĩa, thể hiện những nét đẹp trong văn hóa của người Việt, giúp mỗi người dân hướng về cội nguồn dân tộc, gắn chặt tình đoàn kết.

Đây cũng là dịp hội tụ những người con quê hương, đón những người con xa xứ trở về, giáo dục các thế hệ sau biết trân trọng, giữ gìn bản sắc dân tộc, xây dựng quê hương.

Một số hình ảnh đặc sắc tại lễ hội truyền thống năm 2023:

Lễ hội truyền thống thu hút hàng nghìn người dân địa phương và du khách thập phương đến xem hội.

Đây là một trong những lễ hội rước có nhiều kiệu nhất trên cả nước (tổng số 13 kiệu).

Sau nhiều năm bị gián đoạn do dịch Covid-19, lễ hội truyền thống năm 2023 diễn ra với sự mong chờ, háo hức của đông đảo người dân địa phương. Điều hấp dẫn, độc đáo nhất của lễ hội là nghi thức rước kiệu mang đậm màu sắc tâm linh.

Hai xã có tổng số 13 kiệu, trong đó 8 kiệu có tượng, là những vị thần có công xây dựng và bảo vệ quê hương, được nhân dân tôn kính thờ tại đình làng.

Đội rước kiệu gồm các thanh niên khoẻ mạnh, trải qua vòng lựa chọn nghiêm ngặt theo lệ làng, thể hiện lòng tôn kính với các vị thần.

Mỗi kiệu có khoảng 20 người tham gia rước, mặc dù mệt nhưng ai cũng vui vẻ, tự hào khi được chọn vào đội rước.

Tại lễ hội, nhân dân hai xã rước các vị thần được thờ ở đình làng đi vãn cảnh tại địa phương. Ngày cuối lễ hội (ngày 13/2 âm lịch), nhân dân rước kiệu các vị thần về đình, chùa của hai xã. Đây là buổi rước được người dân mong chờ nhất với màn chia tay lưu luyến của các vị thần.

Mặc dù lễ hội chỉ diễn ra trong 3 ngày nhưng dư âm và ý nghĩa vẫn luôn đọng lại trong tâm thức mỗi người dân địa phương cũng như du khách thập phương về dự hội.