Xin chữ đầu năm – ước vọng qua từng nét chữ
	Du xuân Nam Định - miền đất của những lễ hội đầu năm
	Độc đáo ẩm thực các vùng miền ngày tết

Cùng với cầu ngói Thanh Toàn xứ Huế và cầu Chùa biểu tượng phố cổ Hội An, cầu Ngói không chỉ là di tích lịch sử lâu đời của dân tộc mà còn là nhân tố quan trọng trong quần thể cầu Ngói – chợ Lương – chùa Lương – chùa Phúc Hải – Giếng đá cổ, làm nên một quần thể di tích nổi tiếng xứ Bắc.

Được xây dựng từ cuối thế kỷ XV, cầu Ngói (Hải Anh, Hải Hậu, Nam Định) là một công trình kiến trúc độc đáo trên đất Thành Nam và là một trong ba cây cầu cổ đẹp nhất Việt Nam. Ảnh Mai Quý

Theo hàng câu đối ghi trên cổng cầu thì ngay từ những ngày vùng đất này được khai hoang, người ta đã tiến hành xây dựng cây cầu: “Lê Hồng Thuận tứ tính thủy mưu giá ốc biệt thành giang thượng lộ/ Hoàng Khải Định thất niên trùng tấp dư lương y cựu kính trung đề”. Có thể dịch là: “Đời Hồng Thuận (1509-1515) 4 họ tính kế dựng nhà trên cầu thành đường trên nước/ Đời Khải Định thứ bảy (1922) tu sửa như cũ, từng bậc xếp nên gương”.

Theo quan sát, cầu Ngói được xây dựng trên 18 cột đá vuông mỗi cạnh 35cm xếp thành 6 hàng cột để gánh 6 vì, đỡ toàn bộ 9 gian nhà cầu. Trên cột đá là hệ thống xà ngang, xà dọc bằng gỗ lim to chắc để đỡ các dầm, nâng sàn cầu, nhà cầu. Sàn cầu được thiết kế làm hai phần rõ rệt. Phần sàn của lòng cầu rộng 2m, gồm nhiều thanh gỗ lim ghép lại nằm trên hàng dầm uốn cong, đồng thời có nhiều thanh gỗ ngắn hơn vuốt tròn cạnh tạo thành nhiều gờ nổi để khách bộ hành lên xuống đỡ bị trượt chân.

Hai bên lòng cầu là hai dãy hành lang và cũng uốn cong theo thành cầu. Phía trong hành lang cũng được ghép ván. Phía ngoài hành lang là lan can với các đố thượng, đố hạ, con song. Hành lang là nơi khách bộ hành có thể dừng chân ngồi nghỉ ngơi ngắm cảnh sông nước, làng quê.

Cầu được dựng chắc chắn trên 18 cột đá, được chia thành 9 gian với hệ thống xà ngang, xà dọc chắc chắn để đỡ dầm cầu và nâng sàn cầu, đều được làm bằng gỗ lim. Ảnh Mai Quý

Hệ thống xà dầm bố cục chặt chẽ nâng chọn 40 cột cái, cột quân, cấu kiện chủ lực của nhà cầu. Các vì kèo, 36 xà dọc, thượng lương, xà ngang. Xà máng trên, máng dưới, hệ thống hoành rui… đều được gia công tỉ mỉ, đạt yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật, khiến bộ khung vừa cong, vừa uốn lượn, khít xà ăn mộng. Mái ngói được lợp rất khéo không bi xô, không bi dột. Người thợ tài hoa xưa đã đạt yêu cầu này nhờ sáng tạo ra kỹ thuật nửa lợp, nửa xây làm cho dáng mái rất đẹp tựa con rồng đang bay.

Nhìn tổng thể, cầu Ngói có hình dáng như một ngôi nhà dài lợp ngói bắt ngang sông, hay còn gọi là “thượng gia hạ kiều” (trên là nhà dưới là cầu), các cụ cao niên ở địa phương thường gọi là “thượng hạ trì” (trên là nhà dưới là sông nước). Phần trên là một tổ hợp mái ngói vảy rồng với hệ thống các kèo giống như trong một ngôi nhà truyền thống.

Đáng chú ý là cuốn thư trên hàng trụ, dưới là cửa cuốn. Cuốn thư tạo dáng mềm, đề 4 chữ “Quần Phương xã kiều”, tức cầu xã Quần Phương. Mỗi đầu cầu đều có 4 con nghê chầu, dáng vẻ vừa thân thuộc vừa lộ vẻ uy nghiêm, ý nghĩa ấy được dân gian hé mở trong câu: “Bốn con nghê chầu về tổ tông”.

Cầu Ngói được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử văn hóa từ năm 1990. Đây là một trong những công trình kiến trúc đẹp, điển hình cho một loại hình công trình giao thông cổ xưa được lưu giữ và được xuất hiện trên con tem bưu chính.