Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhận định về tình hình hiện tại đúng là khó khăn với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ và đã được đề cập rất nhiều.

Thứ trưởng Bộ Tài chính điểm nhanh một số biểu hiện:

Thứ nhất là khối lượng phát hành, trong thời gian qua, tính đến 25/11/2022 có xu hướng giảm, đọng 331.8 nghìn tỷ, và giảm 31,6% so với cùng kỳ 2021, đặc biệt là giảm dần qua các quý, từ quý I cho đến quý IV năm 2022. Trong khi đó có hiện tượng mua lại trước hạn, tức là trái phiếu chưa hết hạn thì doanh nghiệp phát hành mua lại hoặc là nhà đầu tư đề nghị mua lại. Tình hình này nhiều, phản ánh sự khó khăn, phản ánh niềm tin trên thị trường.

Cụ thể, đến ngày 25/11/2022, khối lượng mua lại trước hạn của các doanh nghiệp là 161 nghìn tỷ đồng và bằng 114% của khối lượng mua lại năm 2021. Đấy là số liệu về tình hình thị trường phát hành, mua lại.

Thứ hai là đánh giá niềm tin của thị trường giảm sút, ảnh hưởng rất lớn, rất nhiều đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Nguyên nhân là do một số vụ việc vi phạm từ doanh nghiệp phát hành, ngân hàng thương mại mà chúng ta phải xem xét và xử lý. Từ những vi phạm ấy ảnh hưởng tới niềm tin của thị trường, niềm tin của các nhà đầu tư, niềm tin của doanh nghiệp tư vấn, và của chính doanh nghiệp phát hành.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trả lời tại buổi họp báo - Ảnh: VGP/Quang Thương

Bên cạnh đó, những tin đồn không chính xác cũng ảnh hưởng, đặc biệt trong điều kiện công nghệ thông tin hiện nay. Trong đó nhiều vụ việc đã được Bộ Công an phát hiện, xử lý nghiêm.

Ngoài ra, các doanh nghiệp phát hành hiện đang gặp khó khăn về thanh khoản, tín dụng… đi cùng với những khó khăn trên thị trường bất động sản, tác động ngược lại đến doanh nghiệp phát hành, từ đó khiến bức tranh thị trường không còn được tươi sáng mà là một bức tranh ở gam màu trầm. Đấy là thực trạng của thị trường.

Về các giải pháp để tiếp tục phát triển ổn định thị trường, trong đó có việc đảm bảo quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh “nguyên nhân nào giải pháp đó”.

Trong đó, ở nhóm giải pháp về khuôn khổ pháp lý, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho hay, Chính phủ sau khi xem xét đánh giá đã ban hành Nghị định 65/2022/NĐ-CP để sửa một số nội dung của Nghị định 153/2020/NĐ-CP. Ngay sau khi ra đời, Nghị định 65 đã kịp thời giúp tăng tính công khai, minh bạch của thị trường, xử lý những vấn đề bất cập, đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư.

Tuy nhiên, tình hình thị trường đã thay đổi rất nhanh trong những tháng qua, đặt ra vấn đề phải hành động để thích ứng với tình hình mới. Theo đó, Thủ tướng đã chỉ đạo phải rà soát ngay, kể cả với Nghị định 65, để xem xét nếu có biến động đòi hỏi phải bổ sung thay đổi thì sẽ thực hiện ngay.

Thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đang khẩn trương để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những vấn đề pháp lý liên quan đến Nghị định 165 và các quy định liên quan, và trong thẩm quyền của Chính phủ sẽ xem xét giải quyết trong tháng 12.

Với những việc đó, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi tin rằng sẽ góp phần ổn định và đưa các doanh nghiệp phát hành, các nhà đầu tư sớm quay lại thị trường và để thị trường phát triển, vận hành một cách bình thường trở lại.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cũng cho biết thêm, trong triển khai thực tế, ngày 23/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã tổ chức buổi làm việc trực tiếp với 37 doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, có quy mô phát hành và lượng phát hành lớn, và có một số đáo hạn trong 2 tháng cuối năm 2022 và năm 2023. Cùng với đó, gần 10 công ty chứng khoán có thị phần tư vấn phát hành trái phiếu Chính phủ lớn.

Qua tổng hợp, các kiến nghị của hầu hết doanh nghiệp chủ yếu tập trung vào ba vấn đề: sớm khôi phục niềm tin thị trường; tháo gỡ khó khăn trong thanh khoán, tín dụng của doanh nghiệp; hoàn thiện khuôn khổ pháp lý.

Sau cuộc làm việc này, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi đến các doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Theo đó, yêu cầu doanh nghiệp ưu tiên sử dụng các nguồn lực để thực hiện đúng cam kết với nhà đầu tư, trường hợp có khó khăn khi thanh toán gốc và lãi trái phiếu thì cần có phương án thỏa thuận với nhà đầu tư.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho hay, doanh nghiệp phải tuân thủ chế độ công bố thông tin theo quy định. Chủ động cung cấp thông tin của doanh nghiệp cho các nhà đầu tư.

“Chúng tôi khuyến nghị, yêu cầu các doanh nghiệp phải thuê các công ty tư vấn, trong đó có tư vấn về kiểm toán độc lập, tư vấn về xếp hạng tín nhiệm, định giá để xác định giá trị doanh nghiệp, từ đó có được kết quả công bố, công khai với các nhà đầu tư, để các nhà đầu tư biết được doanh nghiệp đang ở đâu để người ta có phương án. Nếu doanh nghiệp nào vi phạm pháp luật thì các cơ quan quản lý nhà nước sẽ xử lý nghiêm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư trong bất kỳ hoàn cảnh nào”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Cùng với các công việc nêu trên, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp khác nữa liên quan đến các cơ quan có liên quan của Chính phủ như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng, Bộ Thông tin và Truyền thông…

Để đảm bảo quyền lợi tốt nhất của các nhà đầu tư thì các doanh nghiệp phát hành trái phiếu phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đã cam kết. Để thực hiện điều đó phải thực hiện đồng bộ các giải pháp đưa thị trường trái phiếu trở lại vận hành một cách bình thường và nhịp nhàng. Khi đó thì cả quyền lợi của doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư đều được thực hiện đầy đủ và nghiêm túc, chúng ta có một thị trường tiếp tục ổn định và phát triển an toàn.