Công ty La Ngà tiền thân là Xí nghiệp liên hợp công nông nghiệp mía đường La Ngà (xí nghiệp Nhà nước). Đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần. Hiện Công ty có 2 nhà máy và 3 nông trường với tổng nhân sự là 38 người.

Công ty La Ngà được UBND tỉnh Đồng Nai giao quản lý hơn 4.224 ha đất trên địa bàn huyện Định Quán và huyện Xuân Lộc để trồng mía, sản xuất đường và làm phân bón vi sinh. Tuy nhiên theo kết luận của UBND tỉnh Đồng Nai, Công ty La Ngà chỉ trực tiếp sử dụng một phần diện tích đất UBND tỉnh đã giao, phần lớn diện tích đất nông nghiệp đã thực hiện giao khoán đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng nhưng Công ty La Ngà thiếu kiểm tra, việc quản lý lỏng lẻo dẫn đến phần lớn người dân nhận khoán đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển đổi cây trồng trên đất nhận khoán.

Công an tỉnh Đồng Nai đang điều tra làm rõ sai phạm về quản lý đất đai tại Công ty CP mía đường La Ngà.

Một phần diện tích đất được UBND tỉnh Đồng Nai giao Công ty La Ngà không sử dụng để cho cán bộ công nhân viên tự ý sử dụng vào mục đích làm nhà ở, chuồng trại, sản xuất nông nghiệp. Trong đó có nhiều trường hợp đã kê khai, đăng ký và được UBND huyện Định Quán cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đối với công tác giao khoán, Công ty La Ngà không thực hiện thanh lý hợp đồng với người nhận khoán trước khi ký lại hợp đồng mới là không đúng với nội dung của hợp đồng giao khoán. Dẫn đến trên cùng một diện tích giao khoán hoặc cùng đối tượng giao khoán có 2 dạng hợp đồng còn hiệu lực (Hợp đồng theo Nghị định 01/CP và Nghị định 135/2005/NĐ-CP của Chính phủ).

Tại các xã Phú Ngọc, Gia Canh của huyện Định Quán và các xã Xuân Bắc, Suối Cao của huyện Xuân Lộc, diện tích đã bố trí làm nhà ở cho gia đình, cán bộ, công nhân viên của Công ty La Ngà là 268,22 ha, diện tích đất bị lấn, bị chiếm là 334,23 ha, diện tích đất chưa sử dụng là 98,84 ha, diện tích đất giao theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất là 44,3347 ha (đất rừng phòng hộ). Tại xã La Ngà, huyện Định Quán, phần diện tích đất gồm 0,02 ha trạm bơm bờ sông, 3,0926 ha khu ao cá và 0,1 ha khu trạm xá cũ chưa lập thủ tục thuê đất và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Tính đến tháng 4/2023, UBND huyện Định Quán đã ký cấp 380 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (quy mô 70,3 ha) cho các hộ gia đình, cá nhân tại ấp 7 xã Phú Ngọc và xã La Ngà thuộc trong ranh giới khu đất của Công ty La Ngà được UBND tỉnh giao quản lý, sử dụng.

UBND huyện Định Quán đã ký quyết định thu hồi 20 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của 27 thửa/407 thửa đã được UBND huyện cấp không đúng quy định, đồng thời xác định có 90 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại xã Phú Ngọc có biến động quyền sử dụng đất, trong đó có thửa đất đã chuyển nhượng nhiều lần. Đối với việc vi phạm hợp đồng giao khoán có diện tích vi phạm là 334,22 ha, đến nay chỉ mới thu hồi 316,02 ha đất để bàn giao cho địa phương quản lý.

Theo UBND tỉnh Đồng Nai, việc thẩm định, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thiếu thành phần hồ sơ, không thực hiện công bố công khai kết quả kiểm tra (nguồn gốc sử dụng đất, hiện trạng, quy hoạch sử dụng đất,...), thiếu tài liệu Trích lục bản đồ địa chính, không kê khai cu thể mục đích sử dụng đất nông nghiệp (cây hàng năm hay cây lâu năm), đất ở không nêu thời điểm làm nhà ở. Tất cả hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đều được UBND xã xác nhận “phù hợp quy hoạch” nhưng không nêu rõ thông tin pháp lý của quy hoạch được phê duyệt.

Liên quan đến việc giao khoán đất nông trường, Kiểm toán Nhà nước Khu vực 13 và Khu vực 5 đã tiến hành kiểm toán nhưng đến nay nhiều nội dung được kết luận của cơ quan Kiểm toán vẫn chậm đươc thực hiện.

Đáng chú ý, vào ngày 15/5/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai có Văn bản số 587/UBND-KTN chuyển nội dung sang Cơ quan cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Đồng Nai đối với việc: “UBND huyện Định Quán đã ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân thuộc trong ranh đất mà UBND tỉnh đã công nhận kết quả rà soát hiện trạng sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty”.

Ngày 13/6/2023, Đoàn Thanh tra đã phối hợp cùng Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Đồng Nai tiến hành bàn giao và tiếp nhận hồ sơ vụ việc. Đến ngày 13/7/2023, Đoàn Thanh tra tiếp tục bàn giao bổ sung hồ theo đề nghị của Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Đồng Nai.

Từ kết luận nêu trên, UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu Công ty La Ngà phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện rà soát diện tích đất đã ký hợp đồng thuê đất, đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trùng vào phần diện tích đất UBND tỉnh đã thu hồi giao địa phương quản lý, trùng vào diện tích đất UBND tỉnh chưa cho thuê cần phải xử lý. Ký hợp đồng thuê đất đối với diện tích đất phi nông nghiệp và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định;

Thực hiện rà soát và lập thủ tục thuê đất đối với diện tích đã nhận bàn giao khi cổ phần hóa đến nay chưa hoàn tất thủ tục thuê đất sau khi UBND tỉnh đã điều chỉnh ra khỏi diện tích đất công (khu ao cá tại xã La Ngà), sau khi UBND huyện xử lý xong các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp trùng cá nhân trong khu trạm xá. Kiên quyết thu hồi đối với những trường hợp người dân chuyển nhượng trái phép hợp đồng giao khoán, là người ngoài địa phương, hiện sử dụng đất sai mục đích. Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý có liên quan đến các tồn tại, hạn chế, thiếu sót.

Đối với UBND huyện Định Quán, UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu thực hiện thu hồi, xử lý các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp trùng, nghĩa vụ tài chính (nếu có) theo đúng quy định; phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Công ty La Ngà xử lý phần diện tích đất đã thu hồi tại Quyết định số 1501/QĐ-UBND giao về địa phương.

Tăng cường thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai tại địa phương, trong đó cần tập trung kiểm tra, ngăn chặn và xử lý kịp thời tình trạng sử dụng đất không đúng mục đích, không phù hợp quy hoạch (xây nhà, đào ao, trồng cây không đúng với hợp đồng khoán). Chỉ đạo Chủ tịch UBND các xã: Phú Ngọc, Gia Canh, La Ngà tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến các tồn tại, hạn chế, thiếu sót.