Ngày 5/4, tại Hội nghị đại biểu hoạt động chuyên trách, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật HTX (sửa đổi).

Quy định cụ thể hơn về cho vay nội bộ

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn của dự án Luật HTX (sửa đổi) cho biết, Dự thảo Luật hiện nay gồm 12 chương với 115 điều, tăng 4 điều so với Dự thảo Luật do Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4.

Về tên gọi, Thường trực Ủy ban Kinh tế tiếp thu đa số ý kiến đại biểu, giữ nguyên tên gọi là Luật HTX (sửa đổi), đồng thời rà soát, sửa đổi, bổ sung tại các điều, khoản và thiết kế lại bố cục, kết cấu của dự án Luật bảo đảm thống nhất, đồng bộ, phù hợp với tên gọi.

Đáng quan tâm, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị chưa luật hóa các nội dung về Liên đoàn HTX tại dự thảo Luật. Để thực hiện chủ trương của Nghị quyết số 20-NQ/TW, đề nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng và hoàn thiện hồ sơ, trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về thí điểm một số Liên đoàn HTX. Sau thời gian thí điểm, sẽ tiến hành đánh giá tổng kết và nghiên cứu đề nghị Quốc hội bổ sung tại Luật những quy định phù hợp, khả thi, đã được kiểm nghiệm trên thực tiễn liên quan đến mô hình Lliên đoàn HTX.

Toàn cảnh hội nghị. (Ảnh: Quốc hội)

Liên quan đến tài sản góp vốn, Thường trực Ủy ban Kinh tế tiếp thu, chỉnh lý quy định tại Điều 72 về tài sản góp vốn, tương tự như quy định về tài sản góp vốn tại Luật Doanh nghiệp năm 2020, đồng thời bổ sung một số quy định mang tính đặc thù đối với HTX, liên hiệp HTX.

Về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong HTX, liên hiệp HTX, Dự thảo được chỉnh lý theo hướng cho phép các thành viên chuyển nhượng phần vốn góp trong nội bộ HTX, liên hiệp HTX và với các thành viên hiện hữu nhằm bảo đảm sự ổn định về cơ cấu thành viên và bảo đảm quyền lợi cho các thành viên khi có nhu cầu chuyển nhượng phần vốn góp cũng như tạo điều kiện cho các thành viên liên kết góp vốn, thành viên liên kết không góp vốn có thể chuyển đổi thành thành viên chính thức...

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh (Đoàn Hà Nội) cho biết, tại điểm a, Khoản 1, Điều 75 quy định đối với tài sản phải đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đất thì thành viên làm thủ tục chuyển quyền sở hữu tài sản hoặc quyền sử dụng đất cho HTX, liên hiệp HTX theo quy định của pháp luật… Đại biểu đề nghị nội dung này cần được quy định cụ thể hơn, rõ hơn để đảm bảo tính khả thi.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh (Đoàn Hà Nội) phát biểu tại hội trường. (Ảnh: Quốc hội)

Liên quan đến nội dung về cho vay nội bộ, đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh cho biết, hiện tại, Điều 83 có quy định cho vay nội bộ là việc HTX, liên hiệp HTX cho thành viên chính thức vay nhằm hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và đời sống… Theo đại biểu, cần quy định cụ thể hơn, bởi lẽ là HTX cho thành viên vay cũng sẽ tiềm ẩn những rủi ro.

Về quỹ chung không chia và tài sản chung không chia, đại biểu đề nghị cân nhắc việc mở rộng mục đích sử dụng để đảm bảo nâng cao năng lực hoạt động, sức cạnh tranh của HTX, vì các quy định như Dự thảo Luật là quá chặt chẽ, nhất là quy định phải bảo toàn vốn.

Quỹ hỗ trợ phát triển HTX không vì mục đích lợi nhuận

Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) thống nhất cao đối với dự án Luật HTX sửa đổi. Góp ý về chính sách, nguyên tắc thực hiện chính sách tại Điều 17, đại biểu thống nhất với 3 nguyên tắc như dự thảo Luật. Tuy nhiên để tránh việc trục lợi chính sách và hưởng chính sách hai lần, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị đối với tổ hợp tác và HTX chỉ hưởng một lần đối với một chính sách.

Về Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, đại biểu cho rằng đây là vấn đề mới và cần thiết để hỗ trợ cho vay ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, bảo lãnh đầu tư. Tuy nhiên, nên giao cho Liên minh HTX quản lý đối với Quỹ cấp trung ương, và giao cho Liên minh HTX ở tỉnh quản lý đối với quỹ ở cấp tỉnh, và Quỹ này không vì mục đích lợi nhuận.

Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) bày tỏ thống nhất cao đối với dự án Luật HTX sửa đổi. (Ảnh: Quốc hội)

Bên cạnh đó, đại biểu cũng góp ý điều kiện trở thành thành viên HTX cần quy định rõ ràng hơn; về hoạt động cho vay nội bộ HTX và liên hiệp HTX, nên quy định sử dụng một phần vốn điều lệ và cho phép được huy động vốn từ trong thành viên HTX để cho vay trong nội bộ. Đồng thời cần nghiên cứu quy định cụ thể để xử lý khi các hoạt động tín dụng nội bộ xảy ra rủi ro...

Đại biểu Nguyễn Thành Nam (Đoàn Phú Thọ) cũng tán thành quy định về Quỹ hỗ trợ phát triển HTX và đề nghị bổ sung quy định về quản trị Quỹ để hoàn thiện hệ thống liên kết trung ương - địa phương, phát huy được nguồn vốn này đạt hiệu quả cao nhất...

HTX nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn là nhìn nhận của đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh (Đoàn Bắc Ninh). Tuy vậy, việc phát triển HTX nông nghiệp còn nhiều hạn chế, khó khăn như quy mô nhỏ, năng lực quản lý hạn chế, thiếu vốn và nguồn lực phục vụ sản xuất, kinh doanh, lợi ích đem lại cho thành viên thấp, sức thu hút còn kém...

Đại biểu cho rằng, Dự thảo Luật cần tạo điều kiện để HTX nông nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, nâng cao giá trị gia tăng và thu nhập, không hạn chế tỷ lệ cung ứng sản phẩm, dịch vụ của HTX ra bên ngoài, bảo đảm môi trường sản xuất, kinh doanh bình đẳng với doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, cần hỗ trợ HTX nông nghiệp thực hiện hài hòa lợi ích thành viên, lợi ích tập thể, cộng đồng nông thôn, coi trọng lợi ích chính trị, văn hóa trên địa bàn; có sự khuyến khích, hỗ trợ về kỹ thuật, tài chính, bồi dưỡng nhân lực cho các HTX, đặc biệt là các HTX vừa và nhỏ, chưa đủ năng lực...