Cụ thể, theo Văn bản số 1328/UBND-TNMT của UBND thành phố Hà Nội, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 1087/CĐ-TTg ngày 11/11/2023 về tăng cường quản lý công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, UBND thành phố Hà Nội báo cáo tình hình đấu giá 3 mỏ cát ngày 5/11/2023 và 6/11/2023. Kết quả, 3 đơn vị trúng đấu giá với tổng số tiền khoảng 1.700 tỷ đồng.

Cụ thể, mỏ cát Châu Sơn (xã Châu Sơn, huyện Ba Vì) có trữ lượng cát được cấp quyền khai thác hơn 703.500m3. Giá khởi điểm được đưa ra là 2,881 tỷ đồng, bước giá đấu 144 triệu đồng. Qua 89 vòng đấu giá, Ban tổ chức xác định được giá trúng là 396,865 tỷ đồng, gấp hơn 137 lần giá khởi điểm. Đơn vị trúng đấu giá là Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Việt Sơn.

Mỏ Liên Mạc (phường Thượng Cát và phường Liên Mạc, quận Bắc Từ Liêm) có trữ lượng cát 508.603m3. Giá khởi điểm 2,051 tỷ đồng, bước giá đấu 103 triệu đồng. Sau 53 vòng, giá đấu trúng là 408,290 tỷ đồng, gấp gần 200 lần giá khởi điểm. Đơn vị trúng đấu giá là Công ty TNHH Đầu tư thương mại Dịch vụ KSP.

Mỏ Tây Đằng - Minh Châu (xã Minh Châu và xã Chu Minh, huyện Ba Vì) có trữ lượng cát khai thác 4.899.000m3, giá khởi điểm là 19,29 tỷ đồng, bước giá đấu 965 triệu đồng. Qua 21 vòng đấu, giá trúng đấu giá là 883,93 tỷ đồng, gấp gần 46 lần giá khởi điểm. Đơn vị trúng đấu giá là Công ty TNHH thương mại Phúc Lộc Thịnh.

Ảnh minh họa (Ảnh: TTXVN)

Thực hiện các nội dung theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND thành phố Hà Nội báo cáo: Theo quy định, giá trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản tương đương giá cấp quyền khai thác cát tại mỏ là giá cát chưa khai thác. Các đơn vị trúng đấu giá chỉ được khai thác đúng trữ lượng được phê duyệt. Để được cấp giấy phép khai thác mỏ cát (trước khi khai thác), các đơn vị phải lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc kế hoạch bảo vệ môi trường, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư (Lập dự án, thiết kế mỏ...)... và các thủ tục theo quy định.

Theo công bố giá vật liệu xây dựng của Sở Xây dựng, giá cát đến chân công trình được xác định theo công thức: Giá cát tại nguồn cung cấp + chi phí vận chuyển đến công trình (giá dịch vụ vận chuyển) + chi phí bốc xếp + chi phí vận chuyển nội bộ trong công trình + chi phí hao hụt bảo quản tại hiện trường.

Như vậy, giá cát chưa khai thác (trong trường hợp này là giá trúng đấu giá quyền khai thác cát đối với 3 mỏ cát: Tây Đằng - Minh Châu, Châu Sơn, Liên Mạc lần lượt là 180.500 đồng/m3, 564.500 đồng/m3, 800.000 đồng/m3), đối chiếu với giá vật liệu xây dựng cát san lấp và cát xây dựng đến chân công trình tại địa bàn Hà Nội do Sở Xây dựng công bố; cát đổ nền 176.000 - 202.000 đồng/m3.

Theo cách hiểu thông thường, 1m3 cát chưa khai thác (theo giá trúng đấu giá) đã cao hơn, thậm chí cao gấp nhiều lần so với giá cát đến chân công trình tại địa bàn Hà Nội, dẫn đến các dự án khai thác tại 3 mỏ cát này không thể có lợi nhuận khi các đơn vị thực hiện khai thác với trữ lượng cát sẽ được cấp phép.

Khi xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư, các dự án đầu tư vừa không đạt tiêu chí về lợi nhuận kinh tế, có thể tác động xấu đến an ninh kinh tế và trật tự xã hội…

Mặt khác, sau cuộc đấu giá tại 3 mỏ cát này, vốn chủ sở hữu của 3 đơn vị trúng đấu giá nhỏ hơn 30% giá trúng đấu giá nên sẽ nhỏ hơn 30% tổng vốn đầu tư của dự án khai thác khoáng sản mà đơn vị phải lập sau khi trúng đấu giá. Do vậy, không đủ điều kiện cấp phép theo quy định tại Điều 53 Luật Khoáng sản...

Căn cứ kết quả kiểm tra nêu trên, UBND Thành phố yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện ngay các biện pháp quản lý nhà nước đối với kết quả đấu giá 3 mỏ cát này; khẩn trương rà soát, thực hiện đầy đủ quy trình, thủ tục để tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với 3 mỏ cát trên theo quy định pháp luật, báo cáo kết quả trước ngày 12/6/2024.

Thanh tra thành phố, Sở Tư pháp, Sở Tài chính, Công an thành phố tiếp tục theo dõi, hỗ trợ Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện nhiệm vụ nêu trên theo chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, kịp thời báo cáo UBND Thành phố các nội dung khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền, báo cáo kết quả trước ngày 12/6/2024.