Tràn lan gia vị “lạ”

Dạo quanh các chợ và đường phố Hà Nội, mọi người có thể thấy nhan nhản các loại gia vị, trong đó gia vị dùng cho món lẩu đa dạng hơn cả. Đặc biệt, khi Hà Nội đang vào mùa đông, lẩu được xem là món ưa thích. Để có lợi nhuận, tiết kiệm thời gian, một số chủ quán thường mua các loại gia vị đóng gói sẵn để sử dụng mà không chú ý đến nguồn gốc, chất lượng, tác hại.

Theo khảo sát của phóng viên game bài uy tín Thủ đô, từ chợ quê, đến các cửa hàng tạp hóa, trên các tuyến phố, chợ trung tâm ở Hà Nội đều bày bán nhiều loại gia vị “lạ” dùng cho món lẩu. Đặc điểm chung của các loại gia vị này là không có hạn sử dụng, nhãn mác nhập nhèm, không ghi thành phần gia vị rõ ràng.

Để có được một nồi lẩu thơm ngon, thường thì đầu bếp phải cần nhiều nguyên liệu để tạo màu, tạo mùi như: Tỏi, ớt, hành tây, bột ngò, tôm khô, mực khô, xương ống… Quá trình hoàn chỉnh nồi lẩu cho khách thưởng thức rất cầu kỳ, phức tạp và tốn nhiều thời gian và cả chi phí. Nhưng với loại gia vị lẩu được bán tràn lan trên thị trường với mức giá chỉ 5.000 – 15.000 đồng thì sau vài ba phút là có được một nồi lẩu thơm ngon phục vụ khách hàng.

Những nồi lẩu được chế biến như vậy tưởng ngon nhưng lại tiềm ẩn khá nhiều nguy cơ đối với sức khỏe người tiêu dùng. Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã kiểm tra và phát hiện một số quán sử dụng gia vị lẩu của Trung Quốc có chất gây nguy hiểm đến sức khỏe thực khách. Những gói gia vị này được bán phổ biến ở một số chợ đầu mối và được nhiều quán lẩu sử dụng. Sử dụng loại gia vị này sẽ làm cho nước lẩu ngọt hơn, có mùi thơm và có nhiều gia vị khác nhau tùy vào các loại lẩu.

Đóng vai một người sắp mở cửa hàng, tôi đến một số gian hàng trong khu chợ Đồng Xa (phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội) đặt vấn đề cần mua vài ba loại gia vị liền được bà chủ hàng niềm nở tiếp đón. Bà đưa tôi xem đủ các loại gia vị từ những chất sánh sánh, đặc đặc; những gói bột gia vị hay cả những viên hình vuông, hình tròn có xuất xứ chủ yếu từ Thái Lan, Hàn Quốc, Trung Quốc…

Với lý do mới mở cửa hàng, tôi ngỏ ý muốn tìm mua loại gia vị lẩu rẻ mà vẫn ngon, kể cả hàng Trung Quốc cũng được thì chủ cửa hàng nhanh chóng đỡ lời: “Hàng Trung Quốc bây giờ khó lấy lắm, tuy nhiên không phải là không có, nếu cháu cần, thì cứ đặt tiền trước, cô lấy cho. Nước lẩu  Trung Quốc, chỉ cần đun sôi, cho một gói vào là có nồi nước dùng thơm ngon ngay. Chẳng phải ninh xương, tốn tiền, mất thời gian. Điều quan trọng là thực khách không thể nhận ra…”. Cũng theo bà chủ này trước đây, nhiều cửa hàng lẩu ở Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm mua loại nước lẩu này ở cửa hàng của bà. Tuy nhiên, vài năm gần đây thì ít hơn, không biết họ mua hàng ở đâu và dùng loại gì.

Đến chợ Nghĩa Tân, khi hỏi về các loại gia vị lẩu thì một chị bán hàng đưa cho tôi xem đến cả chục loại. Chị quảng cáo thêm: “Các nhà hàng thường lấy những loại này vừa nhanh gọn, vừa tiết kiệm mà lại ngon nữa. Em lấy nhiều thì chị sẽ bớt giá cho”.

Tại một số chợ như Đồng Xuân, chợ Hôm, chúng tôi cũng thấy nhiều chủ cửa hàng bày bán các loại gia vị “lạ” này. Tuy nhiên, theo tìm hiểu, thời gian qua khi Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm siết chặt quản lý nên việc mua bán kín đáo hơn. Theo lời một số chủ cửa hàng thì chắc chắn vẫn còn có những nhà hàng sử dụng các loại gia vị của Trung Quốc mà chưa qua kiểm nghiệm về chất lượng.

Cẩn thận mang bệnh vào người

Theo chuyên gia, sa tế được làm từ bột ớt, nước, dầu ăn và một số gia vị khác. Trong quá trình trưng cất xảy ra hiện tượng oxy hóa bậc cao như andehit, xêtôn… khi ăn vào nguy cơ mắc bệnh ung thư rất cao. Một số gia vị, phụ gia dùng cho lẩu và nước phở mà cơ quan chức năng từng phát hiện có chứa nhiều chất hóa học độc hại như NO2, HCHO…  khi vào cơ thể có tác động váo máu, chiếm oxy và ảnh hưởng đến chức năng cơ thể.
Chia sẻ với báo chí, PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên cán bộ Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho biết: Hầu hết các loại gia vị, phụ gia “lạ” bị phát hiện và bán trên thị trường hiện nay có hóa chất tạo độ ngọt, màu công nghiệp, kim loại nặng chất NO2… khi vào cơ thể sẽ không có phản ứng ngay mà tích tụ dần, gây hại cho cơ thể, nhất là trẻ em. Nếu dùng thường xuyên và trong thời gian dài, có thể mắc nhiều loại bệnh nguy hiểm, trong đó có ung thư.

Kim Oanh