Với tôi, cảm nhận hương xuân đến rõ nhất, ấy là khi hương của hoa mùi già cùng hương lá dong, nếp mới phả ra trên nồi bánh chưng chiều cuối năm. Còn nữa, tôi tin rằng, trong tâm trí nhiều người sẽ mãi lưu giữ hương thơm nồng của bánh pháo giờ phút giao thừa mừng năm mới quyện cùng hương trầm ngan ngát trong gió xuân.

Ảnh minh họa

Trong giấc mơ của tôi luôn hiển hiện ngôi nhà cũ trong con phố nhỏ Hà thành với những cành hoa bưởi trắng tinh khôi, nhụy vàng tươi sà vào khung cửa sổ cùng hương thơm ngát sâu. Mẹ tôi thường tỉa bớt hoa để hấp với mía tím. Đến tận bây giờ, tôi vẫn nhớ những đẵn mía nóng hổi, ngọt lịm thấm đẫm hương hoa bưởi.

Người Hà thành thường chơi đào bích, đào phai khi Tết đến xuân về. Hương của hoa đào thanh nhẹ, không nồng nàn nhưng thật tinh tế. Dường như, ta chỉ có thể cảm nhận hương hoa vào thời khắc thật an tĩnh, thanh vắng bên chén trà thiền. Hương của hoa đào hòa với khí sắc mùa xuân, cho ta những giây phút lặng nhìn năm cũ và ngưỡng cầu điều tốt đẹp trong năm mới.

Có một loài hoa mang vẻ đẹp hương đồng gió nội nhưng khiến lòng người ngây ngất khi xuân sang. Đó là hoa chanh. Nhà thơ Nguyễn Bính đã từng viết: “Hoa chanh nở giữa vườn chanh/ Thầy bu mình với chúng mình chân quê/ Hôm qua em đi tỉnh về/ Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều”. Dường như, vẻ đẹp của hoa chanh gắn với người thôn nữ mộc mạc, dịu dàng chưa chạm vào phố thị.

Khi xuân sang, hoa chanh bung nở trắng xóa phủ đầy cành trên cành dưới. Những bông hoa bé xinh tim tím ẩn mình trong kẽ lá, âm thầm chờ đợi. Và... khi làn mưa xuân mỏng mảnh phủ lên vạn vật, hoa bung cánh, phô nhụy vàng óng ả, lặng lẽ tỏa hương. Tôi đã từng đứng lặng, chìm trong hương chanh ngát dịu, lãng đãng gần xa. Và tôi đã hiểu, vì sao hương hoa chanh trong gió xuân mãi nằm trong tâm trí của những người con xa xứ mỗi khi nhớ về quê nhà.

Hương xuân không chỉ được làm nên bởi hương hoa mà còn ở hương của đất trời. Sớm mùa xuân, đứng trước cánh đồng ngoại thành Hà Nội cho tôi cảm nhận hơi đất mới đang cựa mình thức dậy. Một màu xanh non tơ của mạ cấy sớm trải dài ngút tầm mắt. Vài vạt ruộng còn sót lại rau vụ đông, những cây rau bắp cải, su hào căng nõn chờ thu hoạch. Đây đó, mấy vườn cải đang trổ hoa vàng tươi dập dìu cùng ong bướm. Trên con đường dẫn ra cánh đồng, những loài hoa dại cũng vươn mình khoe sắc. Hoa cơm cháy nhỏ xíu, vàng sẫm e ấp nép vào lá cỏ, hoa xuyến chi trắng tinh khôi mỏng mảnh nô đùa trong gió. Những cọng cỏ đuôi gà vút cao đầy kiêu hãnh, cỏ gấu thơm hăng hắc... Tất cả mang đến một làn hương quê nằm trong ngăn ký ức an nhiên của tôi.

Hương xuân phủ một lớp sương mờ biến ảo theo từng quãng thời gian trong ngày nơi miền sơn cước. Những bông hoa mận, hoa mơ ngậm băng giá lung linh bỗng thoắt ánh lên sắc màu cổ tích dưới tia nắng xuân óng ả. Có những giây phút, lạc bước trong rừng với hương hoa dìu dịu mà ngỡ như đang phiêu du nơi bồng lai tiên cảnh.

Mỗi người đều có sự cảm nhận mùa xuân của riêng mình. Nhưng với tôi, hương xuân mãi kỳ ảo trong niềm thương nỗi nhớ với bao ký ức ngọt ngào, dịu nhẹ và ý nghĩa nhân sinh sâu sắc về đời người.