Theo bà Mai, cuộc đấu giá mỏ cát ở An Giang ngày 26/3/2021 là cuộc đấu giá đã thành, do Trung tâm đấu giá tài sản tỉnh An Giang tổ chức, Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và dịch vụ T-S.Home đã trúng đấu giá.

Theo Điều 39 Luật Đấu giá tài sản, tiền đặt trước của người tham gia đấu giá chuyển thành tiền đặt cọc và được xử lý theo quy định của pháp luật dân sự. Quyền, nghĩa vụ của người trúng đấu giá thực hiện theo pháp luật dân sự và Luật Khai thác khoáng sản. Câu chuyện ở đây là doanh nghiệp trúng đấu giá đã trả giá lên rất cao để trúng đấu giá, từ giá khởi điểm là 7,2 tỷ đồng, lên đến hơn 2.800 tỷ đồng, tăng 400% so với giá khởi điểm.

Vậy xử lý như thế nào với trường hợp doanh nghiệp trúng đấu giá không thực hiện việc khai thác mỏ cát đó mà xin trả lại tiền đặt cọc? Bà Mai cho hay, Bộ luật Dân sự đã quy định rõ chế tài với trường hợp vi phạm hợp đồng, đồng thời, Điều 6, Nghị định 22/2012/NĐ-CP về đấu giá tài sản quy định rõ không trả lại tiền đặt trước nếu người trúng đấu giá không thực hiện việc xin cấp giấy phép quyền khai thác và giấy phép thăm dò.

Cục trưởng Cục Bổ trợ Tư pháp Nguyễn Thị Mai trả lời tại buổi họp báo. (Ảnh: Lê Sơn)

Điều 8 Nghị định 22/2012/NĐ-CP cũng quy định, nếu người trúng đấu giá từ chối không nhận kết quả đấu giá và không được hội đồng đấu giá quyền khai thác khoáng sản chấp nhận, thì sẽ bị cấm tham gia các cuộc đấu giá tiếp theo trong thời hạn 1 năm, tính từ ngày diễn ra cuộc đấu giá đó.

"Có thể nói rằng quy định về chế tài và cách thức xử lý việc này đã có đầy đủ. Quả bóng thuộc về Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang xử lý như thế nào”, bà Mai nói.

Bà Mai cũng khẳng định, vụ việc này, Cục Bổ trợ Tư pháp rất quan tâm, vì nếu một doanh nghiệp tham gia đấu giá nhiều lần, sau đó cứ hủy kết quả liên tục như vậy, sẽ dẫn đến tình trạng cơ quan Nhà nước không thể bán được tài sản và theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, buộc phải bán tài sản dưới hình thức chỉ định, không đấu giá nữa.

Khi bán theo hình thức chỉ định thì xảy ra nguy cơ bán theo giá khởi điểm, không có sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, và nguy cơ thất thoát tài sản có thể xảy ra nếu không tổ chức đấu giá công khai, minh bạch và khách quan, không có sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp.

Cục trưởng Cục Bổ trợ Tư pháp cũng cho hay, Bộ Tư pháp đã có rất nhiều văn bản kiến nghị khi đưa tài sản ra đấu giá phải xác định giá trị tài sản đấu giá, và trách nhiệm này thuộc về người có tài sản. Ủy ban nhân dân các cấp và các bộ, ngành có tài sản đưa ra đấu giá phải thuê các tổ chức định giá xác định đúng giá trị tài sản. Có như vậy mới tránh tình trạng bán dưới giá thị trường, hoặc đẩy lên cao quá để sau đó lại hủy kết quả đấu giá.

Bộ Tư pháp cũng đã đề xuất các địa phương nghiên cứu, rà soát các quy định pháp luật về xác định giá khởi điểm để đảm bảo giá khởi điểm đúng giá trị thực của tài sản, tránh tình trạng bán thấp quá, hoặc các doanh nghiệp có thể trả giá rất cao, rồi sau đó bỏ tiền đặt cọc, dẫn đến nguy cơ sau rất nhiều lần như vậy sẽ giao tài sản dưới sự chỉ định, sẽ không công khai minh bạch, so với hình thức bán đấu giá.

Nói về tình trạng người có tài sản đặt ra thêm điều kiện đối với tổ chức đấu giá tài sản để cho tổ chức đấu giá tài sản là “sân sau” của mình được tổ chức đấu giá, Cục trưởng Cục Bổ trợ Tư pháp cho biết, Bộ Tư pháp đang xây dựng Thông tư hướng dẫn tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá, đảm bảo công khai, minh bạch, tính cạnh tranh trong lựa chọn đúng các tổ chức đấu giá tài sản uy tín, chất lượng.

Với trường hợp đặt điều kiện để cản trở, hạn chế người tham gia đấu giá tài sản, bà Mai cho hay, Điều 38, điều 9 Luật Đấu giá tài sản đã quy định rõ. Ngoài ra, Bộ Tư pháp có rất nhiều công văn gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, người có tài sản và các bộ, ngành liên quan để quán triệt, chỉ dạo các đơn vị được giao quyền đấu giá không được đặt ra thêm điều kiện ngoài các quy định của pháp luật. Đồng thời, rà soát các quy định pháp luật có liên quan, nếu không phù hợp thì đề nghị bỏ.