Không ngừng đầu tư phát triển vùng nguyên liệu thức ăn cho bò sữa
	Trang trại bò sữa của TH True Milk: Gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân

Tư duy “ăn xổi ở thì”

Theo thông tin chúng tôi nhận được, câu chuyện Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam, gửi công văn đề nghị Vinamilk giúp mua sữa tươi cho người dân nuôi bò sữa tại Hợp tác xã Evergrowth (HTX) ở Sóc Trăng, xuất phát từ việc cuối tháng 2.2016, HTX này đã gửi văn bản đề xuất lên Bộ NNPTNT với mong muốn Bộ có hướng giải quyết nhằm giúp HTX ký kết hợp đồng mua bán sữa với Vinamilk. Từ sự việc trên thấy rằng, đây không phải là lần đầu tiên người dân hay một địa phương cầu cứu chính quyền, cầu cứu doanh nghiệp thu mua sản phẩm sữa tươi.

Tạo sự liên kết tay ba giữa chính quyền, doanh nghiệp và người chăn nuôi để tạo sự ổn định cho người chăn nuôi bò sữa.

Thế nhưng, chỉ trong một thời gian ngắn, liên tiếp người chăn nuôi bò sữa tại hai địa phương lớn của cả nước là Sóc Trăng và TP.HCM đều kêu cứu vì doanh nghiệp không thu mua sữa và cái tên được nhắc đến một lần nữa lại là Vinamilk. Được biết, trước đây đã từng có một vài địa phương như Hà Nội, Lâm Đồng…cũng từng mắc phải vấn đề tương tự. Vậy câu hỏi được đặt ra, vì sao người dân kêu cứu? Việc người dân nuôi bò sữa, nhưng không bán được sữa nói lên điều gì? Phải chăng đây là kiểu làm ăn thời vụ của người dân, sự buông lỏng quản lý của các cấp, các ngành…và nữa, liệu rằng sau hai địa phương trên, sẽ còn xuất hiện thêm địa phương nào lên tiếng cầu cứu nữa hay không?

Đưa ra quan điểm của mình về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Đặng Đình Tiền cho rằng, sở dĩ liên tiếp xảy ra sự việc người dân cầu cứu chính quyền, chính quyền lại “cầu cứu” doanh nghiệp giúp đỡ tiêu thụ sữa cho người dân, là do chính quyền đang quá “nuông chiều” người dân. “Nuông chiều” ngay ở chính sách phát triển, sự buông lỏng quản lý, khiến người dân đổ xô vào chăn nuôi theo kiểu thời vụ, thấy lợi thì lao vào làm mà không có định hướng, chiến lược cụ thể, khi giá thành giảm thì lại bán thốc, bán tháo.

“Khi được nuông chiều, có “người chống lưng”, lúc ấy người chăn nuôi bò sữa sẽ tiếp tục làm ăn theo kiểu “ăn xổi ở thì”. Sữa của tôi, tôi bán cho ai là quyền của tôi, các anh thu mua giá rẻ, thì tôi sẽ tìm đến những nơi thu mua với giá cao hơn để bán. Đó chính là lối tư duy cổ hủ đã ăn sâu vào tiềm thức của người nông dân Việt Nam từ trước đến nay. Tôi dám chắc rằng, nếu người dân vẫn tư duy theo lối cũ, không chịu thay đổi, không chịu liên kết lại với nhau và chính quyền vẫn cứ buông lỏng quản lý, nuông chiều người dân, thì không chỉ có Củ Chi, Sóc Trăng mà còn rất nhiều địa phương khác sẽ lại cầu cứu cơ quan chức năng, cầu cứu doanh nghiệp khi mà nền kinh tế Việt Nam đang ngày một hội nhập sâu rộng, sự cạnh tranh từ các thị trường tiềm năng trên thế giới đang ngày một mạnh mẽ” – chuyên gia Đặng Đình Tiền nhận định.

Phát triển đồng cỏ, cung cấp thức ăn xanh đảm bảo chất lượng sữa bò.

Không thể mãi cầu cứu doanh nghiệp

Chia sẻ với LĐTĐ về vấn đề nêu trên, ông Nguyễn Đức Thanh – Chủ tịch UBND xã Phù Đổng (Gia Lâm, Hà Nội - địa phương có chăn nuôi bò sữa và đã từng khủng hoảng đầu ra cho người chăn nuôi bò sữa) cho rằng, nguyên nhân chính vẫn là do người dân làm ăn manh mún, chộp giật, chạy đua theo lợi nhuận. Bên cạnh đó, ở địa phương, trạm thu mua sữa còn ít, nên dễ bị thao túng. Khi người dân bán sữa cho trạm này, họ lại không bán cho Vinamilk mà lại bán sữa cho một công ty khác, không có hợp đồng rõ ràng. Vì thế, khi đơn vị này hạn chế lượng mua, sản phẩm sữa kém chất lượng không phù hợp để bán cho doanh nghiệp khác, ắt dẫn đến khủng hoảng.

Để giải quyết vấn đề này, theo ông Thanh, hiện tại, chính quyền địa phương đã tạo điều kiện để Vinamilk xây dựng thêm rất nhiều trạm thu mua sữa, thậm chí doanh nghiệp còn đến tận từng hộ gia đình để ký hợp đồng thu mua sữa trực tiếp có sự chứng kiến của chính quyền địa phương. Bên cạnh đó, vấn đề dồn điền, đổi thửa đã tạo cho người dân có thêm diện tích đất để trồng cỏ phục vụ chăn nuôi. Đặc biệt, gần đây nhất, chính quyền đã tạo điều kiện để doanh nghiệp xây dựng nhà máy chế biến, sản xuất sữa tại địa phương và đầu ra cũng đã được ký kết cụ thể, đây là một trong những giải pháp giúp xử lý lượng sữa dư thừa rất lớn.

Chia sẻ về sự đổi thay và tìm hướng đi cho người chăn nuôi ở Phù Đổng, ông Nguyễn Văn Quyết – Chủ tịch Hội nông dân xã nói: “Chúng tôi phải thường xuyên đến từng hộ gia đình chăn nuôi bò sữa để tuyên truyền, vận động người dân từ bỏ cách làm cũ, đầu tư khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi để đảm bảo chất lượng sữa theo đúng hợp đồng ký kết với doanh nghiệp. Đặc biệt, chúng tôi phải tuyên truyền cho người dân hiểu rằng, khi làm việc cần phải có hợp đồng ký kết rõ ràng, không thể vì lợi nhuận trước mắt mà phá bỏ hợp đồng, cần phải tính đến con đường dài. Đồng thời, tạo ra sự liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, nhà nước và người chăn nuôi”.

Nhìn từ thực tế thấy rằng, khi người dân không bán được sữa, có một phần trách nhiệm của chính quyền địa phương trong vấn đề quy hoạch, khoanh vùng chăn nuôi, thậm chí là buông lỏng quản lý… Vì thế, khi sự việc xảy ra, cơ quan chức năng “lóng ngóng” bám vào chiếc phao cứu sinh là doanh nghiệp. Điều đó không chỉ thể hiện sự đề cao lợi ích cá nhân của người dân, mà còn là cách làm thiếu chuyên nghiệp, thiếu tính đồng bộ của các cơ quan chức năng. Có thể nói, ngành chăn nuôi bò sữa là một ngành khá đặc thù, đòi hỏi đồng vốn, kỹ thuật cao và phải tìm được đầu ra cho sản phẩm. Vì thế, để ngành chăn nuôi bò sữa Việt Nam phát triển, để cuộc sống, thu nhập của người dân ổn định, cần phải xóa bỏ tư duy kinh doanh xưa cũ không phù hợp, hãy tự làm “cái phao” để cứu lấy mình, nhất là khi Việt Nam đã gia nhập TPP, thay vì bám mãi vào chiếc phao cứu sinh của doanh nghiệp.

Đỗ Đạt