Quy chế hoạt động của Ban chỉ đạo quốc gia xây dựng đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
	3 đặc khu sẽ có môi trường kinh doanh ‘đặc biệt thuận lợi’

Theo Báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quôc hội Nguyễn Khắc Định trình bày, đây là dự án Luật phức tạp với nhiều chính sách mới, mang tính thử nghiệm, đột phá, khác với pháp luật hiện hành.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chung Lưu phát biểu khai mạc. Ảnh: N. Doăng

Vì vậy, nguyên tắc trong việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật là: Cần quán triệt những quan điểm, mục tiêu xây dựng đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt được thể hiện tại Thông báo Kết luận của Bộ Chính trị (số 21-TB/TW ngày 22.3.2017).

Trong đó, nêu rõ: Đây là chủ trương lớn của Đảng đã được thông qua nhiều kỳ Đại hội, do vậy, cần quyết tâm triển khai thực hiện, làm từng bước vững chắc, vừa làm vừa rút kinh nghiệm; các đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt trực thuộc cấp tỉnh; phạm vi điều chỉnh của Luật áp dụng chung cho ba đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa) và Phú Quốc (Kiên Giang).

Đặc biệt, đối với một số ý kiến đề nghị cân nhắc về việc quy định thời hạn sử dụng đất tới 99 năm đối với một số loại dự án đầu tư như trong dự thảo Luật Chính phủ trình Quốc hội; đề nghị giảm thời hạn sử dụng đất xuống còn 50 đến 70 năm và có thể gia hạn thêm hoặc thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành (tối đa là 70 năm).

Có ý kiến đề nghị nghiên cứu đặc thù của mỗi đơn vị để quy định phù hợp về thời hạn sử dụng đất. Về vấn đề này, UBTVQH nhận thấy, việc quy định thời hạn sử dụng đất như trong dự thảo Luật là nhằm thể hiện tính vượt trội trong chính sách đất đai tại đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt so với các khu kinh tế khác trong nước cũng như một số đặc khu kinh tế trong khu vực và trên thế giới.

Tuy nhiên, theo Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đây là vấn đề lớn, liên quan chặt chẽ tới việc thực hiện nguyên tắc Hiến định là đất đai, tài nguyên thiên nhiên thuộc sở hữu toàn dân, do đó, trên cơ sở nghiên cứu ý kiến của các ĐBQH, các chuyên gia, nhà khoa học, đánh giá, phân tích nhiều khía cạnh của chính sách này và báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng: Thời hạn sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh tại đặc khu không quá 70 năm.

Căn cứ vào quy mô, tính chất của dự án đầu tư và đề nghị của nhà đầu tư, Chủ tịch UBND đặc khu quyết định thời hạn cụ thể phù hợp với nhu cầu thực sự của dự án đầu tư; trường hợp đặc biệt, thời hạn sử dụng đất có thể dài hơn nhưng không quá 99 năm do Thủ tướng Chính phủ quyết định (khoản 1 Điều 32).

Góp ý kiến về dự án luật này, đa số các đai biểu tán thành với dự thảo luật, song chỉ băn khoăn về thời hạn thuê đất. Cụ thể, các ĐBQH chuyên trách lưu ý cần xem xét lại thời hạn sử dụng đất lên đến 99 năm đối với các dự án đầu tư trong trường hợp đặc biệt.

Bởi lẽ, Điều 53, 54, Hiến pháp năm 2013 đã quy định: Đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, là tài sản công, thuộc sở hữu toàn dân. Và để thể chế hóa quy định này, Điều 126 Luật Đất đai năm 2013 đã nêu rõ: “Thời hạn giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức thực hiện các dự án đầu tư không quá 50 năm; đối với dự án có vốn đầu tư lớn, nhưng thu hồi vốn chậm, dự án đầu tư vào địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì thời gian giao đất, cho thuê đất không quá 70 năm”.

Như vậy, nếu dự thảo Luật quy định thời hạn sử dụng đất lên đến 99 năm trong trường hợp đặc biệt, thì Hiến pháp và Luật Đất đai lại không quy định trường hợp đặc biệt này. Đồng thời, dự án Luật cũng chưa xác định cụ thể trường hợp nào là đặc biệt. Do vậy, Ban soạn thảo nên cân nhắc kỹ quy định này; đồng thời có đánh giá tác động trong trường hợp áp dụng thời hạn sử dụng đất lên đến 99 năm.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng đây là dự án luật quan trọng, vì vậy trước khi trình Kỳ họp Quốc hội tới đây Ban soạn thảo cần tiếp thu một cách chi tiết, khoa học, trong đó đặc biệt chú ý đến nội dung thời hạn cho thuê đất để phù hợp với các hệ thống luật hiện hành.

N.Doăng - H.Phạm