Những căn nhà gỗ “cổ”... chờ sập

Những ngày đầu tháng 9, theo chân cán bộ địa chính phường Chương Dương và ông Đinh Văn Hưởng - Tổ trưởng tổ dân phố số 4, chúng tôi đã đi khảo sát hiện trạng một số khu nhà gỗ trên địa bàn phường. Được biết, những khu nhà gỗ trên địa bàn phường Chương Dương được xây dựng từ những năm 1950, đến nay đều đã xuống cấp nghiêm trọng.

Ông Đinh Văn Hưởng - Tổ trưởng tổ dân phố số 4, phường Chương Dương, tại hiện trường khu nhà gỗ số 11

Dẫn chúng tôi đến khu nhà gỗ số 11, ông Hưởng chỉ những hạng mục đã xuống cấp nghiêm trọng tại đây. Khu nhà tập thể gỗ 2 tầng nằm lọt thỏm trong cụm dân cư đông đúc tại ngõ phố Vọng Hà. Dưới tầng 1, các căn phòng đều khóa trái, những ổ khóa đã hoen rỉ do lâu ngày không có người sử dụng. Bậc cầu thang dẫn lên tầng 2 của khu nhà ọp ẹp, chắp vá bằng những thanh gỗ mục tạm bợ. Dãy hành lang được gia cố bằng đủ thứ, từ ván ép, tôn rách và phủ lên bằng bìa các tông. Bằng mắt thường cũng dễ dàng nhận thấy hầu hết các cây cột gỗ đã bị mọt ăn rỗng. Thậm chí, chúng tôi còn không dám đi lại bình thường vì cảm giác lo sợ sập hành lang bất cứ lúc nào và dò dẫm bước vào những điểm chắc chắn hơn do ông tổ trưởng tổ dân phố chỉ dẫn…

Ông Đinh Văn Hưởng cho biết, cách đây vài năm, có đơn vị về hỗ trợ dựng lên các trụ sắt bọc ngoài các cột gỗ để gia cố nhưng cũng không biết những căn nhà gỗ tồi tàn này sẽ chống chọi được bao lâu. Theo ông Hưởng, hầu hết các căn phòng tại khu tập thể này đều có diện tích từ 10-25m2, đa phần nhiều thế hệ cùng chung sống. Cá biệt có những hộ gia đình 8 người, 3 thế hệ cùng sinh hoạt chung trong căn phòng chưa đầy 20m2. Không ít gia đình ở đây đều đã di chuyển đến nơi khác sinh sống để đảm bảo an toàn, vì họ không biết căn nhà này có thể sập lúc nào.

Do nhu sinh hoạt, người dân ở đây đã cơi nới chuồng cọp để tận dụng thêm không gian rộng. Khu nhà gỗ tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao bởi tất cả hệ thống dây điện đều nằm trên đường xà tầng 2. Chỉ cần một đường điện nào đó yếu, gây chập cháy thì lập tức cả khu sẽ cháy rụi.

Trong căn phòng rộng chưa đầy15m2, ẩm thấp và thiếu ánh sáng, chị N.V.T, sống tại khu tập thể nhà gỗ số 11 chia sẻ, do khó khăn về kinh tế nên chị vẫn phải chấp nhận ở một mình trong căn phòng này mà không biết chuyển đi đâu. Chỉ tay lên khu vực trần làm bằng cót ép đã có tuổi đời nhiều hơn cả tuổi mình, chị T nói: “Mấy trận mưa to vừa qua, mái nhà bị thấm dột. Cả căn phòng lênh láng nước, bao nhiêu xô chậu trong phòng đều được trưng dụng hứng nước mưa. Khi trời nắng to thì chúng tôi lại lo về hoả hoạn”.

Ngay gần khu tập thể nhà gỗ số 11 là khu tập thể nhà gỗ 10. Giữa trưa nắng, nhưng căn phòng của bà H.T.O (62 tuổi) dường như chẳng bao giờ nhận được ánh sáng mặt trời. 4 bức vách chằng chịt những miếng vá tạm bằng những tấm nhựa đã lão hóa theo thời gian. Mối mọt, chật chội, không nhà vệ sinh... là thực trạng đã diễn ra rất lâu tại đây.

Bà H.T.O cho biết, đối với những người sống tại các căn nhà tập thể bằng gỗ, nỗi ám ảnh không chỉ là chỗ ở chật chội mà chính là thiếu nhà vệ sinh. Khu tập thể có diện tích khoảng 1.300m2, 2 tầng cùng 24 gian đều không có nhà vệ sinh hay khu bếp riêng. Chính vì thế, các gia đình phải tự xoay xở, có nhà thì tận dụng diện tích cơi nới phía trước để đặt bếp than tổ ong, có nhà dùng bếp từ, bếp điện, nấu xong thì cất gọn đi. Còn muốn đi vệ sinh hay tắm rửa thì các hộ dân phải xuống khu vệ sinh chung ở tầng 1, tuy nhiên khu nhà vệ sinh này bốc mùi rất khó chịu. Chính vì điều kiện sống quá vất vả nên các con, cháu bà lần lượt phải chuyển đi thuê nhà ở nơi khác để sinh sống, đến nay chỉ còn hai ông bà sống tại đây.

Cần sớm di dời

Qua tìm hiểu, trước đây, trên địa bàn phường Chương Dương có 17 nhà tập thể bằng gỗ đều được xây dựng từ cuối năm 1950, thuộc sở hữu Nhà nước. Năm 2003, 17 nhà này đã xuống cấp nghiêm trọng, UBND Thành phố phải thuê đơn vị tư vấn độc lập để khảo sát, đánh giá mức độ nguy hiểm. Kết quả đánh giá ở mức độ cực kỳ nguy hiểm, buộc phải phá dỡ. Thành phố đã đồng ý chủ trương di chuyển khẩn cấp, giải phóng mặt bằng tại các khu nhà gỗ này và sẽ sử dụng vào các mục đích khác nhau của quận Hoàn Kiếm (như làm trường học, chợ, công trình dân sinh…). Sau đó, có 2 nhà bị cháy là nhà gỗ C8 (bị cháy năm 2012) và nhà gỗ 13 (bị cháy năm 2007), Thành phố đã giao UBND quận Hoàn Kiếm làm chủ đầu tư thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Đến thời điểm hiện tại, nhà 13 đã giải phóng mặt bằng xong khu nhà gỗ nguyên thủy; nhà C8 đã giải phóng mặt bằng xong và kết hợp với diện tích nhà gỗ số 7 để lập dự án xây dựng trường học. Hiện trạng 2 khu nhà gỗ này là đất trống và đã được quây tôn bảo vệ… Hiện tại trên địa bàn phường còn 8 khu tập thể nhà gỗ với khoảng 400 hộ dân.

Những hạng mục ở khu nhà gỗ đã xuống cấp nghiêm trọng

Đối với 8 nhà gỗ ( số 7, 9, 10, 11, 14, 16, 17 và 1A), năm 2015, UBND thành phố Hà Nội có công văn giao UBND quận Hoàn Kiếm làm chủ đầu tư và đã có thông báo thu hồi đất, tổ chức kiểm tra hiện trạng, điều tra, khảo sát, đo đạc kiểm đếm, đã được UBND Thành phố bố trí quỹ nhà tái định cư tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên, ban hành giá đất làm căn cứ bồi thường hỗ trợ và chấp thuận cho phép lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các trường hợp đang sử dụng nhà thuộc sở hữu Nhà nước, tương tự trường hợp các hộ đã được UBND Thành phố cho mua nhà theo Nghị định 61/NĐ-CP (nay là Nghị định số 99/2015/NĐ-CP của Chính phủ) và khấu trừ tiền bán nhà, giá trị tiền sử dụng đất theo quy định…

Tới thời điểm hiện tại, UBND quận Hoàn Kiếm đã phối hợp Sở Xây dựng và các cơ quan, đơn vị có liên quan lập hồ sơ pháp lý về hiện trạng nhà, hồ sơ miễn giảm, kiểm tra hiện trạng xác định tỷ lệ chất lượng nhà còn lại để làm cơ sở tính tiền bán nhà, tiền sử dụng đất theo quy định. Do giá đất cụ thể đã phê duyệt không phù hợp với thời điểm hiện tại, nên UBND quận Hoàn Kiếm đã tổng hợp, báo cáo, đề xuất UBND Thành phố và các sở, ban, ngành xem xét, cho phép được lập chứng thư xác định lại giá đất cụ thể để làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ thực hiện dự án thu hồi đất và bồi thường hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân tại khu nhà gỗ số 7,9,10,11,14,16,17 phường Chương Dương và đã được UBND Thành phố chấp thuận.

Có thể thấy, nhiều năm qua, các cơ quan chức năng của Thành phố đã nhanh chóng vào cuộc để sớm có biện pháp di dời người dân đang sống trong những căn nhà gỗ xuống cấp, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tuy nhiên, đến thời điểm này nhiều hộ dân vẫn đang nơm nớp lo lắng khi sống trong những căn nhà gỗ bởi họ không có khả năng tự di dời./.