Toàn cảnh Hội nghị.

Thông tin tại Hội nghị, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội) Bùi Minh Hoàng cho biết, thực tiễn kết quả triển khai của thành phố Hà Nội cho thấy phong trào xây dựng gia đình văn hoá đã được các tầng lớp nhân dân hưởng ứng rất tích cực. Nhiều gia đình đã trở thành tấm gương sáng, đi đầu trong mọi phong trào thi đua yêu nước, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương. Từ năm 2018 tới nay, tỷ lệ đạt danh hiệu "Gia đình văn hoá" đạt từ 85 - 88%.

Phong trào xây dựng danh hiệu "Thôn, tổ dân phố văn hoá" đã mang lại sức sống mới, diện mạo mới cho nhiều địa phương, làm thay đổi bộ mặt đời sống - xã hội. Điều này thể hiện rõ nét nhất qua các công trình được xây dựng mới, nhiều tuyến đường được mở rộng, nhà văn hóa được xây dựng khang trang, hệ thống đèn chiếu sáng được trang bị. Các phong trào văn hóa - thể thao nhờ đó cũng phát triển mạnh góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.

"Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc bình xét, công nhận các danh hiệu văn hoá vẫn còn bộc lộ những bất cập, khó khăn. Việc công nhận các danh hiệu văn hóa có nơi, có lúc còn mang tính hình thức. Vẫn còn tình trạng gia đình, thôn, tổ dân phố đạt danh hiệu văn hóa chỉ trên danh nghĩa, có khuynh hướng nặng theo chỉ tiêu hoặc tỷ lệ đạt rất cao nhưng thực tế có nhiều tiêu chí chưa đạt", ông Bùi Minh Hoàng cho hay.

Người dân nêu ý kiến phát biểu tại Hội nghị.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng bất cập nêu trên đó là tiêu chí bình xét, công nhận các danh hiệu "Gia đình văn hoá", "Thôn, tổ dân phố văn hoá" được ban hành và áp dụng chung cho cả nước, nhiều nội dung chưa phù hợp với đặc thù từng địa phương cụ thể, dẫn đến việc đánh giá, bình xét chưa sát thực tế. Chính vì vậy, việc ban hành Nghị định 86 không chỉ nhằm triển khai kịp thời các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật mà còn khắc phục những khó khăn, vướng mắc thực tế hiện nay.

Căn cứ khung tiêu chuẩn tại Nghị định 86/2023/NĐ-CP, UBND thành phố Hà Nội đã giao Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tham mưu quyết định của UBND Thành phố ban hành tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu "Gia đình văn hoá"; "Thôn, tổ dân phố văn hoá"; "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" áp dụng trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Tại hội nghị, nhiều ý kiến từ cơ sở đã được đưa ra. Bà Nguyễn Thị Ngọc Lan - Tổ trưởng Tổ dân phố số 9, phường Liễu Giai (quận Ba Đình) đề xuất không nên áp dụng tiêu chuẩn đồng nhất giữa khu vực thành thị và nông thôn, mà cần có sự điều chỉnh phù hợp với từng vùng miền. Đại diện các tổ dân phố ở quận Ba Đình cũng nhấn mạnh rằng tiêu chí xét tặng danh hiệu của Hà Nội cần khác biệt so với các địa phương khác do đặc thù riêng về đô thị, mật độ dân cư, lối sống và văn hóa.

Nhiều ý kiến cho rằng một số nội dung trong dự thảo cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với đời sống hiện đại, ví dụ như tiêu chí tham gia lễ hội truyền thống hay xây dựng nhà văn hóa thôn. Ngoài ra, các quy định về điểm cộng và điểm trừ cũng cần được làm rõ hơn.

Sau hội nghị này, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội sẽ tiếp tục lấy ý kiến cư dân tại huyện Phúc Thọ và một số địa phương khác. Sau đó, họ sẽ tổng hợp ý kiến để báo cáo và tham mưu với UBND thành phố Hà Nội trước khi chính thức ban hành và thực hiện các tiêu chuẩn mới.