Giáo sư, Tiến sĩ Trần Hồng Thái - Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết mỗi một sản phẩm khí tượng thủy văn là những thông tin hữu ích phục vụ cho đời sống dân sinh hàng ngày và những thông tin khí tượng thủy văn trong quá khứ, hiện tại, tương lai là những nền tảng quan trọng cho các ngành kinh tế trọng điểm phục vụ kịp thời, hiệu quả công tác chỉ đạo phòng chống thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng trên phạm vi cả nước.

Lắp đặt thiết bị quan trắc khí tượng trên nhà giàn DK 04 (Ảnh: Tổng cục Khí tượng thủy văn cung cấp)

Với hoạt động tác nghiệp của ngành từ những bản tin dự báo thời tiết hàng ngày phục vụ người dân trong sinh hoạt thường nhật đến những bản tin dự báo chuyên dùng cho các ngành kinh tế, sản xuất như nông nghiệp, công nghiệp hay vận tải hàng không khí tượng thủy văn và các sản phẩm dịch vụ đã trở thành một phần không thể thiếu trong sự phát triển bền vững và ổn định xã hội của mỗi quốc gia.

Đến nay ngành Khí tượng thủy văn đã và đang bảo quản tuyệt đối an toàn với 40 trạm có chuỗi số liệu dài 100 đến 135 năm, hàng trăm trạm có chuỗi số liệu dài từ 20 năm đến 50 năm đó là tài sản vô cùng quý giá của Quốc gia, là nền tảng cho việc nghiên cứu khoa học, phục vụ chiến lược xây dựng và phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng, phòng chống thiên tai, bão, lụt...

Đặc biệt, để phục vụ công tác phòng chống thiên tai, ngành Khí tượng thủy văn định hướng hiện đại hóa các phần mềm, mô hình dự báo lũ, lũ quét, sạt lở đất trên cả nước; tối ưu mô hình hồ chứa bao gồm tích hợp quy trình vận hành liên hồ; tích hợp các mô hình vào hệ thống hỗ trợ dự báo thủy văn; thí điểm dự báo lũ dựa vào tác động; cảnh báo ngập lụt và ô nhiễm cho các đô thị lớn và khu vực đông dân cư…

Quan trắc viên trạm thủy văn cấp Hồi Xuân quan trắc mực nước (Ảnh: Tổng cục Khí tượng thủy văn cung cấp)

Bên cạnh đó, từ mạng lưới trạm khí tượng thủy văn thưa thớt, xuống cấp, đến nay đã có 579 trạm, điểm đo, trong đó có 233 trạm thủy văn, 176 trạm khí tượng, 17 trạm hải văn, 155 trạm/điểm đo môi trường không khí và nước, hàng trăm điểm đo mưa nhân dân; mạng lưới trạm khí tượng cao không với 6 trạm thám không vô tuyến, 8 trạm đo gió trên cao bằng máy kinh vĩ quang học, 3 trạm đo tổng lượng ôzôn - bức xạ cực tím và 7 trạm rada thời tiết trải khắp mọi miền đất nước từ vùng biên giới, núi cao đến hải đảo xa. Hệ thống công trình đo đạc, nhà cửa của nhiều trạm đã được kiên cố hóa, máy móc, thiết bị lạc hậu được loại bỏ và đang tập trung hiện đại hóa công nghệ thiết bị chuyên ngành mới…

Từ những nỗ lực của ngành Khí tượng thủy văn cùng sự chủ động phòng chống của chính quyền các cấp năm 2018 dự báo khí tượng thủy văn chủ động đã góp phần làm giảm được khoảng 2/3 thiệt hại do thiên tai gây ra so với năm 2017.

Đặc biệt nhờ sự chủ động dự báo, cảnh báo sớm về hạn hán xâm nhập mặn ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, ngành nông nghiệp đã chủ động điều chỉnh mùa vụ nên ảnh hưởng của hạn hán xâm nhập mặn trong vụ Mùa và vụ Đông Xuân 2019 - 2020 chỉ bằng 9,6% (gần 39.000 ha) so với diện tích bị ảnh hưởng của vụ Mùa – vụ Đông Xuân năm 2015 - 2016 (tổng diện tích lúa bị thiệt hại do ảnh hưởng hạn hán xâm nhập mặn năm 2015 - 2016 là 405.000)...

Phát huy những kết quả đã đạt được trong thời gian qua, trong xu thế phát triển công nghệ 4.0 như hiện nay để phục vụ hiệu quả phòng, chống giảm nhẹ thiên tai, phát triển bền vững, ngành Khí tượng thủy văn tiếp tục không ngừng tăng cường và hiện đại hóa các công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.