Vẫn còn hàng giả, hàng nhái

Theo báo cáo mới nhất của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, tốc độ tăng trưởng của mảng này năm nay sẽ duy trì ở mức trên 30% và quy mô tại Việt Nam sẽ vượt con số 15 tỷ USD. Với sự phát triển mạnh mẽ này, có thể thấy thương mại điện tử đang là phương thức mua sắm thuận tiện, nhanh chóng đáp ứng mọi nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng.

Ảnh minh họa

Chỉ cần ngồi ở nhà, trước máy vi tính hay điện thoại thông minh là có thể đặt mua bất kỳ hàng hóa gì. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn có nguy cơ mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng lậu. Mặc dù các sàn thương mại điện tử khẳng định đã áp dụng nhiều giải pháp sàng lọc hàng gian, hàng giả với mục tiêu chỉ “bán hàng chính hãng đến người dùng”, nhưng kênh bán hàng này đang tồn tại nhiều lỗ hổng, tạo điều kiện cho kẻ gian hoạt động. Dù doanh số giao dịch trên các sàn thương mại điện tử tăng nhanh thời gian qua, nhất là khi xảy ra đại dịch Covid-19, nhưng người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin với hoạt động mua bán online do tình trạng kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng có xu hướng ngày càng tăng.

Chỉ cần lướt trên nhiều sàn thương mại điện tử, người dùng dễ dàng tìm thấy những chai nước hoa hiệu C. giá 300.000 đồng, son môi D. giá 200.000 đồng... Hoặc cùng một sản phẩm giày hàng hiệu, nhưng người bán vài triệu, người lại bán chỉ vài trăm ngàn đồng.Trên các sàn thương mại điện tử phổ biến hiện nay người dùng không khó tìm thấy hàng giả, hàng nhái hoặc rao một đằng bán một nẻo.

Anh Hoàng Tuấn (Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ, nhân ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10, anh tìm mua quà để tặng vợ và đã chọn được bộ sản phẩm làm đẹp của một shop chuyên bán hàng mỹ phẩm livestream trên facebook bán bộ sản phẩm Chanel chính hãng với giá khuyến mại trên 50%. Sau khi đặt hàng 3 ngày thì anh nhận được hàng chuyển đến tận nơi. Đúng ngày 20/10 anh tặng quà cho vợ và khi vợ anh mở hộp quà thì phát hiện đây là hàng nhái bán đầy trên thị trường với giá rất rẻ và không dám dùng vì chất lượng kém. Đến lúc này anh Tuấn mới biết mình bị lừa và tìm lại trang cá nhân của shop thì tài khoản đã bị khóa. Chính vì vậy, theo anh Tuấn bây giờ mua sắm trên mạng xã hội phải rất cẩn thận, chủ yếu phải tìm hiểu kỹ shop và lựa chọn những nơi tin tưởng, kiểm duyệt được các sản phẩm.

Có nhu cầu trang bị thêm camera an ninh cho gia đình, anh Nguyễn Thanh (quận Ba Đình, Hà Nội) tìm kiếm trên các sàn thương mại điện tử và được chào mời mua mẫu camera Yoosee chỉ với giá 200.000 đồng, được tặng thêm thẻ nhớ đến 32GB. Do từng mua và sử dụng 4 chiếc camera cùng mẫu của hãng này với giá từ 250.000-500.000 đồng, anh Thanh cảm thấy “ngờ ngợ”. Tuy nhiên, do nghĩ rằng có thể đang có chương trình siêu khuyến mãi, nhà cung cấp đưa ra mức giá đặc biệt nên anh Thanh quyết định đặt mua và sau đó mới hối hận. “Sau khi đặt mua, khi nhận hàng tôi chỉ được mỗi chiếc thẻ nhớ, còn camera không thấy đâu. Tôi phản ảnh lại với sàn thương mại điện tử lẫn người bán nhưng không thấy “tăm hơi” họ đâu”, anh Thanh cho hay.

Trên thực tế, nhiều sàn thương mại điện tử cho biết đều thiết lập không gian thương mại riêng, nơi chỉ dành cho hàng chính hãng, hàng có thương hiệu, nguồn gốc rõ ràng. Tuy nhiên, các không gian đó vẫn quá nhỏ so với nhu cầu của thị trường, dẫn đến tình trạng hàng kém chất lượng vẫn được rao bán tràn lan trên sàn.

Cần tăng nặng hình thức xử phạt vi phạm

Theo Sách trắng của Cục Thương mại điện tửvà Kinh tế số (Bộ Công Thương), trở ngại lớn nhất của người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến chính là sản phẩm kém chất lượng so với quảng cáo. Có đến 71% người tham gia khảo sát cùng có lo lắng này, chủ yếu là lo ngại “tiền mất tật mang” do mua phải hàng gian, hàng giả.

Ông Nguyễn Ngọc Đạt, giám đốc điều hành chuỗi cửa hàng Di động Việt cho rằng, với sự phát triển mạnh mẽ của các sàn thương mại điện tử, người tiêu dùng mua sắm dễ dàng và thuận tiện hơn, nhất là những sản phẩm có giá trị thấp. Nhưng cũng chính việc này đã tạo nên một làn sóng hàng giả, hàng nhái tràn lan trên thị trường online. Trong khi đó, việc đổi trả hàng hay phản ảnh của nạn nhân chỉ được thông qua sàn, người bán không cần quan tâm đến khách, không ai bảo vệ người tiêu dùng rõ ràng giữa sàn thương mại điện tử và người bán. “Hàng hóa trên các sàn không được các sàn kiểm định chất lượng, người bán mặc sức đăng một đằng bán một ngã. Chính vì những kẽ hở này, thiệt thòi cuối cùng thường khách hàng là người phải gánh chịu. Bản thân tôi cũng từng gặp oái oăm khi mua hàng online, lúc nhận hàng xong mới biết mình mua trúng hàng giả”, ông Đạt nói.

Theo luật sư Nguyễn Văn Dũng (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội), để ngăn chặn nguy cơ mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, cần khuyến khích thanh toán online khi mua hàng qua sàn thương mại điện tử do các giao dịch này sẽ được chủ sàn quản lý. Ngoài ra, các cơ quan chức năng phải tăng cường trách nhiệm của chủ sở hữu các sàn giao dịch thương mại điện tử, thay vì buông lỏng như thời gian qua. Đồng thời, phải có các quy định mới với chế tài cao hơn nhằm buộc các sàn thương mại điện tử có giải pháp đảm bảo chỉ “bán hàng chính hãng đến người dùng”.

Thời gian vừa qua, lực lượng quản lý thị trường đã quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn, nhưng số lượng các vụ việc được phát hiện, xử lý còn thấp. Trong khi đó, các hành vi lợi dụng hoạt động thương mại điện tử, vi phạm pháp luật ngày càng phức tạp. Đại diện Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội cho biết, vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng đang nóng trên thương mại điện tử, đặc biệt là hình thức livestream bán hàng. Khó khăn lớn nhất là các đối tượng không có cửa hàng, chỉ thông qua các website, mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu sản phẩm, sau đó chuyển hàng và thanh toán trực tiếp theo thỏa thuận. Ngoài ra, hàng hóa được phân tán, nhỏ lẻ, cất giấu ở nhiều nơi, thậm chí chỉ bán hàng qua cộng tác viên, trung gian, đồng thời các website được tạo ra và đóng lại trong thời gian ngắn, khiến lực lượng chức năng khó kiểm soát, cũng như khó xác định chứng cứ để đấu tranh, xử lý.

Để công tác phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng kinh doanh hàng nhập lậu, vi phạm sở hữu trí tuệ,... trên môi trường mạng đạt hiệu quả cao hơn, Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã chỉ đạo các lực lượng chức năng tiếp tục tăng cường quản lý địa bàn, thống kê và nắm thông tin về các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh; kiểm tra địa bàn trọng điểm, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các đối tượng. Tuy nhiên, hiện nhiều địa điểm hoạt động kinh doanh trực tuyến nằm lẫn trong nhà dân, khu chung cư, khiến lực lượng chức năng khó tiếp cận, kiểm tra, xử lý... Vì vậy, rất cần sự phối hợp của ban quản lý các khu chung cư, các Công ty chuyển phát nhanh đấu tranh chống gian lận, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng trên môi trường mạng. Ngoài ra, cần tăng nặng hình thức xử phạt vi phạm hành chính nhằm ngăn chặn hiện tượng “nhờn luật” do mức độ xử phạt quá thấp so với lợi nhuận thu được./.

Hà Phong