Những con đường xanh

Từ giữa tháng 5/2020, phố Thái Hà như khoác lên mình chiếc áo mới. Từng là một con mương chất đầy rác thải, tuyến đường 400m sau 4 năm triển khai dự án cải tạo đã biến thành con đường đi bộ rợp bóng cây xanh và thoáng đãng. Trên tuyến đường đi bộ ngắn này, hai hàng cây hoa ban được trồng bổ sung đang khoe sắc. Cùng với đó là hệ thống các cây cảnh trồng theo khóm, theo mảng như cọ, dâm bụt, tường vi, mai hoa đăng, dương xỉ, lan ý... đan xen một cách khéo léo và tinh tế.

Các thảm xanh do thiếu duy tu, bảo dưỡng gây mất mỹ quan đô thị.

Tiếp nối kết quả đã đạt được trên phố Thái Hà, quận Đống Đa đã tiến hành chỉnh trang vỉa hè tại phần còn lại của phố Thái Hà, phố Huỳnh Thúc Kháng. Đến nay, các hạng mục cơ bản cũng đã hoàn thành, tuyến phố Thái Hà, Huỳnh Thúc Kháng vốn chật chội đông đúc xe cộ nay cũng trở nên “xanh” hơn với hàng thảm cỏ trải dài từ đầu đến cuối phố. Biện pháp này không những đem lại hiệu quả thiết thực trong việc tạo điểm nhấn, cảnh quan đô thị, đặc biệt hạn chế được nhiều hành vi vi phạm trật tự đô thị tạo điều kiện cho người đi bộ di chuyển an toàn.

Tương tự, tại đường Kim Mã, cùng với sắc tím hoa bằng lăng đang nở rộ trong tháng 5, để chào đón SEAGames 31 người ta đã trồng hàng chục dàn hoa giấy dưới mỗi tán bằng lăng. Sắc tím bằng lăng, hòa cùng màu hồng phai của hoa giấy, màu vàng của lan, đỗ quyên đã tạo nên những bức tranh lãng mạng đầy màu sắc, thu hút không ít những người yêu nhiếp ảnh đến ghi lại các khoảnh khắc này. Rồi đường đường Láng, Hoàng Cầu... ban đầu là việc bỏ đi những lớp gạch và bê tông ở dải phân cách. Một phần vỉa hè rộng đoạn song song với những hàng cây xà cừ “huyền thoại” cũng được lật bỏ gạch, cải tạo thành đất phù sa, trộn thêm mùn, trấu để thêm tơi xốp... Để rồi, hàng nghìn cây cảnh, cây hoa được tập kết về đây: Cỏ lạc, dâm bụt, tường vi... Qua bàn tay khéo léo của những người công nhân, bên cạnh hệ thống cây bóng mát sẵn có, những viên gạch, bê tông khô cứng trước đây được thay thế, dần hình thành “vườn hoa” đẹp mắt. “Tuyến phố trở nên tươi mới, sống động hơn rất nhiều. Việc trồng cây cảnh, cây hoa tại dải phân cách mang đến một không gian xanh mát.

Cứ vậy, danh sách các tuyến phố “nở hoa” đang dần được nhân thêm: Phố Cầu Mới, Nguyễn Tri Phương, Nguyễn Thái Học, Tây Sơn, Nguyễn Chí Thanh, Liễu Giai... những “thảm xanh” này đã đem đến những luồng gió mát cho không gian đô thị vốn chật ních bởi quá trình đô thị hóa.

Cần biện pháp duy trì

Vốn đẹp là vậy nhưng tại hầu hết những tuyến đường trên, trừ thảm cỏ và cây xanh trên đường Nguyễn Chí Thanh hay Điện Biên Phủ vẫn được chăm sóc đầy đủ thì hầu hết các “vườn hoa, thảm cỏ” dường như đang bị “bỏ quên” đã khiến cây cối nơi đây nhanh chóng trở nên rậm rạp, cây cỏ mọc lung tung, gây mất mỹ quan đô thị, cản trở tầm nhìn giao thông.

Theo khảo sát của phóng viên, dọc theo đoạn đường Kim Mã, các khóm hoa dâm bụt, hoa giấy do thiếu chăm sóc, duy tu đã mọc thành từng bụi um tùm. Thậm chí có khóm hoa giấy được neo trên các cây bằng lăng nhưng do mọc trĩu cành đã gần như đổ sập xuống đường. Các cây hoa trên đường Hoàng Cầu mọc tứ tung chìa hẳn cả ra đường giao thông. Thậm chí có đoạn do không được chăm sóc đã có những đoạn cây cảnh héo úa, trơ trụi làm lộ ra cả đất trồng cây. Đặc biệt, có những đoạn người dân còn ngang nhiên vứt phế thải xây dựng, rác thải cồng kềnh gây mất mỹ quan đô thị như ở đoạn giao Yên Lãng ra Láng.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra trên phố Thái Hà, nhiều đoạn trên dải phân cách của Đại lộ Thăng Long, dải phân cách đoạn cuối phố Sài Đồng, dải phân cách trên đường Ái Mộ (gần Bệnh viện Đa khoa Nam Anh), đảo giao thông trên đường Linh Đường giao đường Nguyễn Hữu Thọ... “Hệ thống cây xanh đa tầng tán vốn rất đẹp, nhưng do lâu ngày không được chăm sóc nên các cây hoa đã mọc thành từng bụi, thậm chí có những đoạn cây còn chĩa ra ngoài đường cản trở các phương tiện giao thông... Những bụi hoa vốn rất đẹp nay lại chính là tác nhân gây mất mỹ quan đô thị, thậm chí cả an toàn giao thông” - chị Nguyễn Thị Ly (quận Đống Đa) cho hay…

Nhiều chuyên gia về đô thị cho rằng, hệ thống thảm xanh đô thị cũng giống như hệ thống cây xanh của Thành phố cần được chăm sóc thường xuyên, thậm chí cần được quan tâm hơn hết vì chúng chỉ duy trì vẻ đẹp trong một thời gian ngắn từ vài tuần đến một vài tháng. Trong khi các gói thầu duy tu, bảo dưỡng cây xanh thường được tính theo đơn vị năm và tổ chức theo hình thức đấu thầu tập trung, gây mất nhiều thời gian từ lên kế hoạch, phương án, đấu thầu đến triển khai. Ngoài ra, việc Thành phố vẫn tiến hành cắt giảm các chi phí không thực sự cần thiết cũng là một khó khăn chung cho công tác duy tu, bảo dưỡng các “thảm xanh”. Tuy nhiên, tiết kiệm kinh phí không có nghĩa là để cây cỏ mọc bừa bãi, không được cắt tỉa, gây ảnh hưởng đến văn minh đô thị.

Đầu tháng 3/2020, Ban Duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng Hà Nội (bên mời thầu) đã công bố kết quả lựa chọn nhà thầu 8 gói thầu thuộc Dự án để hình thành giá gói thầu công tác quản lý, duy trì hệ thống cây xanh, thảm cỏ trên địa bàn 12 quận và các trục đường liên quận, huyện năm 2020-2024 do Sở Xây dựng quản lý theo phân cấp. Sau khi các gói thầu được công bố, các đơn vị trúng thầu sẽ lên kế hoạch chăm sóc, duy trì thảm cỏ, hệ thống cây xanh trả lại các không gian xanh vốn có./.