Nhiều du khách khi đến tham quan, tìm hiểu quá khứ tại khu di tích nhà tù Lao Bảo (Quảng Trị) đã không khỏi xót xa trước sự xuống cấp thê thảm của khu di tích này, nhiều công trình nhà giam đã bị bỏ quên nhiều năm, không được tu sửa.

Nhà tù Lao Bảo (nhà đày) thuộc thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, là một trong những nhà tù lớn nhất Đông Dương, được thực dân Pháp xây dựng vào năm 1908. Đến năm 1934, Pháp cho xây dựng thêm hệ thống nhà lao bằng bê tông, cốt thép rất kiên cố. Tù nhân bị giam tại nhà tù Lao Bảo ngoài việc bị thực dân Pháp áp dụng các hình phạt dã man còn phải chịu cảnh đày ải, game bài uy tín  cực nhọc, cuộc sống kham khổ,... Hàng ngàn tù nhân và các chiến sĩ cộng sản đã chết khi bị lưu đày ở đây.

Năm 1968, khi mở rộng chiến tranh ra Quảng Trị, đế quốc Mỹ đã ném bom làm sập toàn bộ hệ thống nhà lao.

Sau khi được công nhận là di tích lịch sử Quốc gia vào năm 1991. Đến năm 1995, tỉnh Quảng Trị đã cho xây dựng một đài chứng tích nằm trên một tầng hầm được phục dựng để trưng bày nhiều tài liệu, hình ảnh, gông cùm… cùng một số công cụ Pháp đã sử dụng để tra tấn tù nhân, và một nhà bia để tưởng niệm những người đã chết.

Tượng đài chứng tích tội ác

Nằm bên cạnh tượng đài uy nghi thể hiện hào khí cách mạng, ý chí gan dạ của các thế hệ tù chính trị yêu nước là những khu nhà giam đã bị “hoang phế” từ rất lâu.

Được biết, UBND tỉnh Quảng Trị đã phê duyệt dự án trùng tu, tôn tạo khu di tích này vào tháng 8/2009, hoàn thành vào năm 2011, với số vốn đầu tư gần 20 tỷ đồng. Theo đó, Dự án sẽ phục dựng nguyên trạng 6 gian xà lim và 1 lối vào, hành lang, cao 2,36 m, diện tích xây dựng 40,2 m2; bảo tồn các bộ phận kết cấu của 3 gian xà lim, phát lộ và bảo tồn mặt bằng móng của 2 gian khác; bảo tồn, tu bổ, phục hồi 1 phần nhà lao D- E; phục dựng 5 gian xà lim E, diện tích 171,3 m2; 3 gian xà lim D. Bên cạnh đó, dự án sẽ cho xây dựng nhà trưng bày đa năng.

Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có một hạng mục nào được phục dựng, tôn tạo và khách tham quan đến đây luôn thấy cảm thấy xót xa trước sự hoang tàn, đổ nát của một di tích bị bỏ quên nhiều năm.

Dưới đây là chùm ảnh chúng tôi ghi nhận được tại Khu di tích Nhà đày Lao Bảo:

Hầu hết các nhà giam đã bị sập 

Lối vào khu nhà tù biệt giam những chiến sĩ cách mạng chủ chốt bị vùi lấp.

Theo Dân trí