Sốc: Xuất hiện chất ma túy mới được pha vào nước giải khát
	Đừng thử nấm “thức thần” - nguy hiểm!

Mới đây, thông qua công tác giám định, Viện Khoa học Hình sự đã phát hiện thủ đoạn rất tinh vi của tội phạm ma túy là dùng dẫn xuất của một chất ma túy phối trộn tạo ra viên nén để sử dụng, sau khi uống viên nén này vào cơ thể người sẽ chuyển hóa, giải phóng ra chất ma túy. Ví dụ chất Acetylpsilocine (không có trong danh mục chất ma túy tại Việt Nam) là dẫn xuất của Psilocine trong viên nén, khi uống vào cơ thể nó sẽ chuyển hóa và giải phóng ra chất Psilocine có tác dụng gây ảo giác mạnh (Psilocine là chất có trong danh mục chất ma túy tại Việt Nam).

Trong tự nhiên, Psilocine và Psilocybine tìm thấy có đồng thời trong mẫu thực vật “nấm thức thần” chứa chất ma túy (có 2 loại phổ biến Psilocybe Cubensis và Psilocybe Mexicana). Tuy nhiên, trong một số mẫu chỉ tìm thấy Psilocine mà không tìm thấy Psilocybine cũng như các thành phần thực vật. Như vậy, các viên nén ma túy không được sản xuất ra từ bột cây “nấm thức thần” mà có thể Psilocine được tách chiết ra từ “nấm thức thần” hoặc từ tổng hợp hóa học.

Chất 5FR-MDMB-PICA là chất ma túy mới phát hiện, thuộc nhóm cần sa tổng hợp, có tác dụng kích thích và gây ảo giác (Ảnh: ANTĐ)

Khi có một chất ma túy mới bị phát hiện được đưa vào diện kiểm soát thì liên tục xuất hiện những chất mới có tính năng tác dụng tương tự thay thế, điển hình là ma túy loại cần sa tổng hợp. Hiện có trên 200 chất đã được kiểm soát tại Việt Nam nhưng vẫn liên tục xuất hiện những chất mới có tác dụng tương tự thậm chí còn mạnh hơn. Riêng loại cần sa tổng hợp, ở nước ta đã phát hiện ra tới hơn 20 chất.

Hiện nay các chất hướng thần (NPS bị lạm dụng lại có xu thế tăng cao hơn so với các chất ma tuý truyền thống trước đây như Heroin. Viện Khoa học Hình sự đã phát hiện được rất nhiều chất ma tuý mới được xếp vào nhóm ma tuý cần sa tổng hợp (cỏ Mỹ). Đây là loại ma tuý được tạo ra bằng cách dùng các chất hoá học tổng hợp sau đó pha thành dung dịch và được phun, tẩm ướp vào các loại cây cỏ, thảo mộc (cây và thảo mộc không chứa chất ma tuý), sau đó sấy khô tạo thành 1 sản phầm ma tuý mà dân chơi quen gọi là cỏ Mỹ.

Đặc biệt, nhằm tăng tác dụng kích thích, hưng phấn, gây nghiện và che giấu hành vi phạm tội, tội phạm ma tuý đã pha trộn các loại ma tuý với nhau, trộn ma tuý với các chất độn khác. Thậm chí trộn ma tuý với các loại thuốc tân dược cùng với chất tạo mầu, mùi để tạo ra viên nén ma tuý tổng hợp. Thủ đoạn tinh vi này đã gây không ít khó khăn cho các cơ quan chuyên trách về phòng chống ma tuý.

Nguy hiểm nhất là xuất hiện một số chất ma tuý có thể pha vào các loại nước uống (trà sữa, cà phêm nước giải khát có ga...). Qua công tác giám định, Viện Khoa học Hình sự đã phát hiện nhiều thành phần chất ma tuý khau nhau như Ketamin, Methammphetamine, MDMA…

Theo các cơ quan chức năng, sử dụng các loại ma túy mới, lạ hiện trở thành một trào lưu trong giới trẻ. Các đối tượng buôn bán quảng cáo sản phẩm không chứa chất gây nghiện, không phải ma tuý mà lại có tác dụng mạnh gấp nhiều lần các chất ma tuý thông thường như “cỏ Mỹ”, LSD, GHB… Đơn cử như loại “bùa lưỡi” là một dạng các chất ma tuý được tẩm lên các con ten nhỏ. Dân chơi chỉ cần cho vào lưỡi và “tận hưởng” cảm giác “phê pha”. Hay như các loại thực vật chứa chất ma tuý như “nấm thức thần”… đã từng được giao bán trên mạng. Do sự tinh vi trong hình thức, kèm với những lời quản cáo “không gây nghiện, không phải là ma tuý” của những kẻ buôn bán, nhiều bạn trẻ đã thử và lãnh những hậu quả hết sức nghiêm trọng.

Theo đại diện của Viện Khoa học Hình sự, hiện tại trong danh mục có trên 500 chất ma tuý được quản lý. Việc cung cấp mẫu chuẩn phục vụ công tác giám định còn thiếu do có nhiều chất ma tuý mới được bổ sung. Hiện nay, chỉ có Viện Khoa học Hình sự đáp ứng cơ bản được yêu cầu giám định các chất ma tuý mới, còn hầu hết những chất ma tuý nghi ma tuý mới, phức tạp đều vượt quá năng lực giám định của các Phòng Kỹ thuật Hình sự Công an các tỉnh, thành phố…. Hơn nữa, do nhận thức, hiểu biết chưa đầy đủ về các loại ma tuý mới cho nên công tác khám nghiệm hiện trường, thu mẫu giám định của các cơ quan phòng chống ma tuý cũng còn những mặt hạn chế như: Lấy mẫu không đủ trọng lượng, thu không đại diện… dẫn đến công tác giám định gặp khó, dễ bỏ sót, lọt các loại chất ma tuý mới.

Để ngăn chặn sự lan rộng của các chất ma tuý cũng như nâng cao hiệu quả công tác giám định ma tuý trong tình hình hiện nay, theo Viện KHHS, các cơ quan chức năng phải kiểm soát chặt chẽ các hóa chất, tiền chất có liên quan. Điều này rất cần sự phối hợp liên ngành giữa các bộ, ngành: Công an, Quốc phòng, Công Thương, Nông nghiệp, Y tế... để kiểm soát các nguồn chất có chứa ma túy, tiền chất.

Đối với công tác giám định, cần có phương án nhập khẩu, điều chế các mẫu chuẩn ma túy, phục vụ công tác giám định so sánh định tính, định lượng. Đây là cơ sở then chốt để giải quyết các vụ án về ma túy sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 73/2018/ NĐ-CP ngày 15/5/2018 ban hành danh mục các chất ma túy và tiền chất.

Với các loại ma túy đang bị lạm dụng, đang lưu hành trên thị trường bất hợp pháp, hoặc dự báo có thể thâm nhập vào nước ta mà chưa có mẫu chuẩn thì cần có kinh phí để nhập khẩu các loại mẫu chuẩn này. Đồng thời, tiếp tục đầu tư kinh phí triển khai nghiên cứu tinh chế sản xuất các loại mẫu chuẩn ma túy khác trong điều kiện có thể để dần thay thế các mẫu chuẩn ngoại nhập, giúp chủ động nguồn mẫu chuẩn và tiết kiệm kinh phí cho nhà nước.

Bên cạnh đó, tổ chức nghiên cứu, tập huấn, đào tạo cho lực lượng giám định viên trên cả nước về các phương pháp giám định các chất ma túy mới. Kịp thời cập nhật các thông tin liên quan đến tình hình ma túy trên thế giới, đặc biệt là các chất ma túy mới để chủ động trong việc giám định với các loại ma túy này. Nâng cao năng lực giám định cũng như tăng cường các phương tiện thiết bị máy móc hiện đại trong công tác giám định ma túy…

H.Duy – T.Sơn