Nhiều nơi sử dụng Quỹ bảo trì đường bộ chưa đúng
	Xe máy không đóng phí bảo trì đường bộ sẽ bị phạt gấp 3 lần

Liên quan đến thực hiện phí và lệ phí, vừa qua Thanh tra Bộ Tài chính đã ban hành Kết luận số 419/KL –TTr về thanh tra công tác quản lý và sử dụng Quỹ bảo trì đường bộ. Thanh tra Bộ Tài chính đã tiến hành thanh tra tại Văn phòng Quỹ bảo trì đường bộ trung ương, Tổng cục Đường bộ Việt Nam và 9 Quỹ bảo trì đường bộ địa phương, gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Thuận, Quảng Bình, Thanh Hóa, Hà Nam, Phú Thọ, Lạng Sơn và Quảng Ninh. Bên cạnh những mặt tích cực, thì một số nơi sử dụng quỹ chưa đúng. Chẳng hạn, về công tác thanh toán, quyết toán quỹ, các Cục quản lý đường bộ; Sở Giao thông Vận tải (đối với quốc lộ được ủy quyền quản lý) được thanh tra đã lập dự toán và thanh quyết toán công trình bảo trì đường bộ không đúng (về định mức, khối lượng, đơn giá nhân công, giá xăng dầu... ) dẫn đến thanh quyết toán kinh phí Quỹ bảo trì đường bộ chưa đúng quy định. Qua công tác, Thanh tra đã kiến nghị xử lý tài chính 2.014.598.007 đồng (do lập dự toán công trình bảo trì đường bộ tăng không đúng về định mức, khối lượng, đơn giá nhân công, giá xăng dầu...), trong đó nộp vào ngân sách Nhà nước 1.001.785.578 đồng; giảm quyết toán 1.012.812.429 đồng.

Thu phí bảo chì đường bộ còn bất cập

Từ những bất cập về phí bảo trì đường bộ, nhiều cử tri cũng đề nghị HĐNDTP, các cơ quan chức năng của TP đề nghị với Chính phủ nên bãi bỏ loại phí này. Theo các cử tri, đa số dân hiện nay đều sử dụng xe máy là phương tiện chính, và hơn hết xe máy còn là công cụ mưu sinh. Nhưng để sở hữu một chiếc xe gắn máy, người dân đang phải đóng 7- 8 loại phí. Trong đó, phí bảo trì đường bộ là rất bất cập. Tiền bỏ ra làm đường là tiền thuế của dân đóng góp, hoặc vốn vay ODA cũng chính dân phải trả. Đi qua các trạm thu phí, người dân phải mua vé. Đã thế, phí bảo trì đường bộ từ xe máy thu chẳng là bao lại phải “đẻ ra” bộ máy để đi thu.

Thậm chí, mấy năm qua có hộ phải đóng phí bảo trì đường bộ thường xuyên, có hộ thì chưa đóng đồng nào. Điều này, các địa phương cũng công nhận thu phí bảo trì đường bộ hết sức phức tạp. Thế nên, bên hành lang kỳ họp thứ 13 HĐNDTP, trao đổi về kiến nghị của cư tri, Chủ tịch HĐNDTP Nguyễn Thị Bích Ngọc nêu quan điểm: “Thẩm quyền thu phí bảo trì đường bộ như thế nào là của Chính phủ, còn mức thu ra sao thì HĐND TP quyết. Nếu Chính phủ bỏ thu loại phí này, HĐND TP Hà Nội rất ủng hộ. Vấn đề đặt ra cần phải làm thế nào cho hợp lý, cách làm như hiện nay rất khó khăn”. Theo Chủ tịch HĐNDTP Nguyễn Thị Bích Ngọc, Hà Nội là đơn vị rất nghiêm túc, đã đi đầu trong việc thu phí bảo trì đường bộ với xe máy. Qua hai năm thực hiện, nhận thấy chủ trương này gặp rất nhiều khó khăn như phương thức thu hiện giao cho thôn, tổ dân phố cũng có nhiều bất cập. Việc không có người kiểm tra thu phí xe máy nên người nộp hay không nộp cũng như nhau. Ngoài ra, việc xử phạt gian lận trong việc đóng phí từ 1 đến 3 mức phí được giao cho ai, như thế nào cũng không được nói rõ”. Theo ý kiến của một số đại biểu và cử tri, trong khi vẫn duy trì phí bảo trì đường bộ thì Hà Nội phải có chế tài phạt những đối tượng cố chây ỳ không đóng phí.

Trở lại với câu chuyện phí bảo trì đường bộ, tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIII, trả lời một đại biểu QH, Bộ trưởng Bộ GT- VT Đinh La Thăng cho biết: “Cá nhân tôi khẳng định phí bảo trì đường bộ dành cho sửa chữa, duy tu đường ở địa phương, chứ không phải quốc lộ. Còn đường lầy lội là trách nhiệm của địa phương, phải đảm bảo công bằng giữa các vùng. Theo quy định cũ do Bộ Tài chính hướng dẫn, xe trên 100 phân khối và 170 phân khối thì mức thu tối thiểu là 100.000 đồng/xe. Hội đồng nhân dân TP HCM quyết định thu mức 100.000 đồng. Còn nay theo quy định mới, HĐND có quyền quyết định mức thu phí đối với toàn bộ xe máy bằng 0 đồng. Cụ thể, địa phương hoàn toàn được quyền thu từ 0 đồng đến 100 nghìn đồng đối với xe dưới 100 phân khối. Trên 100 phân khối thu từ 0 đồng đến 150 nghìn đồng. Bộ Giao thông Vận tải lấy ý kiến địa phương, đã có 27 tỉnh thành trả lời. Trong đó Bà Rịa - Vũng Tàu đề nghị bỏ việc thu phí bảo trì đường bộ, 24 tỉnh thành hoan nghênh tiếp tục thu nhưng phải có chế tài xử phạt đối với người không chấp hành.”

Như vậy, nếu theo người đứng đầu ngành giao thông, cơ quan chắp bút cho Chính phủ về quyết định thu phí giao thông thì HĐNDTP tùy theo tình hình kinh tế- xã hội của địa phương mình có thể hạ mức thu phí xe máy xuống 0 đồng, nếu địa phương đó có đủ tiềm lực tài chính để tự duy tu đường xá trên địa bàn mình. Tuy nhiên, không có cơ quan cấp dưới nào có quyền tự ý bỏ thu, khi mà Nghị định hướng dẫn thu do Chính phủ ban hành vẫn chưa sửa.

Hà Lê