Những doanh nghiệp nợ thuế “khủng” đang hoạt động thế nào?
	TP. HCM công khai danh sách 21 doanh nghiệp nợ thuế "khủng"
	Hà Nội tiếp tục 'nêu danh' 50 đơn vị và 13 dự án nợ thuế lớn
	Ngoài Sabeco, “đại gia” ngành bia nào có thể bị truy thu thuế?
	Tỷ phú Thái tiếp tục mua cổ phần Sabeco?

Ngày 10-7, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã họp báo công bố kết quả kiểm toán năm 2014 và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2013. Cuộc họp do Phó Tổng KTNN Cao Tấn Khổng chủ trì đã làm “nóng” báo giới với chủ đề về vụ thu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) của Tổng Công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco).

Gần giống chuyển giá?

Trước đó, trong kết quả kiểm toán năm 2013 tại Sabeco, KTNN đã yêu cầu đơn vị này phải nộp bổ sung 408 tỉ đồng tiền thuế TTĐB. KTNN cho rằng doanh nghiệp (DN) này đã lách thuế bằng cách hạ giá bán cho công ty con, làm giảm số tiền thuế TTĐB khoảng 408 tỉ đồng. Không đồng tình, Sabeco đã có văn bản gửi tới Bộ Tài chính và Bộ Công Thương cho rằng đã làm đúng theo quy định pháp luật nên việc phải nộp thêm thuế là vô lý.

Sabeco là doanh nghiệp lớn, có doanh thu và lợi nhuận cao, nộp thuế nhiều Ảnh: Tấn Thạnh

Trả lời báo chí về việc buộc Sabeco phải nộp thêm thuế TTĐB, bà Trương Thị Việt Hương - Kiểm toán trưởng khu vực 4, đơn vị trực tiếp kiểm toán tại Sabeco niên độ 2013 - cho rằng: Thuế TTĐB là đánh vào khâu sản xuất và xác định giá bán ra cuối cùng của khâu sản xuất. Hiện nay, Sabeco đã thành lập Công ty TNHH một thành viên thương mại Sài Gòn Sabeco để tiêu thụ các sản phẩm. Mô hình này 100% vốn của công ty mẹ, sau đó tiếp tục Công ty TNHH một thành viên Thương mại Sài Gòn Sabeco thành lập các công ty con hoặc liên kết với các công ty có vốn nhà nước chiếm hơn 90% của công ty này. Có 10 công ty như vậy sau đó lại bán sản phẩm cho đại lý cấp 1. “Chúng tôi xác định Sabeco quyết định từ khâu nguyên liệu đầu vào, giá bán ra và kể cả phần bán cho đại lý cấp 1, kể cả bán tại đại lý cấp 1 thì công ty mẹ cũng quyết định về giá bán ra và lợi nhuận cuối cùng của các công ty đều được chuyển về cho Sabeco. Do đó, KTNN xác định khâu cuối cùng là ở các công ty thương mại khu vực trước khi bán cho các đại lý và chúng tôi truy thu thuế chỗ đó” - bà Hương nói.

Cũng theo bà Hương, cơ sở tính thuế được áp theo Thông tư 05 của Bộ Tài chính hướng dẫn Luật Thuế TTĐB. Thông tư 05 quy định về các cơ sở thương mại nhưng không quy định độc lập hay không độc lập, các cơ sở thương mại nói chung. Bà Hương nói thêm: “Chúng tôi đã bàn với Bộ Tài chính và được biết hiện họ đang xúc tiến soạn thảo sửa đổi cách tính thuế TTĐB, trong đó xác định các công ty thương mại và công ty con là những đơn vị độc lập để tính cho phù hợp”. Kiểm toán trưởng khu vực 4 cũng khẳng định Sabeco phải thực hiện kết luận của KTNN.

Trước thông tin Sabeco cho rằng nhiều doanh nghiệp khác cũng có mô hình sản xuất - kinh doanh tương tự nhưng không bị truy thu thuế thì có công bằng hay không, bà Trương Thị Việt Hương cho rằng phát hiện vi phạm ở đâu thì kiến nghị xử lý chỗ đó, các nơi khác thì có thể sẽ rà soát. “Đây là một lỗ hổng trong chính sách pháp luật và các hiện tượng như Sabeco gần giống với hình thức chuyển giá mà dư luận đã nêu trong thời gian qua” - bà Hương đánh giá.

Phó Tổng KTNN Cao Tấn Khổng cũng khẳng định cách thức giải quyết tại Sabeco nhận được sự thống nhất của Bộ Tài chính. Bộ Tài chính cũng đã soạn thảo một nghị định trình Chính phủ để bịt lỗ hổng về thuế TTĐB như trường hợp của Sabeco.

“Sabeco không sai”

Theo luật sư Trần Xoa, Giám đốc Công ty Luật Minh Đăng Quang, về nguyên tắc, thuế TTĐB chỉ thu ở nơi sản xuất chứ không thu ở những khâu thương mại sau sản xuất. Bộ Tài chính nghĩ đơn giản là các loại hàng hóa bị đánh thuế TTĐB chỉ đi từ sản xuất qua thương mại rồi đến tiêu dùng nên đã có Thông tư 05/2012 quy định căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của DN sản xuất nhưng không thấp hơn 10% giá bán bình quân của DN thương mại bán ra nhằm “khóa” khả năng DN sản xuất cố tình áp giá bán ra quá thấp để “lách” thuế. Tuy nhiên, thực tế là các DN sản xuất các ngành nghề phải đóng thuế TTĐB đã thành lập một loạt công ty thương mại (công ty con)… Hàng sản xuất ra bán cho DN thương mại 1 theo đúng quy định không thấp hơn 10% DN thương mại 1 bán cho DN thương mại 2 nhưng từ DN thương mại 2 đến DN thương mại 3 rồi đến tay người tiêu dùng thì giá đã đội lên cao.

Theo logic, DN thấy luật có kẽ hở thì lách. Đây không phải là vấn đề mới mà đã tồn tại nhiều năm. Cụ thể trong trường hợp KTNN kiểm toán, yêu cầu Sabeco phải nộp thêm 408 tỉ đồng (trong năm 2013) dựa trên giá bán ra của các công ty thương mại khu vực, luật sư Trần Xoa cho rằng kiến nghị này chỉ đúng về “tình” - nếu hiểu theo nghĩa Sabeco đã lách luật, đóng thuế ít trong khi những DN không lách thì đóng thuế đủ. Về pháp lý, Thông tư 05 là văn bản pháp luật hiện hành; Thông tư 05 có hiệu lực đến thời điểm nào (hiện tại vẫn còn hiệu lực) thì quy định thông tư như thế nào, các cơ quan nhà nước, DN phải thực hiện đúng như vậy. Sabeco đã nộp thuế theo đúng quy định của Thông tư 05, nghĩa là không vi phạm pháp luật.

Do đó, “việc truy thu này trái với pháp luật hiện hành, gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi chính đáng của DN” - luật sư Trần Xoa nói.

Theo Nguyễn Quyết - Thanh Nhân/nld.com.vn