Chủ động, xử lý nghiêm sai phạm
	Xây dựng hệ thống thu thập, xử lý thông tin sai phạm trên Internet

Từ 1600 chỉ tiêu thạc sĩ đăng ký… xuống 86 chỉ tiêu được duyệt

Năm 2016, dư luận xã hội từng xôn xao trước thông tin Học viện Khoa học Xã hội là “lò sản xuất" tiến sĩ khi đào tạo được 350 tiến sĩ/năm. Cụ thể, "năng suất bình quân” trong năm 2015 của Học viện này là cứ: 1 ngày 3 giờ 55 phút lại cho ra đời 01 tiến sĩ. Còn chưa đầy 4 tháng đầu năm 2016 đã có 58 tiến sĩ bảo vệ thành công, năng suất 1 ngày 1 giờ 15 phút ra một tiến sĩ… Sau đó, Thanh tra Bộ GD- ĐT đã vào cuộc.

Viện Khoa học xã hội thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam. Ảnh minh họa. Nguồn dantri

Theo số liệu tự kê khai, Học viện Khoa học xã hội được giao đào tạo 36 chuyên ngành trình độ thạc sĩ và 36 chuyên ngành trình độ tiến sĩ. Năm 2017 đội ngũ giảng viên cơ hữu của Học viện Khoa học xã hội gồm 21 giáo sư, 184 phó giáo sư và 249 tiến sĩ. Song qua thực tế kiểm tra cho thấy, số giảng viên cơ hữu kê khai bao gồm cả cán bộ nghiên cứu của các viện, đơn vị thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, còn số giảng viên của Học viện Khoa học Xã hội tính đến tháng 1/2017 chỉ là 7 phó giáo sư và 17 tiến sĩ. Như vậy, "Việc tự xác định đội ngũ giảng viên cơ hữu của Học viện gồm cán bộ nghiên cứu của các Viện, đơn vị thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam là chưa phù hợp quy định của Thông tư 32/2015/TT-BGDĐT ", kết luận nêu rõ.

Thế nhưng, trên cơ sở của việc tự kê khai trên, Học viện đăng ký chỉ tiêu đào tạo trình độ tiến sĩ là 450 chỉ tiêu, trình độ thạc sĩ là 1.740 chỉ tiêu. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra số chỉ tiêu tự xác định của Học viện cho thấy, Khối ngành I: Trình độ tiến sĩ 20 chỉ tiêu (vượt năng lực 17 chỉ tiêu), trình độ thạc sĩ 40 chỉ tiêu; khối ngành III: Trình độ tiến sĩ là 200 chỉ tiêu, trình độ thạc sĩ là 1.300 chỉ tiêu (vượt năng lực 22 chỉ tiêu); khối ngành VII: Trình độ tiến sĩ là 230 chỉ tiêu (vượt năng lực 205 chỉ tiêu), trình độ thạc sĩ là 400 chỉ tiêu.

Ngày 30/4/2017, Học viện có Công văn số 113/HVKHXH gửi Bộ GD - ĐT đề nghị xác định lại chỉ tiêu của Học viện, theo đó số lượng chỉ tiêu đào tạo giảm xuống còn 435 chỉ tiêu tiến sĩ và 1.600 thạc sĩ. Nhưng theo kết luận của Thanh tra Bộ GD - ĐT, căn cứ theo quy định của Thông tư 32/2015/TT-BGDĐT ngày 16/12/2015 của Bộ GD - ĐT quy định về việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh đối với các cơ sở giáo dục đại học, chỉ tiêu tuyển sinh trình độ thạc sĩ năm 2017 của Học viện Khoa học xã hội còn 86 chỉ tiêu so với 1.600 chỉ tiêu thạc sĩ tự xác định. Đặc biệt, Học viện này không còn chỉ tiêu tuyển sinh trình độ thạc sĩ của khối ngành I và trình độ tiến sĩ của tất cả các khối ngành.

Một người hướng dẫn tới 44 luận văn

Trong quá trình kiểm tra, Thanh tra Bộ GD- ĐT đã phát hiện nhiều trường hợp Học viện phân công hướng dẫn không đúng quy định. Cụ thể, phân công hướng dẫn không đúng ngành/ chuyên ngành. Đơn cử như tiến sĩ Kinh tế nhưng được phân công hướng dẫn nghiên cứu sinh ngành Quản lý giáo dục, hay tiến sĩ ngành Nhân học hướng dẫn 7 nghiên cứu sinh ngành Dân tộc học. Đáng chú ý, khi kiểm tra danh sách phân công hướng dẫn thạc sĩ ngành Luật, Chính sách công đợt 1 năm 2015 và ngành Công tác xã hội năm 2015, Thanh tra Bộ GD- ĐT đã phát hiện nhiều người được phân công hướng dẫn số lượng học viên tại cùng thời điểm vượt quá số lượng quy định.

Theo quy chế của Bộ GD- ĐT, tại 1 thời điểm thì Giáo sư được hướng dẫn cùng lúc không quá 5 nghiên cứu sinh; Phó Giáo sư hoặc Tiến sĩ Khoa học được hướng dẫn cùng lúc không quá 4 NCS; Tiến sĩ được hướng dẫn cùng lúc không quá 3 NCS ở tất cả các cơ sở đào tạo…Nhưng tại Học viện Khoa học xã hội thì cùng một thời điểm, có người được giao hướng dẫn 44 học viên gồm: 29 học viên ngành Luật, 10 người ngành Chính sách công, 5 người ngành Công tác xã hội. Việc phân công hướng dẫn nghiên cứu sinh cũng tương tự. Tại một thời điểm có giáo sư hướng dẫn 12 NCS, phó giáo sư hướng dẫn 9 NCS, tiến sĩ hướng dẫn 7 NCS.

Kết luận thanh tra Bộ Giáo dục cũng cho thấy công tác tuyển sinh, đào tạo trình độ tiến sĩ của Học viện Khoa học Xã hội có nhiều sai phạm, như chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ không đảm bảo khối lượng kiến thức tối thiểu. Cụ thể, với đào tạo trình độ tiến sĩ từ 2015 trở về trước, Học viện chỉ ban hành đề cương các học phần ở trình độ tiến sĩ, không ban hành chương trình đào tạo.

Từ năm 2016 trở đi, Học viện xây dựng chương trình đào tạo nhưng cấu trúc, khối lượng kiến thức chưa đảm bảo quy định. Khối lượng kiến thức chương trình đào tạo tiến sĩ của Học viện chỉ gồm 16 tín chỉ trong khi quy định là từ 90-120. Kiểm tra xác suất 5 hồ sơ nghiên cứu sinh cho thấy 3 hồ sơ có bằng thạc sĩ không phải là ngành phù hợp với ngành nghiên cứu sinh đang học hoặc đã tốt nghiệp. Theo báo cáo tự rà soát của Học viện, số nghiên cứu sinh có bằng thạc sĩ ngành khác với chuyên ngành đã được xét tuyển trong năm 2015 là 48, năm 2016 là 41.

Thành viên hội đồng đánh giá luận văn không đúng chuyên ngành

Về tổ chức, quản lý đào tạo, đoàn Thanh tra Bộ đã kiểm tra xác suất 02 hồ sơ thành lập hội đồng đánh giá luận văn tốt nghiệp trình độ thạc sĩ năm 2016 ngành Quản lý giáo dục cho thấy các thành viên của Hội đồng không đủ điều kiện tham gia hội đồng theo đúng quy định do không cùng ngành/chuyên ngành với học viên như: PGS.TS Trần Minh Tuấn (ngành Kinh tế học), GS.TS Vũ Văn Dũng (ngành Tâm lý học), PGS.TS Nguyễn Thị Mai Lan (chuyên ngành Tâm lý học), PGS.TS Trần Thị Minh Hằng (ngành Tâm lý học).

Bên cạnh đó, việc quản lý hồ sơ đào tạo còn nhiều sai sót: Chưa lưu giữ đầy đủ hồ sơ của những nhà khoa học ở ngoài cơ sở đào tạo tham gia hướng dẫn, tham gia hội đồng đánh giá luận văn, luận án. Thậm chí, nhiều thông tin trong hồ sơ nghiên cứu sinh không đầy đủ. Một số biên bản chấm luận văn tiến sĩ cấp cơ sở không ghi đầy đủ thông tin của buổi bảo vệ. Có hiện tượng tẩy xóa, sửa chữa trên sổ cấp phát văn bằng. Học viện chưa lưu giữ đầy đủ hồ sơ của những nhà khoa học ở ngoài cơ sở đào tạo tham gia hướng dẫn, tham gia hội đồng đánh giá luận văn, luận án.

Đối với tổ chức tuyển sinh, theo thông báo của Học viện, có nhiều trường hợp đã được Học viện xác định là ngành gần và được phép học bổ sung kiến thức để dự thi đào tạo trình độ thạc sỹ, không thuộc khối ngành quản trị, quản lý theo đúng quy định. Tuy nhiên, khi kiểm tra, Học viện không cung cấp được minh chứng về việc Hội đồng khoa học và đào tạo của Học viện đã tổ chức họp, xác định các ngành/chuyên ngành phù hợp và ngành/chuyên ngành gần được học bổ sung kiến thức để dự tuyển vào các chuyên ngành luật và một số chuyên ngành khác như nội dung đã giải trình.Cụ thể, năm 2015, có 278 thí sinh dự thi trong diện học bổ sung kiến thức, năm 2016 có 310 thí sinh dự thi trong diện học bổ sung kiến thức. Kiểm tra 16 hồ sơ thí sinh dự thi năm 2016 có 04 hồ sơ thí sinh ngành chính sách công còn thiếu xác nhận thâm niên làm việc trong lĩnh vực đăng ký dự thi theo quy định.

Trong tổ chức tuyển sinh, Học viện đã thành lập Hội đồng tuyển sinh và các ban chuyên môn phục vụ công tác tuyển sinh. Quyết định thành lập Ban chấm thi tuyển sinh năm 2016 chỉ có Trưởng môn chấm thi, không có danh sách cán bộ chấm thi của từng môn. Kiểm tra công tác chấm thi đợt 1 năm 2016 môn Lý luận nhà nước và pháp luật (túi bài số 8), môn triết (túi bài số 14) cho thấy việc chấm thi đã được thực hiện theo đúng quy trình quy định. Tuy nhiên, cán bộ chấm thi không ghi đầy đủ họ tên trên phần dành cho cán bộ chấm thi, không thực hiện việc gạch chéo phần giấy trắng trên các bài thi của thí sinh…

Từ thực trạng trên, Thanh tra Bộ GD- ĐT kiến nghị Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam chấn chỉnh công tác tuyển sinh, đào tạo của Học viện Khoa học Xã hội; làm rõ đặc thù trong việc sử dụng cán bộ khoa học của toàn Viện trong việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh của Học viện; Học viện Khoa học Xã hội phải rà soát toàn bộ hồ sơ học viên, nghiên cứu sinh, có phương án xử lý đối với các trường hợp phân công hướng dẫn luận văn, luận án vượt quá số lượng quy định; Cần chấn chỉnh công tác phân công hướng dẫn luận văn, luận án; bố trí thành viên hội đồng đánh giá luận văn, luận án theo đúng quy định của Quy chế; kiểm điểm, xem xét xử lý trách nhiệm các cá nhân, tổ chức để xảy ra các thiếu sót, sai phạm nêu trong Kết luận thanh tra. Báo cáo việc thực hiện kết luận thanh tra về Bộ GD - ĐT (qua Thanh tra) trước ngày 30/9/2017./.

H.Thành