NTK Đỗ Trịnh Hoài Nam: Đừng đổ lỗi cho việc chất liệu nghèo nàn

Nếu như ở nước ngoài, mỗi mẫu thiết kế đều do họ tự dệt ra những mẫu vải, in mẫu hoa văn, họa tiết theo ý tưởng để tạo nên những BST mới, mang xu hướng riêng thì ở nước ta, đa số các NTK còn nghèo nàn về chất liệu. Họ thường đổ lỗi cho thị trường VN không sản xuất các chất liệu như mong muốn và thường sử dụng những chất liệu có sẵn như trường hợp bộ áo dài của Hoa hậu Thùy Dung gây tranh cãi dư luận vừa qua.

Chúng ta không thể giữ nguyên một bộ áo dài từ phom dáng đến tất cả các chi tiết của bộ áo dài từ xưa tới giờ. Cách tân áo dài là làm mới bằng cách kết hợp nét đẹp truyền thống với hơi thở đương đại, phù hợp với không gian, thời gian BST đó xuất hiện. Khi cách tân, NTK được quyền phá cách, đem những chi tiết mới vào nhưng phải sáng tạo chứ không phải là bê nguyên hoa văn họa tiết của một đất nước nào đó đặt vào mẫu áo dài của mình như trường hợp trên. Đó là sự khập khiễng, kiểu “râu ông nọ cắm cằm bà kia”.

Tôi đã từng diễn ở nhiều nước trên thế giới như Ý, Pháp với áo dài cách tân. Theo kinh nghiệm của tôi, trong một show diễn mang tính giao lưu văn hóa, NTK cần phải biết kết hợp khéo léo giữa nét đẹp châu Âu hiện đại với những chất liệu thêu đính hạt thủ công đặc trưng của VN. Có như thế, khán giả nước bạn mới cảm thấy hài lòng, mới có hiệu ứng truyền thông.

Bên cạnh vai trò của các NTK, thực tế nhiều người mẫu, hoa hậu có những gu thẩm mỹ, phông văn hóa khác nhau, không phải hoa hậu, người mẫu nào cũng ý thức được nên hay không nên xuất hiện ở show diễn nào, mặc bộ trang phục ra sao. Đây là một bài học cho các NTK cũng như các người đẹp.

GS. Ngô Đức Thịnh: Đã là hoa hậu khi mang áo dài ra thế giới thì cần cân nhắc, lựa chọn phù hợp

Bản thân các hiện tượng văn hóa cần sự cách tân, tự phát triển và biến đổi theo thời gian để phù hợp với cuộc sống hiện tại. Về áo dài, tôi đã có thời gian nghiên cứu và trình bày trong cuốn “Trang phục Việt Nam”.

Áo dài từ những năm 30, 40 của thế kỷ 19, khi sinh ra đã cách tân từ áo dài truyền thống năm thân, tứ thân để đáp ứng những nhu cầu của các chị em sống ở đô thị. Sau này, từ những năm 60, áo dài được vay mượn hình ảnh nước ngoài hình thành những mẫu dài mang phong cách trọn vẹn 3 miền Huế, Sài Gòn, Hà Nội. Từ đó đến nay, áo dài lại tiếp tục cách tân.

Vừa qua, mẫu áo dài cách tân của NTK Mỹ Hạnh cho hãng Hàng không VNA khiến tôi không hề thích vì nhìn có vẻ cầu kỳ nhưng không đẹp. Áo dài VN khi đã hình thành đã là một bộ trang phục khá hoàn chỉnh và được xã hội chấp nhận nên là bài toán khó cho các NTK khi cách tân. Nói như vậy không có nghĩa là không nên cách tân áo dài. Vấn đề là cách tân như thế nào mà vẫn giữ được hồn cốt của dân tộc đồng thời vẫn đáp ứng được nhu cầu của xã hội hiện đại. Theo tôi, cứ để mọi người tìm kiếm, làm mới chiếc áo dài, có như vậy áo dài mới có sức sống bền bỉ.

Bên cạnh đó, đối với các hoa hậu khi diện áo dài Việt Nam, các bạn đã đại diện quốc gia mặc bộ trang phục truyền thống của dân tộc thì phải mang tinh thần của đất nước chứ không thể tùy tiện muốn làm gì, phá cách như thế nào cũng được. Đây không còn là vấn đề cá nhân, hay vấn đề thẩm mỹ đơn thuần mà còn là kiến thức. Đã là hoa hậu, khi mang áo dài ra thế giới thì phải cân nhắc, lựa chọn trang phục cho phù hợp, để không ảnh hưởng đến hình ảnh của mình cũng như của đất nước.