Thông tin tại chương trình công bố Điểm du lịch cộng đồng bản Miền do Sở Du lịch Hà Nội và UBND huyện Ba Vì tổ chức, Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Đỗ Mạnh Hưng cho biết, bản Miền thuộc địa hình sườn Tây núi Ba Vì. Nơi đây có nhiều thung lũng, đồi núi, thác suối giáp ranh, cài răng lược với Vườn quốc gia Ba Vì. Nơi này cũng có nhiều thảm thực vật được bảo vệ, tái sinh và phát triển sau nhiều năm trồng rừng và bảo vệ rừng của huyện.

Trên địa hình này, có thể kết hợp các hoạt động trải nghiệm nhóm nhỏ và vừa tạo nên những “tiểu sản phẩm” như leo núi, lội suối, đi vào các triền đồi, thung lũng quanh khu vực xã Ba Vì, xã Minh Quang và Vườn quốc gia Ba Vì khi du khách đến với điểm du lịch này.

Ông Đỗ Mạnh Hưng - Chủ tịch UBND huyện Ba Vì cho biết, trong bức tranh du lịch của huyện Ba Vì đã có thêm bản Miền là điểm du lịch cộng đồng đầu tiên của Hà Nội gắn với dân tộc thiểu số. Ảnh: Đinh Luyện

Bên cạnh đó, từ nhiều đời nay, người dân tộc Dao (chủ yếu là người Dao quần chẹt) tại Ba Vì sống dựa vào rừng núi để thu hái, sơ chế dược liệu thuốc nam. Tính đến nay, có khoảng trên 80% hộ gia đình liên quan đến việc trồng, thu hái, sơ chế, chữa bệnh từ các cây dược liệu trên núi Ba Vì. Nhiều hộ trong thôn bản Hợp Sơn, Hợp Nhất và Yên Sơn đã nâng cấp sản phẩm sơ chế, đóng gói nhưng vẫn giữ được chất lượng và ngày càng được tiếp cận rộng rãi với thị trường.

Với điểm du lịch cộng đồng bản Miền, ông Đỗ Mạnh Hưng chia sẻ, việc đưa các công việc núi đồi đồng áng ra trình diễn sẽ tiếp cận gần hơn với du khách. Đây là một điều mà người Dao tại Ba Vì nên làm để thu hút du khách. Thông qua việc tổ chức các hoạt động tham quan, trải nghiệm các hoạt động tại làng nghề như sơ chế, sử dụng thuốc nam Ba Vì (thu hái, băm phơi, nấu cao, tắm thuốc...) khách du lịch sẽ hiểu hơn về văn hóa bản địa.

Về bản sắc văn hóa, đại diện huyện Ba Vì nhấn mạnh, xã Ba Vì là một xã độc nhất trên địa bàn miền núi phía Bắc bởi gần như 100% là dân tộc Dao. Hiện nay, các hoạt động, sự kiện do ngành Văn hóa, Du lịch và Dân tộc của huyện tổ chức, đã có sự tham gia trình diễn của dân tộc Dao với múa chuông, múa rùa, trình diễn trang phục dân tộc... Trong văn hóa dân tộc Dao của Ba Vì còn một số phong tục văn hóa có chiều sâu, đó là Lễ Cấp sắc, Tết nhảy cần được “đưa ra” để trình diễn cho du khách hiểu, tham quan và thậm chí “đóng vai”.

Tại điểm du lịch cộng đồng bản Miền, du khách ngoài việc được trải nghiệm những nét văn hóa đặc thù của người Dao, còn có thể hòa mình trong những hoạt động cộng đồng. Ảnh: Đinh Luyện

Đồng thời, văn hóa ẩm thực của người Dao cũng là nội dung không thể bỏ qua như làm bánh dày, nấu rượu nếp cái, cỗ lá, rau rừng..., góp phần tạo nên một sản phẩm du lịch văn hóa cộng đồng đậm đà bản sắc mà ít nơi có được. Đó là một số nét chính góp phần tạo nên sản phẩm du lịch cộng đồng xã Ba Vì nói riêng, của huyện Ba Vì và Thành phố Hà Nội nói chung.

Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Đỗ Mạnh Hưng thông tin thêm, ngay từ khi triển khai từ tháng 11/2023, mặc dù được nhận định còn gặp nhiều khó khăn như: 7 xã miền núi của huyện Ba Vì chưa có quy hoạch về các điểm đến tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng trên bản đồ; chưa có mô hình chuẩn để người dân tham quan học tập; loại hình du lịch khá mới và người dân chưa được tiếp cận… Do đó, để thay đổi nhận thức, hiểu được tiềm năng đến việc khai thác để phát triển thành sản phẩm du lịch cộng đồng tại địa phương là một thách thức lớn.