Thực tế, trên thế giới, tại nhiều quốc gia công tác kiểm soát an toàn đối với phương tiện đưa đón học sinh luôn được thắt chặt với nhiều quy định cụ thể. Đây cũng là bài học để các nhà hoạch định chính sách tham khảo và từng bước hướng tới việc xây dựng những quy định riêng biệt với phương tiện chở học sinh.

An toàn cho trẻ được đặt lên hàng đầu

“Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” từ lâu là thông điệp tuyên truyền mà nhiều cơ sở giáo dục luôn nêu cao và hướng đến. Thông điệp cũng phản ánh rõ nét mong ước của phụ huynh và của toàn xã hội khi luôn muốn dành cho trẻ những điều tốt nhất, an toàn nhất.

Trước an toàn của trẻ, tại nhiều quốc gia, xe đưa đón học sinh được đặc biệt ưu tiên và coi như “xe Vua” trên đường phố. Theo tìm hiểu, tại Mỹ, xe buýt trường học là loại xe được nhiều quyền lợi ưu tiên, được xem xét các quyền giao thông tương đương như xe cứu hoả, cứu thương, xe cảnh sát.

Hệ thống xe buýt trường học của các quốc gia trên thế giới được trang bị hiện đại và có quy trình vận hành chặt chẽ. (Ảnh minh họa)

Xe buýt trường học cũng có những đặc quyền riêng và tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Xe được sơn vàng để phân biệt với xe buýt thông thường. Tại quốc gia này, với màu sơn vàng trên thân xe đã trực tiếp giúp tăng tính nhận diện và giúp người tham gia giao thông dễ quan sát và nhận ra trong mọi điều kiện thời tiết.

Bên cạnh màu sắc đặc trưng, luật giao thông tại quốc gia này cũng có nhiều quy định về việc phải ưu tiên cho xe buýt trường học. Khi xe dừng lại để đón học sinh, tấm biển Stop sẽ tự động được mở ra. Tất cả các xe ở hai chiều đều phải nhường đường và dừng lại với khoảng cách nhất định. Nhờ sự luật hóa với quy định nghiêm ngặt, xe buýt trường học ở Mỹ luôn được bình chọn là phương tiện an toàn nhất trên đường.

Tương tự, tại Anh, xe buýt trường học được Chính phủ tài trợ và phục vụ miễn phí cho học sinh. Các quy định vận hành và quản lý cũng được xem xét nghiêm ngặt, đặc biệt với các đơn vị vận tải đứng ra nhận thầu xe buýt học sinh. Các xe buộc phải đi theo lộ trình đã định và chỉ sử dụng các điểm đón - trả được chỉ định. Lộ trình này đã được các chuyên gia nghiên cứu thuận tiện nhất với học sinh và lựa chọn những tuyến đường có mức độ an toàn giao thông cao nhất. Nếu không tuân theo quy định lộ trình và thời gian biểu, đơn vị vận tải sẽ bị phạt rất nặng.

Tại khu vực châu Á, Hàn Quốc cũng quy định những chiếc xe buýt chở học sinh từ 11-15 chỗ ngồi đều được sơn vàng. Ngoài ra, từ cuối năm 2018, hệ thống cảnh báo trẻ ngủ quên cũng được trang bị trên xe buýt chở học sinh ở Hàn Quốc.

Nhìn từ các quốc gia trên thế giới có thể thấy, từ nhà trường, giáo viên, tài xế, chủ xe và rộng hơn là các cơ quan chức năng đều nêu cao tinh thần bảo đảm an toàn cho trẻ. Tôn chỉ “mỗi ngày đến trường là một ngày vui” được thực hiện bài bản và nghiêm ngặt.

Làm nghiêm sẽ hiệu quả

Quanh câu chuyện xe đưa đón học sinh, ông Khương Kim Tạo - chuyên gia giao thông chia sẻ, loại hình này phát triển từ khá lâu trên thế giới. Loại hình này đảm bảo toàn diện và phù hợp với các khía cạnh như đảm bảo an toàn giao thông, giảm thiểu ùn tắc, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và chi phí đi lại thấp… Nói cách khác, đây là giải pháp đáp ứng tốt yêu cầu xã hội. Chuyên gia giao thông này cũng nhận định, trong tương lai loại hình giao thông này sẽ phát triển nhiều hơn nữa.

Thực tế, ở trong nước, nhiều nơi việc đưa đón học sinh cũng được đẩy mạnh quan tâm. Các trường quốc tế hiện là những cơ sở giáo dục phổ thông vận hành những đội xe đưa đón học sinh lớn nhất. Có trường đưa đón theo những điểm đón cố định, có trường đưa đón tận nhà. Phụ huynh học sinh cũng thể hiện trách nhiệm trong việc cùng nhà trường ngăn ngừa rủi ro cho học sinh khi sử dụng dịch vụ đưa đón bằng xe ô tô. Trước khi ký hợp đồng, nhà trường và đại diện phụ huynh đều tổ chức xem xét kỹ về tính pháp lý và các điều kiện bảo đảm an toàn của từng xe, nhất là về niên hạn sử dụng. Nhiều trường cũng cử người giám sát chặt chẽ, tránh việc đơn vị vận tải đưa phương tiện không đủ điều kiện chở học sinh hoặc sử dụng lái xe có dùng chất kích thích, ma túy…

Chị Vũ Thị Thu Huyền (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết, hiện chị có con theo học tại Trường Tiểu học Lômônôxốp Mỹ Đình. Bởi vậy, việc sử dụng phương tiện xe đưa đón học sinh giúp tạo thuận lợi trong công tác theo dõi và đảm bảo an toàn giao thông.

Theo chị Huyền, mỗi ngày xe đều tiến hành đưa đón học sinh tại địa điểm gia đình đăng ký vào khung giờ 6h45 sáng và trả 5h30 chiều. Trường có 3 loại xe đưa đón là loại 45 chỗ, 32 chỗ và 16 chỗ tuỳ phụ huynh lựa chọn. Qua quan sát của chị Vũ Thị Thu Huyền, do trường có bề dày hơn 30 năm truyền thống, là thương hiệu giáo dục uy tín nên công tác quản lý xe của trường rất chuyên nghiệp và nghiêm chỉnh. Lái xe phục vụ học sinh đều có thái độ thân thiện, quản xe chu đáo, ân cần (đón trả đúng đối tượng); sẵn sàng đón và trả học sinh ở điểm an toàn nhất.

Tương tự, chị Vũ Thị Diệp Khanh, phụ huynh có con theo học ở Trường Trung học cơ sở Việt Úc (Hà Nội) đánh giá, việc trường bố trí xe đưa đón học sinh là hết sức cần thiết, giúp phụ huynh tiết kiệm thời gian đưa đón con song vẫn đảm bảo an toàn. Đặc biệt, hoạt động này cũng góp phần tích cực giảm thiểu ùn tắc trong bối cảnh giao thông Hà Nội phức tạp.

Xe đưa đón học sinh là nhu cầu tất yếu được nhiều phụ huynh chọn lựa tại các đô thị lớn. (Ảnh minh họa)

Có nhiều ưu điểm, tuy nhiên, như báo game bài uy tín Thủ đô đã đề cập, xe đưa đón học sinh hiện nay được coi như xe dịch vụ hoạt động trên cơ sở hợp đồng vận tải ký giữa nhà trường và doanh nghiệp. Các phương tiện được sử dụng là xe chở khách thông thường, không phải xe buýt chuyên dụng chở học sinh như ở nước ngoài. Bởi vậy, nhiều ý kiến cho rằng về lâu dài, cần rà soát và bổ sung các quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh với xe buýt trường học thành một loại hình cụ thể với những điều kiện và quy định chặt chẽ trên cơ sở tham khảo các kinh nghiệm, quy chuẩn tiêu chuẩn và quy định của các quốc gia tiên tiến.

Nhiều phụ huynh cũng cho rằng, để đảm bảo an toàn hơn đối với phương tiện đưa đón học sinh, đồng thời giúp loại hình này tiếp cận gần hơn với các quốc gia trên thế giới thì cần phải có quy chuẩn, quy định việc quản lý xe đưa đón học sinh như: Phải coi phương tiện đưa đón học sinh là một trong những loại xe ưu tiên; xe phải có sơn màu nhận diện riêng biệt; có cơ quan quản lý kiểm định… Khi có sự quản lý chặt chẽ của cơ quan chức năng, hoạt động đưa đón học sinh sẽ đi vào nền nếp, phụ huynh vì vậy cũng sẽ an tâm hơn.

(Còn nữa)