Bãi rác làm phiền người đi đường
	Gầm đường sắt trên cao thành nơi tập kết phế thải xây dựng
	Lòng đường thành nơi tập kết rác, phế thải

Đất “vàng” cũng thành bãi rác

Được đánh giá là khu đất vàng của Thủ đô, nằm sát tuyến đường lớn Nguyễn Văn Cừ, có nhiều lợi thế về hạ tầng, dự án biệt thự, liền kề 319 Bồ Đề (quận Long Biên) từng được cho là không gian sống tuyệt vời của nhiều hộ dân. Thế nhưng, không rõ vì lí do nào đó, nơi đây vẫn chỉ là một bãi đất vàng, nằm im thin thít cùng với hàng loạt rác thải lớn bé. Hàng ngày, người dân khu vực tranh thủ khoảng trống rộng để rác bừa bãi.

Vỉa hè rác trên đường Nguyễn Xiển ngay trước một lô đất dự án “bỏ ngỏ”.

Hay như với khu đất trống phía trước Khu đô thị Đền Lừ 2 (quận Hoàng Mai), hàng ngày tình trạng đổ trộm rác, phế thải vẫn thường xuyên diễn ra. Túi nilon, rác sinh hoạt, vật dụng cũ… nằm la liệt, ngày mưa nước lênh láng, nắng thì bụi bặm, hôi hám ảnh hưởng lớn tới đời sống sinh hoạt người dân quanh khu vực.

Đó chỉ là một trong số những ví dụ điển hình về những dự án rác bất đắc dĩ, và có thể khẳng định, tình trạng ấy còn diễn ra phổ biến ở nhiều nơi trên địa bàn Thủ đô. Không chỉ ở những huyện xa trung tâm, ngay trên nhiều con phố đông người qua lại, đất vàng biến thành đất rác vô cùng nhiều. Đơn cử như ngay trên phố Nguyễn Xiển (Thanh Xuân), tại đoạn gần chợ đồ cũ có bãi đất trống luôn trong tình trạng rác chắn tràn lối ra vào và vỉa hè. Người ta đổ rác ngang nhiên ngay cả khi có biển cấm, không chỉ vậy, dù có lực lượng dọn rác nhưng vài ngày sau, đâu lại hoàn đó.

Chính tâm lý tiện đâu vất đó, “lấp rác đầy chỗ trống” đã biến những dự án đang chờ quy hoạch rơi vào cảnh nhếch nhách, tiêu điều. Cùng với đó, việc chưa quy rõ trách nhiệm quản lý, xác định được đơn vị chủ quản biến đất thành như vô chủ, dự án bị “đắp chiếu” tạo điều kiện cho nhiều đối tượng đổ trộm phế thải khiến cho rác thải lưu cữu ngày một lớn. Hành động vô ý thức này không chỉ làm ảnh hưởng tới mỹ quan đô thị mà trực tiếp gây rắc rối cho không ít người dân ở khu vực lân cận, nhất là vấn đề sức khỏe. Những bãi rác này trở thành nơi trú ẩn tuyệt vời cho nhiều loại dịch bệnh, mỗi lúc nắng mưa lại kéo theo vô vàn bất tiện cho người dân. Với những khu vực đất trống sát mặt đường, nhiều khi rác bị đổ tràn ra đường khiến cho người tham gia giao thông bị ảnh hưởng không nhỏ.

Anh Nguyễn Xuân Thành (Nguyễn Xiển, Thanh Xuân) chia sẻ: “Không chỉ bẩn mà những bãi rác này còn tiểm ẩn nhiều mầm mống bệnh tật, chưa kể tới còn ảnh hưởng không nhỏ tới an toàn giao thông. Ngay như bãi rác chỗ gần chợ đồ cũ, nó lấp kín vỉa hè và lối ra vào của hầm đi bộ khiến người sang đường không biết chọn cách nào. Chưa kể tới, nhiều khi họ mang phế thải xây dựng ra đổ, tràn xuống đường khiến nhiều người không cẩn thận còn bị tai nạn oan. Người dân chúng tôi không ít lần báo cáo cho cơ quan chức năng có biện pháp xử lý nhưng cứ dọn dẹp sạch sẽ là họ lại đem rác ra đổ”.

Phân định trách nhiệm rạch ròi

Trong khi Thành phố đang quyết tâm lập lại trật tự đô thị, vận động người dân có ý thức bảo vệ môi trường thì hàng ngày, nhiều khu đất trống bị “bức tử” thành những bãi rác dân sinh. Tình trạng diễn ra thường xuyên, mang tính phổ biến không chỉ phản ánh sự vô ý thức mà nó còn báo động về sự lãng phí, thiếu tính trách nhiệm trong việc quản lý những lô đất này. Không chỉ vậy, khi mà những hành động vi phạm Luật Bảo vệ Môi trường chưa được tiến hành xử lý nghiêm, khiến sự vô ý thức trở nên “nhờn luật”.

Do đặc tính những đối tượng vất rác bừa bãi thường khó kiểm soát, bắt giữ cũng như lực lượng giám sát còn ít, đa phần lãnh đạo các phường, xã đều bày tỏ sự khó khăn trong vấn đề quản lý. Về vấn đề này, Phó Chủ tịch phường Bồ Đề -Trần Mạnh Tuấn chia sẻ: “ Đối tượng vất rác, đổ phế thải trộm thường hoạt động về đêm hoặc sáng sớm nên khó bắt giữ. Mặc dù phường đã nhiều lần tiến hành cảnh cáo, phạt hành chính hành vi này nhưng do lực lượng còn mỏng trở thành lỗ hổng cho nhiều người dân vô ý thức”.

Cũng trao đổi về vấn đề này, một số chuyên gia về đất đai đưa ra lí luận cũng như biện pháp góp phần khắc phục tình trạng trên. Vì theo người dân phản ánh, đa số những dự án, lô đất bị “bức tử” thành bãi đa phần là những dự án bị “bỏ ngỏ”, dự án treo. Vì thế các chuyên gia cho rằng cần quản lý chặt hơn nữa với những dự án treo, thay vì thu hồi đất nên thực hiện đánh thuế việc chậm đưa vào sử dụng với mức thuế rất cao. Làm như vậy, buộc các chủ đầu tư phải tính toán ngay từ đầu và có kế hoạch triển khai dự án và nhà nước vừa không phải lo việc dự án bị bỏ hoang, bị biến thành bãi rác gây ảnh hưởng mỹ quan đô thị mà cũng không phải bận tâm việc tìm nhà đầu tư khác để giao đất sau khi thu hồi của chủ cũ.

Qua đó, để ngăn chặn có hiệu quả tình trạng trên, thiết nghĩ, giờ đây không chỉ nên quy trách nhiệm cho cơ quan địa phương, dồn lỗi cho người dân thiếu ý thức mà cần phải có cơ chế quy định trách nhiệm khi giao đất cho chủ đầu tư. Sự phối hợp, đan xen, rạch ròi trong trách nhiệm sẽ góp phần bảo vệ toàn diện diện mạo đô thị trong tương lai.

Hồng Hải