Nhiều khu vui chơi hoạt động không hiệu quả

Theo thống kê, tỷ lệ cây xanh bình quân đầu người của Hà Nội hiện chỉ đạt hơn 4m2/người và tại các quận trung tâm, tỷ lệ này còn thấp hơn, ở mức 0,9m2/người, trong khi tiêu chuẩn đặt ra là 7m2/người. Thiếu không gian xanh nhưng Hà Nội hiện là thành phố có nhiều công viên đang bỏ hoang hoặc xuống cấp nghiêm trọng.

Nhiều hạng mục trong công viên Thống Nhất đã xuống cấp, mất thẩm mỹ và an toàn.

Có thể kể đến công viên Thiên văn học tại phường Dương Nội, quận Hà Đông. Được đầu tư với số vốn ban đầu lên đến hàng trăm tỷ đồng, đây được coi là công viên ngoài trời đầu tiên ở Đông Nam Á lấy chủ đề thiên văn học, có không gian xanh và kiến trúc đẹp mắt bao quanh hồ Bách Hợp Thủy. Tuy nhiên, dù hoàn thành vào năm 2020 nhưng cho đến nay, công viên này vẫn chưa được đưa vào hoạt động và dần trở nên hoang phế, cỏ dại mọc khắp nơi. Tình trạng tương tự cũng xảy ra với công viên Việt Hưng, công viên Chu Văn An, công viên hồ điều hòa Phùng Khoang hay công viên hồ điều hòa khu đô thị Tây Nam Hà Nội...

Ngay cả những công viên đã được đưa vào sử dụng lâu, hoạt động theo mô hình quản lý của doanh nghiệp cũng không ngoại lệ. Dạo một vòng quanh công viên Thống Nhất, không khó để thấy nhiều hạng mục đã xuống cấp, có những công trình hiện không còn sử dụng. Khu vui chơi ở phía Bắc công viên được cải tạo hoặc xây dựng mới song bố trí rải rác không theo từng cụm, khu vực. Phần lớn các công trình vui chơi này chủ yếu phục vụ trẻ em với quy mô nhỏ, các trò chơi cũ, lạc hậu không tạo được sự hấp dẫn. Một số khu đã được cải tạo như khu vực cổng chính, khu vực đài phun nước, khu vực cổng đường Lê Duẩn và đường Đại Cồ Việt nhưng manh mún không theo quy hoạch tổng thể và không có chủ đề nhất định.

Tương tự, tình trạng xuống cấp nghiêm trọng cũng xảy ra ở công viên Bách Thảo. Hệ thống đường nội bộ bị nứt gẫy, bong tróc, diện tích lát gạch chịu tải, đá thẻ bị vỡ nát, các hạng mục đã xây dựng lâu bị ẩm mốc, xuống cấp. Bên cạnh đó, diện tích mặt nước bị bùn cặn lắng ảnh hưởng tới môi trường sinh thái, cổng chào xuống cấp không tạo được điểm nhấn cảnh quan cũng như chào đón du khách…

Tại công viên Thủ Lệ, hay còn gọi là Vườn thú Hà Nội, nhiều hạng mục cũng đang xuống cấp. Đơn cử như hệ thống chuồng trại và các khu nuôi nhốt thú bị hư hỏng, nhiều vị trí bị han rỉ, bong rộp gây mất vệ sinh và mỹ quan. Không gian nuôi nhốt chật hẹp, không tận dụng được công năng để các con thú vận động, ảnh hưởng tới việc chăm sóc nuôi nhốt cũng như phục vụ khách tham quan… Đặc biệt, do khu vực cổng vào được bố trí không hợp lý dẫn đến tình trạng đường vào khó khăn, thiếu chỗ đỗ xe khiến xe ô tô của khách thăm quan đỗ tràn ra cả đường Bưởi và các ngày cuối tuần.

Qua khảo sát, một số công viên như: Công viên Bắc Linh Đàm, (quận Hoàng Mai), công viên Tuổi Trẻ (quận Hai Bà Trưng)… hiện tại gần như bị bỏ hoang, bị xâm hại, biến tướng, nhiều diện tích đã sử dụng để xây dựng trái phép, dẫn đến những sai phạm về quản lý đất đai từ nhiều năm nay vẫn chưa được giải quyết.

Bên cạnh những địa chỉ nói trên, một số nơi khác vì thiếu nguồn lực đầu tư, hoặc vì nhiều nguyên nhân khách quan mà ngoài những lễ khởi công đình đám thì hiện trạng vẫn bị bỏ không, hoang hóa. Đơn cử như một số dự án như công viên thể thao cây xanh quận Hà Đông, dự án công viên Chu Văn An, dự án kè hồ điều hòa Rẻ Quạt, dự án công viên hồ điều hòa khu đô thị Tây Nam Hà Nội, dự án công viên cảnh quan hồ điều hòa Bách Hợp Thủy, công viên Kim Quy… dù được quy hoạch xây dựng, cải tạo từ lâu nhưng hiện vẫn nằm trên giấy, gây bức xúc dư luận địa phương.

Chờ sự đổi thay

Theo Kế hoạch số 332/KH-UBND ban hành vào cuối tháng 12/2021, đến năm 2025, thành phố Hà Nội sẽ nâng cấp, cải tạo 45 công viên, vườn hoa hiện có theo 2 cấp độ tùy vào vị trí, quy mô công trình và mức độ xuống cấp. Trong đó, 3 công viên Bách Thảo, Thủ Lệ và Thống Nhất được ưu tiên thực hiện cải tạo, nâng cấp theo mức độ 1.

Để triển khai kế hoạch hiệu quả và sớm hoàn thành, UBND Thành phố đã thực việc phân cấp triệt để, giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành Thành phố Hà Nội làm chủ đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách Thành phố, còn lại giao UBND các quận làm chủ đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách quận.

Các công viên, vườn hoa sau khi được hoàn thành cải tạo, nâng cấp sẽ bàn giao cho đơn vị quản lý, duy tu, duy trì theo phân cấp. Các công viên này sẽ được cải tạo đồng bộ các khu vực chính và khu vực xuống cấp, tạo điểm nhấn kiến trúc cảnh quan; thiết kế tổ chức mặt bằng, đường dạo, tiểu cảnh, cơ sở vật chất đồng bộ; kế thừa các hạng mục mới được đầu tư sửa chữa; trồng bổ sung cây hoa, cây cảnh; nâng cấp, sửa chữa, bổ sung hệ thống chiếu sáng, nhà vệ sinh, ghế ngồi, thùng rác, hệ thống cấp thoát nước, bể phun…

Đáng chú ý, Thành phố định hướng nâng cấp công viên Thống Nhất chuyển từ công viên “đóng” sang công viên mở, không còn hàng rào và mở cả về quản lý, cơ chế, nghĩa là không thu vé vào để người dân dễ tiếp cận. Đồng thời với đó là việc tạo lập không gian đi bộ dọc phố Trần Nhân Tông, từ đó sẽ nâng tầm giá trị không gian cảnh quan, tăng thêm khai thác các giá trị của công viên Thống Nhất.

Theo các chuyên gia quy hoạch đô thị, việc UBND thành phố Hà Nội xây dựng kế hoạch nâng cấр, cải tạo công viên, vườn hoa, рhát triển không gian xanh cho đô thị là hết sức cần thiết. Hiện nay, tính diện tích không gian công cộng trung bình trên mỗi người dân Hà Nội rất thấp, chỉ khoảng 2-3m2/người, song việc mở rộng không gian công cộng còn khá hạn chế, ảnh hưởng trực tiếр đến chất lượng sống của người dân. Bên cạnh đó, vẫn còn xuất hiện tình trạng công viên, vườn hoa bị bỏ hoang, bị lấn chiếm, hoặc bị sử dụng sai mục đích. Đất sử dụng để xây công viên, vườn hoa bị bỏ рhí trong thời gian dài.

Nhiều ý kiến cho rằng, chúng ta không thể chỉ dừng ở việc nâng cấр, cải tạo những công viên, vườn hoa đã xuống cấр mà chính quyền thành рhố, các quận, huyện, xã được рhân cấр quản lý cũng рhải quan tâm đến công viên, vườn hoa còn lại trên địa bàn, bảo đảm không gian xanh cho người dân. Đồng thời, cần chú trọng việc chăm sóc, рhát triển và mở rộng không gian xanh, đẩy lùi triệt để nạn lấn chiếm, sử dụng công viên vườn hoa sai mục đích, xử lý các dự án còn đang chậm tiến độ, không để lãng рhí tài nguyên./.