Phạm tội ở mọi lĩnh vực

Mới đây, tại thị xã Cửa Lò (Nghệ An), Ủy ban tư pháp Quốc hội đã tổ chức Hội thảo “Chính sách hình sự và thực tiễn công tác thi hành án hình sự, thi hành biện pháp tư pháp dối với người chưa thành niên phạm tội” với sự tham gia của các ban, ngành liên quan. Kết quả nghiên cứu được công bố tại hội thảo đã khiến những người có trách nhiệm không khỏi giật mình. Trung bình hàng năm xảy ra gần 10.000 vụ vi phạm pháp luật hình sự với gần 15.000 đối tượng. Hầu hết các vụ phạm pháp hình sự liên quan tới người chưa thành niên xảy ra ở các thành phố lớn như Tp Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Khánh Hòa, Đắc Lắc, Hà Nội…

Tội phạm do người chưa thành niên gây ra chủ yếu là các tội: Trộm cắp tài sản (21.812 vụ/33.010 đối tượng, chiếm 34,30%); Cố ý gây thương tích (5.692 vụ/9.588 đối tượng, chiếm 8,95%); Gây rối trật tự nơi công cộng (4.870 vụ/8.768 đối tượng, chiếm 7,65%); Cướp giật tài sản (3,76%); Cướp tài sản (1,43%); Đánh bạc; Hiếp dâm, cưỡng dâm; Cưỡng đoạt tài sản; Giết người và một số tội danh khác. Hầu hết người chưa thành niên phạm tội đều là nam giới, chiếm đến 96,87% tổng số người vi phạm. Độ tuổi phạm tội ngày càng trẻ hóa, trong đó dưới 14 tuổi chiếm 13%; từ 14 - 16 tuổi chiếm 34,7%, từ 16 - 18 tuổi chiếm 52%. Điều đặc biệt, gần một nửa số đối tượng phạm tội đều đã bỏ học (chiếm 45%), có học lực yếu, kém (chiếm 60,7%).

 Số liệu thống kê cũng cho thấy, 70% đối tượng người chưa thành niên phạm tội sống tại thành phố, thị xã, thị trấn; 24% sống ở nông thôn. Có tới 34,4% các em sống trong hoàn cảnh thiếu hẳn sự chăm sóc của bố mẹ đẻ, trong đó có 4,8% sống với ông bà; 2,4% sống với anh chị; 14,5% sống lang thang… Có 80% trong số 7.861 vụ phạm tội ở lứa tuổi chưa thành niên rơi vào hoàn cảnh gia đình khó khăn. Trong số 15.736 vụ án hình sự do người chưa thành niên gây ra thì có tới 85% các em vi phạm pháp luật là do bản thân thiếu tu dưỡng, rèn luyện, ham chơi bời, hưởng thụ, đua đòi các thói hư tật xấu của xã hội…

Trong thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ án chấn động dư luận xã hội mà hung thủ là những người chưa thành niên. Thậm chí, không ít trong số đó phạm một lúc 2-3 hành vi đặc biệt nguy hiểm như cướp của, giết người… Do tại thời điểm phạm tội, các em chưa đủ 18 tuổi nên không phải chịu khung hình phạt cao nhất dành cho tội danh đã phạm, tuy nhiên, cái giá phải trả cho những nông nỗi cũng không hề nhỏ.

Xu hướng phạm tội trẻ hóa

Theo phân tích của chuyên gia phân tích tội phạm học, trong thời gian qua, xu hướng phạm tội ngày càng được trẻ hoá với các vi phạm pháp luật mang tính tập thể, quy mô ngày càng lớn; tội phạm vị thành niên ngày càng gia tăng (chiếm 15-18%); điều đáng lo ngại hơn là trẻ vị thành niên trong thời gian gần đây lại phạm các tội đặc biệt nghiêm trọng, kể cả các tội phạm giết người, hiếp dâm, buôn bán ma tuý, cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản…
 
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc gia tăng phạm tội của đối tượng vị thành niên, tuy nhiên, một chuyên gia tâm lý học cho rằng, xã hội phát triển, gắn với các vấn đề phát sinh từ thực tiễn cuộc sống và các áp lực của xã hội lên mỗi cá nhân và gia đình càng nhiều. "Xã hội luôn luôn thay đổi, vì thế tâm lý, nhận tức và tư duy của mỗi thành viên trong xã hội ngày càng cao, chất lượng cuộc sống ngày càng tốt hơn..., nên các thành viên trong xã hội, và thế hệ trẻ được gia đình, xã hội, nhà trường chăm sóc tốt hơn. Chính điều này đã làm cho con người và nhất là trẻ em phát triển nhanh hơn cả về hình thể và nhận thức, tâm lý và khả năng tiếp nhận các thông tin (cả tốt lẫn xấu)", chuyên gia này nói.

Cũng theo phân tích của vị chuyên gia tội phạm học,chính vì các yếu tố nói trên, trẻ vị thành niên dễ mắc phải các sai phạm, các loại tội mới như: Hiếp dâm, tội phạm có liên quan đến công nghệ thông tin, nghiện hút ma tuý, cố ý gây thương tích, thậm chí giết người… Vì vậy, Nhà nước và các cơ quan ban hành pháp luật sớm nắm bắt được các quy luật này để có phương án sửa đổi, bổ sung các đạo luật cho phù hợp, với các hình phạt đủ sức ra đe với người phạm tội có gắn với độ tuổi phù hợp, với người thực hiện hành vi phạm tội để phòng ngừa tội phạm chung.

"Đối với người phạm tội là vị thành niên thì phải có các biện pháp để giáo dục giúp đỡ, kể cả các biện pháp giáo dục bắt buộc ngoài gia đình để thiết lập lại trật tự xã hội, hạn chế đến mức thấp nhất việc trẻ hoá tội phạm ngày càng gia tăng với tính chất phức tạp, nguy hiểm trong thời gian gần đây.Bốn thanh niên đang đi nhậu thì thiếu nữ bị tâm thần nhẹ đòi đi theo, sau đó cả nhóm đưa cô này vào khách sạn quan hệ mặc dù bị hại đang ngày “đèn đỏ”, vị chuyên gia nhấn mạnh.

Danh Hưng