Bí quyết giỏi ngoại ngữ với chi phí thấp
	Kỹ năng mềm và ngoại ngữ vẫn là hạn chế của sinh viên
	Cha mẹ dành 13% tổng thu nhập tháng cho con học ngoại ngữ

Nội dung đơn điệu, học sinh học vẹt

Trên thực tế, từ trước đến nay, các trường từ cấp tiểu học, phổ thông cho đến đại học vẫn đang sử dụng giáo trình ngoài ngữ, phổ biến là giáo trình dạy tiếng Anh của nước ngoài mà chưa được biên soạn lại cho phù hợp. Theo nhận định của nhiều chuyên gia, không có giáo trình nào của nước ngoài đáp ứng hoàn toàn yêu cầu của Bộ GD&ĐT cũng như nhu cầu giảng dạy tiếng Anh ở các vùng miền khác nhau của Việt Nam. Phản ánh về nội dung giáo trình hiện nay ở cấp THPT, em Việt Hưng (trường THPT Lê Quý Đôn) chia sẻ: “Chương trình tiếng Anh ở lớp 10-12 quanh đi quẩn lại cũng chỉ có bấy nhiêu, chỉ cần nắm cơ bản, lúc thi tốt nghiệp cầm chắc điểm trung bình mà chẳng cần học thêm gì nữa. Bạn nào chăm học cũng chỉ đảm bảo chắc phần ngữ pháp, còn nghe, nói thì vẫn phải luyện thêm ở bên ngoài nhiều”.

Nội dung môn học ngoại ngữ ở cấp tiểu học vẫn là những câu hỏi đáp đơn điệu. (ảnh minh họa)

Trong 8 môn thi của kỳ thi THPT quốc gia, môn ngoại ngữ được đánh giá là có phổ điểm “thê thảm” nhất. Trong các môn ngoại ngữ, tiếng Anh có số thí sinh đông nhất với gần 552 nghìn em. Một chuyên gia phân tích số liệu đã tính: “Điểm trung bình môn tiếng Anh là 3.84, độ lệch chuẩn 1.71, nhưng trung vị chỉ 3.25, cho thấy phân bố không chuẩn. Chỉ có 20% thí sinh có điểm tiếng Anh cao hơn 5”.

Cô Phương Anh, giáo viên dạy tiếng Anh ở một trường cấp 3 ở Hà Nội, nhận định: “Chức năng của giáo viên là dạy theo hết sách giáo khoa. Tuy nhiên, đề thi lại không chỉ nằm trong sách giáo khoa mà còn mở rộng hơn. Bên cạnh đó là ý thức học sinh, nhiều em làm bài khoanh bừa cho có điểm...”.

Mới đây, Võ Thị Mỹ Linh, một du học sinh tại Nepal từng nổi tiếng với bức tâm thư gửi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các hoạt động thiện nguyện đã từng gây xôn xao dư luận bởi những lập luận khá sắc bén về nội dung giáo trình dạy ngoại ngữ tại Việt Nam trên trang facebook cá nhân của mình. Theo Mỹ Linh, thay vì việc nhai đi nhai lại những câu hỏi đáp đơn điệu như: Bạn tên là gì? Bạn đến từ đâu trong suốt 5 năm của cấp tiểu học thì nên bắt đầu dạy ngoại ngữ bằng những câu chuyện, đề tài gần gũi với đời sống, sinh hoạt hàng ngày. “Sách viết câu chuyện của Tom, của Peter, của Marry... những cái tên không phải của người Việt và những địa danh trong sách cũng ở nước Anh. Sách kể về món bánh nhưng không phải là bánh chưng, bánh giày, bánh mì thịt nướng mà là bánh Pizza...”, Linh nói.

Cần biên soạn giáo trình cho phù hợp

Điều đó cho thấy, giáo trình dạy ngoại ngữ đang lộ rõ những bất cập. Vì thế, việc thay đổi giáo trình cho phù hợp với chủ chương là việc làm cần tập trung trong giai đoạn hiện nay. Xoay quanh vấn đề này, có nhiều ý kiến đóng góp khá hữu ích. Cô Cao Hải Tùng (Hiệu phó trường THCS Nguyễn Tri Phương) cho rằng, việc giữ nguyên những bối cảnh trong giáo trình dạy ngoại ngữ hiện tại theo tôi cũng là một hình thức giúp các em nhanh chóng hòa nhập với cuộc sống hiện đại. Hiện nay, có những chương trình sinh hoạt cộng đồng, kết nối...với mục đích tạo cơ hội giao lưu học hỏi cho đối tượng là học sinh, sinh viên các nước với nhau. Từ nội dung được biên soạn trong giáo trình sẽ giúp các em tự tin hơn khi giao tiếp với các bạn nước ngoài. “Theo tôi, dù được biên soạn lại đi chăng nữa, cũng vẫn nên giữ lại một số nội dung như sách giáo khoa hiện hành. Chúng ta có thể chỉnh sửa hoặc làm mới nội dung này bằng nhiều cách như thêm một số bài viết về Việt Nam hoặc cho thêm một số bài tập so sánh. Ví dụ trong giáo trình có các bài giới thiệu về quê hương, trò chơi truyền thống của trẻ em nước Anh, Mỹ... chúng ta có thể cho thêm bài tập yêu cầu trẻ giới thiệu về quê hương cũng như thói quen sinh hoạt, món ăn truyền thống của Việt Nam”, cô Tùng nói.

Còn theo TS Nguyễn Tùng Lâm, Hiệu trưởng trường THPT DL Đinh Tiên Hoàng, Chủ tịch Hiệp hội tâm lý giáo dục Hà Nội, giáo trình phải gắn với thực tiễn văn hóa của các nước tức là cần Việt hóa giáo trình; sĩ số lớp không quá đông (khoảng 30 em) để đảm bảo việc tiếp thu cho các em và quan trọng không kém là nâng cao năng lực của đội ngũ giáo viên. Phản ánh về thực trạng năng lực của giáo viên, anh Nguyễn Hữu Chính (Đống Đa – Hà Nội) cho biết: “Con tôi học tiếng Anh từ trung tâm và internet. Cháu nghe và hiểu được khi xem phim nước ngoài và tự tin trao đổi với người nói tiếng Anh, nhưng khi đến lớp cháu không được điểm cao vì phát âm không giống như cô giáo, cháu cảm thấy bức xúc bởi... cô nói gì con không hiểu mà cô cứ bắt con nói theo cô".

“Thay đổi ở đây là biên soạn chương trình theo con đường xoáy trôn ốc, đi vòng, lên cao dần để trọng tâm cuối cùng vẫn là rèn luyện các kỹ năng cơ bản cho các em nhưng với chất liệu thay đổi phù hợp với kiến thức chung theo độ tuổi. Về khả năng chuyên môn của các thầy, cô giáo không chỉ ở ở các kỹ năng ngôn ngữ, kể cả ngữ pháp hay phương pháp sư phạm. Cái thiếu lớn nhất là kiến thức gắn với nội dung tiếng Anh hiện đại chỉ đơn giản vì các thầy cô chưa từng được tiếp cận...”, TS. Lâm nhấn mạnh.

Tuệ Liên