Cụ thể năm 2021, trong bối cảnh diễn biến phức tạp của dịch Covid19, HĐND thành phố Hà Nội đã lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức tổng kết hoạt động của HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021; phối hợp tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 thành công rất tốt đẹp với tỷ lệ cử tri đi bầu 99,16% (cao hơn kỳ bầu cử trước), bầu đủ 29 đại biểu Quốc hội, 95 đại biểu HĐND Thành phố đảm bảo đúng cơ cấu, thành phần theo quy định; bầu được 1.052 đại biểu HĐND huyện, quận, thị xã và 10.593 đại biểu HĐND xã, thị trấn, đáp ứng yêu cầu thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị. Ngay sau đó, đã triển khai công tác kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền các cấp đảm bảo đúng quy định, chất lượng. Riêng bộ máy lãnh đạo HĐND Thành phố và 19 đại biểu chuyên trách HĐND Thành phố đều có trình bộ chuyên môn cao, bề dầy kinh nghiệm, tâm huyết, trách nhiệm.

Đồng chí Phùng Thị Hồng Hà- Phó Chủ tịch Thường trực HĐND Thành phố tham luận tại Hội nghị

Bên cạnh đó Thường trực HĐND Thành phố đã hoàn thiện ngay cơ cấu tổ chức và quy trình, quy định, ban hành các quy chế làm việc, phân công công tác; việc phối hợp công tác với các cơ quan liên quan của Đảng đoàn, HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu HĐND Thành phố được triển khai sớm, quyết liệt, chủ động, đổi mới và đảm bảo rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, thuận lợi trong quá trình thực hiện. Đặc biệt đã xây dựng và ký kết Quy chế phối hợp công tác 4 cơ quan Đoàn Đại biểu Quốc hội - Thường trực HĐND - UBND - UBMTTQ giai đoạn 2021-2026.

“Điểm nổi bật trong năm 2021 chính là HĐND thành phố Hà Nội đã nỗ lực, vào cuộc quyết liệt, sát sao cùng cả hệ thống chính trị trong công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19. Để hỗ trợ một số đối tượng yếu thế, đối tượng chính sách, người dân, doanh nghiệp giảm bớt những khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19; qua rà soát, HĐND Thành phố, Thường trực HĐND Thành phố đã thông qua ngay 05 Nghị quyết hỗ trợ cho 19 nhóm đối tượng, bổ sung 03 chính sách hỗ trợ, đảm bảo kịp thời”, đồng chí Phùng Thị Hồng Hà nhấn mạnh.

Bên cạnh đó trong năm 2021, HĐND Thành phố đã tổ chức thành công 4 kỳ họp, thông qua 52 Nghị quyết với nhiều chính sách quan trọng cho sự nghiệp phát triển Thủ đô trước mắt cũng như lâu dài, phù hợp thực tiễn. Các hoạt động của HĐND Thành phố được tổ chức khoa học, vừa đảm bảo chất lượng, nội dung vừa linh hoạt, phù hợp với tình hình phòng chống dịch.

Nhiệm kỳ 2021-2026, thành phố Hà Nội thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 ngày 28/11/2019 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị (có hiệu lực từ ngày 01/01/2021) với nhiều quy định mới, đặc thù về tổ chức bộ máy và hoạt động của chính quyền các cấp. Việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và thí điểm bố trí chức danh đại biểu hoạt động chuyên trách tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động của HĐND nhưng cũng đòi hỏi HĐND Thành phố cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng các hoạt động, trong đó có hoạt động giám sát.

Quang cảnh Hội nghị

Để nâng cao chất lượng hoạt động nói chung, hoạt động giám sát nói riêng khi triển khai thực hiện mô hình chính quyền đô thị, ngay từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026, Đảng đoàn, Thường trực HĐND Thành phố Hà Nội đã tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Đề án “Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2026 gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại thành phố Hà Nội”. Nội dung Đề án bao gồm các chỉ tiêu cụ thể và các giải pháp nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội, trong đó rất chú trọng việc phát huy vai trò của đội ngũ đại biểu chuyên trách HĐND Thành phố và tăng cường hoạt động giám sát của HĐND tại các địa phương không tổ chức HĐND phường.

Với các giải pháp đã đặt ra, mặc dù trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, HĐND Thành phố đã nhanh chóng thích ứng linh hoạt, hoạt động giám sát được thực hiện bài bản, đúng quy định của pháp luật, đồng thời có nhiều đổi mới để phù hợp với việc triển khai mô hình chính quyền đô thị tại Thành phố.

Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, giải trình cũng được Thường trực HĐND Thành phố Hà Nội hết sức quan tâm. Phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 3 HĐND Thành phố là phiên chất vấn trực tiếp đầu tiên của nhiệm kỳ đã diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, nghiêm túc, trách nhiệm với tổng số 28 lượt đại biểu phát biểu chất vấn, tranh luận; 16 lượt đại diện UBND Thành phố, Bí thư, Chủ tịch UBND các quận, huyện tham gia trả lời chất vấn. Trong đó, đồng chí Chủ tịch UBND Thành phố đã trực tiếp trả lời chất vấn và báo cáo, tiếp thu, giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu HĐND Thành phố quan tâm. Điều hành của Chủ tọa trong phiên chất vấn đã được cử tri đánh giá là bản lĩnh, linh hoạt khoa học, hiệu quả tạo điều kiện để đại biểu và người trả lời chất vấn trao đổi, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm, cam kết thời gian, tiến độ để hoàn thành công việc. Kết luận phiên chất vấn, chủ tọa đề nghị UBND Thành phố, các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã và các đơn vị liên quan khẩn trương, nghiêm túc thực hiện những lời hứa, cam kết trước HĐND, cử tri và đây cũng là thước đo năng lực, uy tín và sự tín nhiệm của cán bộ.

Trong kết quả hoạt động giám sát của HĐND thành phố Hà Nội có dấu ấn và vai trò của đội ngũ đại biểu chuyên trách. Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, các đại biểu chuyên trách đã thể hiện rõ năng lực, trách nhiệm, bản lĩnh của người đại biểu nhân dân; đặt câu hỏi ngắn gọn, cụ thể và tranh luận đến cùng vấn đề.

Nhiều người dân khó khăn, bị ảnh hưởng dịch Covid-19 trên địa bàn thành phố Hà Nội đã nhận được sự hỗ trợ kịp thời bằng tiền mặt hoặc nhu yếu phẩm thiết yếu.

Để hoạt động giám sát của HĐND thực sự phát huy hiệu quả hơn nữa, thể hiện được tính đặc thù của mô hình chính quyền đô thị, đồng chí Phùng Thị Hồng Hà cho biết, Thường trực HĐND thành phố Hà Nội kiến nghị, đề xuất 3 nội dung sau:

Một là, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo ban hành các quy định, hướng dẫn cụ thể về cơ chế giám sát, cũng như quy định rõ các hình thức giám sát của HĐND Thành phố, HĐND quận, thị xã với UBND phường khi thực hiện mô hình chính quyền đô thị; quy định cụ thể về thẩm quyền, nhiệm vụ đối với cơ quan giám sát để có thể phát huy vai trò giám sát, vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.

Hai là, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo ban hành các quy định về chế tài sau giám sát, quy định về trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị được giám sát trong việc thực hiện các kết luận giám sát của HĐND Thành phố, quận, huyện, thị xã đặc biệt là trong việc giám sát hoạt động của UBND, Chủ tịch UBND phường tại các quận, thị xã; để đảm bảo Chủ tịch UBND phường thực hiện theo đúng chức trách, nhiệm vụ được giao; tránh trường hợp chủ quan, lơ là trong hoạt động khi không có HĐND phường giám sát.

Ba là, cùng với việc tăng số lượng đại biểu HĐND chuyên trách cấp Thành phố cũng cần quy định tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND quận, thị xã để đảm bảo hiệu quả hoạt động của HĐND. Nhiệm kỳ 2021-2026, HĐND thành phố Hà Nội tiếp tục đề xuất Ban Thường vụ Thành ủy quan tâm, chỉ đạo để bố trí tối đa số lượng đại biểu chuyên trách HĐND quận, huyện, thị xã theo quy định của Luật. Thực tế chỉ ra, việc tăng thêm đại biểu chuyên trách giúp cho hoạt động của HĐND các cấp được sâu hơn, rộng hơn và chất lượng được nâng cao hơn.