Nhận hối lộ tình dục: Cách gì quy tội?

Từ ngày 12 đến 14.5, Tòa án Nhân dân Tối cao tổ chức hội nghị trực tuyến kết nối với 63 điểm cầu của 63 tỉnh/thành phố để tập huấn các bộ luật: Hình sự, Dân sự, Tố tụng hình sự, Tố tụng dân sự và Luật Tố tụng hành chính được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 10. Tại hội nghị, TS. Trần Văn Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự, hành chính Bộ Tư pháp, lưu ý:  Bộ Luật Hình sự (BLHS) 2015 bổ sung vào cấu thành của một số tội phạm về chức vụ liên quan đến hành vi tham nhũng trong khu vực tư (ngoài Nhà nước). Ví dụ tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ, tội môi giới hối lộ và tội đưa hối lộ. Bổ sung quy định về xử lý hình sự đối với tội đưa hối lộ cho công chức nước ngoài, công chức của tổ chức quốc tế công...

Ngoài lợi ích vật chất, BLHS 2015 đã bổ sung hành vi đưa, nhận hoặc môi giới hối lộ “lợi ích phi vật chất” trong các tội nhận hối lộ, đưa hối lộ, môi giới hối lộ… Ví dụ: Khoản 1 Điều 354 tội nhận hối lộ quy định: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ thì bị phạt tù 2-7 năm: a) Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác… b) Lợi ích phi vật chất. Tương tự, Điểm b Khoản 1 Điều 364 và Điểm b Khoản 1 Điều 365 (tội đưa hối lộ và tội môi giới hối lộ) cũng quy định người nào đưa hối lộ hoặc môi giới hối lộ bằng lợi ích phi vật chất cũng bị tội. Như vậy, người đưa, môi giới hoặc nhận “hối lộ tình dục”, “đổi tình lấy chức”… cũng bị xử lý hình sự như nhận tài sản, tiền bạc.

Quy định mới khiến dư luận băn khoăn về việc: Làm sao để chứng minh hành vi phạm tội “hối lộ tình dục”.  Theo Luật sư Trịnh Khánh Toàn (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội): Hiện trong hệ thống văn bản pháp luật, khái niệm “hối lộ tình dục” chưa tồn tại, cho nên về mặt pháp lý, chưa có căn cứ nào để xác định. Tuy nhiên, ở góc độ Xã hội, “hối lộ tình dục” được hiểu là người đưa hối lộ dùng “tình dục” để hối lộ cho người có chức vụ, quyền hạn để yêu cầu người đó thực hiện hoặc không thực hiện một việc gì đó vì lợi ích của mình.

Theo tôi, trước tiên phải làm rõ khái niệm của hối lộ, bởi hối lộ là hành vi của một người vì động cơ vụ lợi cá nhân mà đã đưa lợi ích vật chất hoặc tinh thần cho người có chức vụ, quyền hạn để họ thực hiện hoặc không thực hiện một hành vi, quyết định nào đó có lợi cho mình hoặc người mà người hối lộ huớng tới. Như vậy, hối lộ theo tôi không chỉ có lợi ích vật chất là tiền bạc... mà còn cả lợi ích tinh thần phi vật chất khác. Như vậy, hối lộ luôn có người thực hiện hành vi hối lộ và người nhận hối lộ. Vừa qua, đã có những đề xuất quy định hành vi hối lộ tình dục trong Bộ luật Hình sự sửa đổi tới đây. Đây là một đề xuất rất mới cần phải nghiên cứu thêm, vì nếu chỉ xử lý hành vi “hối lộ tình dục”-  tức là chỉ xử lý người đưa hối lộ trong khi không xử lý người nhận hối lộ là chưa thỏa đáng. Một vấn đề nữa là, hối lộ tình dục ở đây cần làm rõ tình dục khác giới tính hay cả đồng tính. Vì chẳng hạn như, một người có chức vụ quyền hạn mắc bệnh đồng tính đã nhận hối lộ tình dục đồng tính của người khác khi bị phát hiện có xử lý hay không?

Theo Luật sư Ngọc Anh (Văn phòng Luật sư Quốc Thái): Phải nhìn nhận thực tế rằng, ở nước ta đúng là có chuyện nhiều người dùng tình dục để hối lộ. Tuy nhiên, để bắt quả tang người hối lộ tình dục rất khó, bởi họ hoàn toàn có thể ngụy biện là trên cơ sở tự nguyện. Thêm vào đó, trước nay ta vẫn xem đó là tội bán dâm. Theo tôi, muốn xử lý hành vi “hối lộ tình dục”, phải có nghiên cứu khoa học, cân nhắc kỹ, bởi việc hối lộ tình dục nếu đưa vào luật thì mang tính cảm tính nhiều hơn và chắc chắn sẽ khó xác định cơ sở pháp lý, bằng chứng khoa học.

H.Duy