Đừng than trách bản thân khi con bị tự kỷ
	Người bị trầm cảm, tự kỷ và lo âu ở Việt Nam tăng nhanh

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, hiện nay hội chứng tự kỷ ảnh hưởng tới khoảng 70 triệu người trên toàn thế giới. Trung bình, cứ 160 người thì có 1 người tự kỷ. Việt Nam có khoảng 200.000 người tự kỷ và có khoảng 80% số người tự kỷ trưởng thành không có việc làm phải sống phụ thuộc do chưa được phát hiện và hỗ trợ sớm.

Mới đây, các bác sĩ của Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai đã thăm khám và điều trị cho một cháu bé 2 tuổi (Cầu giấy, Hà Nội) bị mắc chứng tự kỷ. Cháu bé có nhiều biểu hiện bất thường như: ở nhà hay chơi một mình, không tương tác với bố mẹ (bố mẹ gọi, hoặc đi làm về không thể hiện cảm xúc vui mừng…).

Những trẻ mắc chứng tự kỷ khi nhận được sự quan tâm từ gia đình và xã hội sẽ tái hòa nhập cộng đồng tốt hơn.

Trẻ thích chơi những đồ chơi đơn giản nhưng không đúng chức năng, công dụng của đồ chơi. Trẻ cũng rất hứng thú với smart phone, tivi, Ipad…Khi đi lớp, cô giáo xếp cháu bé vào dạng “ngoan” vì chỉ ngồi im một góc, ít vận động, ít chơi cùng các bạn. Đáng lo ngại, bé phát triển ngôn ngữ rất chậm, đã gần 2 tuổi nhưng trẻ chưa nói được và cũng chưa biết đáp ứng những yêu cầu cá nhân hàng ngày.

Tại viện, qua thăm khám lâm sàng và trắc nghiệm tâm lý theo thang đánh giá tự kỷ vủa Viện Sức khỏe tâm thần, cháu bé được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ ở mức độ vừa. May mắn, cháu bé được gia đình phát hiện và đưa đi bệnh viện sớm, nên chưa có rối loạn tâm lý kèm theo nên không phải sử dụng thuốc. Đối với trường hợp bệnh nhân trên, biện pháp điều trị là bác sĩ tâm lý kết hợp với giáo viên giáo dục đặc biệt.

Theo Ths.BS Lê Công Thiện, Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai: Việc kết hợp bộ ba phương pháp bác sĩ – nhà tâm lý – giáo viên giáo dục đặc biệt đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, sự sẻ chia, giúp đỡ từ gia đình và cộng đồng sẽ giúp cho những trẻ tự kỷ phát triển các giá trị bản thân từ đó tái hòa nhập cuộc sống nhanh hơn.

Bác sĩ Thiện cho biết: Rối loạn tự kỷ (từng được gọi là tự kỷ sớm ở trẻ nhỏ, tự kỷ Kanner). Đây là một rối loạn phát triển thần kinh phức tạp, biểu hiện là những khiếm khuyết hành vi, được đặc trưng bởi các triệu chứng từ ba nhóm sau: Những bất thường trong việc giao tiếp, những bất thường ở việc tương tác xã hội, các mô hình hành vi hoặc các mối quan tâm bị thu hẹp rập khuôn và lặp lại.

Người mắc chứng tự kỷ thường có những biểu hiện như: Những bất thường về tiếp xúc bằng mắt, biểu hiện nét mặt, sử dụng tư thế hoặc dáng điệu của cơ thể để điều hòa các tương tác; không tự tìm cách chia sẻ những thú vui, các mối quan tâm hoặc những thành công với người khác; không có khả năng thiết lập các mối quan hệ với bạn bè; Thiếu sự tương hỗ về mặt tình cảm – xã hội; có sự trậm trễ, hoặc mất hoàn toàn khả năng phát triển ngôn ngữ nói.

Theo các chuyên gia y tế, có khoảng 80 – 85% trẻ tự kỷ không tìm thấy nguyên nhân rõ ràng. 15 – 20% trẻ tự kỷ có tác nhân liên quan. Trong đó, nguyên nhân gây ra hội chứng tự kỷ được nhấn mạnh là những rối loạn về gen từ trong thời kỳ bào thai do những tác động của môi trường xung quanh làm xuất hiện những đoạn gen bệnh.

Bởi vậy, các cha mẹ có kế hoạch sinh con cần chú ý bổi dường, giữ gìn sức khỏe, không tiếp xúc, làm nghề độc hại. Không tiếp xúc làm những nghề độc hại, hoặc các tác nhân có có hại cho sức khỏe như hóa chất, nhiệt độ cao, sóng từ trường của các thiết bị điện tử… để tránh rối loạn gen. Quan trọng là các thai phụ nên duy trì việc khám thai đầy đủ, sinh con và nuôi dưỡng con theo những phương pháp khoa học. Đặc biệt, các bậc phụ huynh phải luôn luôn quan tâm và chú ý tới trẻ.

Đồng thời, căn cứ những mốc phát triển của trẻ, nếu thấy con chậm phát triển hoặc rối loạn phát triển về các mặt quan hệ xã hội, ngôn ngữ, hành vi, sở thích…phải đưa trẻ đi khám càng sớm, càng tốt để được can thiệp sớm và điều trị kịp thời. Chính việc phát hiện và can thiệp sớm vô cùng quan trọng, giúp trẻ nhanh chóng hòa nhập cộng đồng vừa giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Nguyễn Minh