Vi phạm vẫn gia tăng

Có thể thấy, công tác đấu tranh phòng, chống hàng nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ là điều được các cơ quan nhà nước và người tiêu dùng quan tâm, tuy nhiên liên tiếp trong thời gian vừa qua, nhiều vụ buôn bán, vận chuyển các sinh phẩm phòng, chống dịch Covid-19 không rõ nguồn gốc vẫn rất nhiều và ngày càng tăng lên. Ngoài thuốc điều trị Covid-19, thì thị trường que test nhanh cũng là miếng mồi béo bở cho gian thương trục lợi, kinh doanh hàng lậu.

Cơ quan điều tra ghi lời khai của Triệu Văn Tuyến.

Mới đây, chiều 14/3, Đội Quản lý thị trường số 5 (Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội) phối hợp với Đội Cảnh sát Điều tra tội phạm về Kinh tế và Chức vụ - Công an quận Hai Bà Trưng đã bất ngờ ập vào Kho C5 - H19 khu vực Cảng Hà Nội, số 838 Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng.

Tại đây, đoàn kiểm tra đã phát hiện 112 thùng hàng carton chứa nhiều sản phẩm liên quan đến các mặt hàng phòng, chống, điều trị Covid-19 do nước ngoài sản xuất. Thời điểm kiểm tra, chủ phương tiện chưa xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc nhập khẩu hợp pháp của toàn bộ lô hàng.

Thực hiện kiểm đếm hàng hóa, Đoàn kiểm tra đã ghi nhận gần 60.000 bộ kit test kháng nguyên Covid-19 do nước ngoài sản phẩm, trên vỏ ngoài thùng carton có thể hiện xuất xứ hàng hóa “made in China”.Cùng với đó, Đoàn kiểm tra còn ghi nhận hơn 3.000 sản phẩm thuốc tân dược và gần 200.000 sản phẩm mỹ phẩm, thực phẩm chức năng tất cả đều do nước ngoài sản xuất. Trị giá ước tính lô hàng trên 10 tỷ đồng.

Nhằm chủ động phòng ngừa, kịp thời phát hiện, đấu tranh triệt để các loại tội phạm, vi phạm pháp luật nảy sinh trong quá trình phòng, chống dịch bệnh Covid-19, chỉ trong hai ngày 13 và 14/3, Đội Cảnh sát Điều tra tội phạm về Kinh tế và Chức vụ - Công an quận Bắc Từ Liêm phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 22 đã liên tiếp phát hiện, bắt giữ 2 đối tượng vận chuyển, kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ là kit test nhanh Covid-19 do nước ngoài sản xuất.

Hai đối tượng gồm Cao Thảo Anh (sinh năm 1995; trú tại quận Bắc Từ Liêm) và Triệu Văn Tuyến (sinh năm 1991; trú tại huyện Lâm Thao, Phú Thọ). Trong đó với đối tượng Thảo Anh, cơ quan chức năng phát hiện đang vận chuyển 3.000 bộ kit test còn Tuyến vận chuyển gần 2.000 bộ kit test.

Tổ công tác đã thu giữ gần 5.000 bộ kit test nhanh Covid-19 nhập lậu trị giá hàng trăm triệu đồng. Tại thời điểm kiểm tra các đối tượng không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa…

Trung tá Đoàn Văn Đông - Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về Kinh tế và Chức vụ - Công an quận Bắc Từ Liêm, cho biết, các đối tượng đều thừa nhận do thiếu hiểu biết pháp luật, nhận thấy nhu cầu sử dụng kit test nhiều vì dịch bệnh bùng phát đột ngột sau dịp Tết Nguyên đán Nhân Dần nên đã tìm hiểu, liên hệ với các nguồn hàng trên mạng xã hội, bất chấp việc các sản phẩm này chưa được Bộ Y tế công nhận để nhập hàng về bán kiếm lời.

Việc nhiều đối tượng sẵn sàng dùng mọi thủ đoạn để kinh doanh kit test nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ nhằm trục lợi, tiềm ẩn nhiều hiểm họa cho sức khỏe người dân, cũng như ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh.

Tiềm ẩn nhiều hệ lụy

Theo danh sách cập nhật của Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế, tính đến ngày 11/2/2022, cả nước có 30 loại test nhanh kháng thể và 83 loại test nhanh kháng nguyên đã được Bộ Y tế cấp phép. Đối với test nhanh kháng nguyên, trong nước có 3 sản phẩm hàng Việt Nam và 80 loại nhập khẩu từ nước ngoài (trong đó, có 69 test nhanh, 11 test chạy máy miễn dịch).

Các chuyên gia y tế đã đưa ra nhiều cảnh báo đối với những bộ kít test nhanh Covid-19 trôi nổi trên thị trường hiện naycó thể là giả, khi thử có thể cho kết quả không đúng. Có nhiều người nhiễm không có triệu chứng hoặc triệu chứng dễ nhầm với bệnh cúm thông thường khác.

Như vậy, khi xét nghiệm không những không phát hiện ra bệnh mà còn có nguy cơ phát tán và lây lan dịch bệnh ra cộng đồng. Mặt khác, kết quả xét nghiệm rất quan trọng trong công tác phòng, chống dịch. Kết quả không chính xác trong xét nghiệm sẽ gây hậu quả nghiêm trọng.

Ví dụ dương tính nhưng kết quả lại âm tính khiến người bệnh chủ quan, làm virus lây lan ra cộng đồng. Thậm chí, trường hợp F0 chuyển nặng cũng không được phát hiện sớm. Trường hợp âm tính nhưng cho kết quả dương tính, người dân sẽ lo lắng, đi xét nghiệm kiểm tra lại gây mất thời gian, tốn kém.

Lực lượng chức năng thu giữ lô kit test Covid-19 và thuốc tân dược không rõ nguồn gốc trị giá trên 10 tỷ đồng tại khu vực Cảng Hà Nội

Trung tá Đoàn Văn Đông cho biết, kit test nhanh Covid-19 nhập lậu được các đối tượng cất giấu cẩn thận, bán trộn lẫn với kit test có hóa đơn, chứng từ nên rất khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình kiểm tra, phát hiện, xử lý.

Thời gian tới, Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về Kinh tế và Chức vụ - Công an quận Bắc Từ Liêm tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng, các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm tuân thủ các quy định trong hoạt động kinh doanh kit test cũng như thuốc, vật tư y tế phòng chống dịch Covid-19 cho các chủ cơ sở kinh doanh. Tăng cường lực lượng bám nắm địa bàn, tổ chức kiểm tra, kiểm soát kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Nhìn nhận dưới góc độ pháp lý, Luật sư Phạm Hải Long (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho rằng, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hàng nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ tràn lan là khuôn khổ pháp luật điều chỉnh vấn đề này còn một số hạn chế bất cập. Trong đó có thể kể đến là chế tài xử phạt còn chưa thực sự nghiêm khắc, chủ yếu xử phạt hành chính. Mức xử phạt nhìn vào tưởng cao nhưng thực tế lại rất thấp so với lợi nhuận từ việc sản xuất, buôn bán hàng nhập lậu.

Các đối tượng sản xuất và bán sẵn sàng nộp phạt rồi lại tái diễn vi phạm. Theo luật sư Long, trang thiết bị y tế, sinh phẩm chẩn đoán xét nghiệm SARS-CoV-2 lưu hành trên thị trường phải được cấp số lưu hành hoặc giấy phép nhập khẩu theo quy định của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP. /.