Kỳ 1: Tiện nhưng cũng nhiều phiền toái Vài năm trở lại, loại hình kinh doanh vận tải Uber, Grab đang cho thấy những ưu điểm vượt trội. Nhiều người sử dụng loại hình dịch vụ này đều thừa nhận đây là loại dịch vụ an toàn, tiện lợi, tiết giảm chi phí. Tuy nhiên, để đánh giá một cách tổng thể về những tiện ích, hiệu quả mà Uber và Grab mang lại cần có một cách nhìn thấu đáo, nhiều chiều hơn để có định hướng đúng đắn, hợp lý cho người tiêu dùng.

Qua thời giá rẻ

Giá rẻ và thuận tiện là sức mạnh cạnh tranh của Uber, Grab trong cuộc đua giành thị phần với các hãng taxi truyền thống. Tuy nhiên, theo tìm hiểu hiện dịch vụ taxi công nghệ đang có dấu hiệu tăng giá cước với mức giá di chuyển không chênh lệch nhiều so với các hãng truyền thống.

Chẳng hạn, giá cước hãng Uber, cước phí quãng đường cho loại xe 4 chỗ hiện nay là khoảng 8.500 đồng/km. Đối với loại xe 7 chỗ, giá quãng đường được tính là 11.500 đồng/km. Tương tự, với hãng Grab, giá cước tối thiểu xe 7 chỗ là 24.000 đồng/2km đầu tiên.

Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt, nhiều hãng taxi truyền thống đang tự thay đổi để thu hút khách hàng.

Mức giá này, nếu so sánh với một hãng taxi truyền thống như Vinasun, Mai Linh, Taxi Group, Thành Công… thì cước phí cũng không quá chênh lệch. Cụ thể, giá cước mở cửa xe của các hãng taxi truyền thống hiện nay đa phần đều ở mức khung ấn định từ 4.500 – 5.500 đồng/500m. Mức giá cước theo đồng hồ sẽ giảm từ 10.500 đồng/km xuống 9.000 đồng/km khi đến km 26.

Đặc biệt, nhiều hãng còn áp dụng giảm giá 80% cho chiều về. Anh Nguyễn Văn Linh, tài xế một hãng taxi truyền thống chia sẻ: “Giống như taxi công nghệ, hiện với các hãng truyền thống đa phần đều có giá mở cửa tối thiểu ở mức thấp, khoảng 5.000 đồng/500m. Điều này sẽ trực tiếp giúp hành khách đi tuyến đường ngắn có lợi hơn các hãng taxi công nghệ. Ngoài ra, việc “vẫy” xe trực tiếp cũng thuận tiện hơn với những đối tượng khách hàng không am hiểu quá nhiều công nghệ”.

Theo nhiều người tiêu dùng, nếu như các hãng truyền thống thường áp mức giá sàn ổn định thì Uber, Grab thường xuyên “nhảy” giá cước vào các dịp lễ, Tết và giờ cao điểm. Chị Phạm Hạnh Lê (quận Cầu Giấy) cho biết, nếu như ở khung giờ bình thường, cá nhân chị chỉ phải trả khoảng 40.000 đồng cho cuốc xe từ Đại học Quốc gia Hà Nội hướng đường Xuân Thủy ra rạp chiếu phim Quốc gia.

Thế nhưng, cũng cùng đoạn đường khoảng 4km như trên, ở khung giờ cao điểm, đặc biệt trong dịp lễ Tết vừa qua, nhiều lúc chị phải trả cước lên đến 80.000 - 100.000 đồng. Chị Lê liên hệ tổng đài thì nhân viên giải thích, vì đang tắc đường, nhiều người cùng đặt xe nên hệ thống áp dụng biểu phí linh hoạt.

Chung tình cảnh bị “nhảy” giá cước, anh Vũ Văn Hùng (Tân Triều, Thanh Trì) chia sẻ, thời điểm khoảng 22h là lúc giá cước dễ “nhảy” nhất. Theo lời anh Hùng, thời điểm cách đây không lâu, cá nhân anh đã phải trả trên 200.000 đồng cho quãng đường từ Bệnh viện Bạch Mai về đường Phạm Văn Bạch với dịch vụ Uber X, mức giá này “nhảy” cao hơn 2 lần so với bình thường.

Cạnh tranh để phát triển

Theo tìm hiểu, giá cước của các hãng taxi thường được tính dựa trên 3 phần là: Giá mở cửa xe, khoảng cách di chuyển và thời gian di chuyển. Một hãng xe có giá rẻ có thể hiểu là giá cước khi sử dụng dịch vụ ở điều kiện bình thường. Việc các hãng xe công nghệ Uber, Grab có giá cước thấp hơn các đơn vị vận tải truyền thống khoảng 10 – 15% là không thể phủ nhận.

Tuy nhiên, nếu nhìn nhận sự việc trên khía cạnh tổng thể và tích cực, các hãng xe công nghệ đã gián tiếp thúc đẩy sự minh bạch và tính cạnh tranh trong hoạt động vận tải. Cụ thể, để cạnh tranh về giá, mới đây hãng taxi Victory – một đơn vị vận tải truyền thống đã áp dụng giá cước linh hoạt với giá cước mở cửa là 20.000 đồng/2,5km, tương đương với khoảng 8.500 đồng/km.

Đặc biệt, giá cước niêm yết trong khung giờ thấp điểm từ 8h30 đến 16h từ thứ Hai tới thứ Bảy là 7.500 đồng/km. Theo tính toán, giá cước mới của hãng taxi này trong giờ thấp điểm được cho là thấp hơn mức cước hiện tại của Uber và Grab.

Không chỉ đẩy mạnh, cạnh tranh về giá, hiện nhiều hãng taxi truyền thống như Vinasun, Mai Linh, Taxi Group, Thành Công... cũng đã đồng loạt ra mắt ứng dụng đặt xe trên điện thoại, nhằm nâng cao hiệu hoạt động, minh bạch giá cước, quãng đường để tăng tính cạnh tranh.

Để khuyến khích người dùng đặt xe qua ứng dụng, nhiều hãng còn áp dụng thêm mã khuyến mại từ 20.000 - 30.000 đồng, chấp nhận phương thức thanh toán linh hoạt, không cần tiền mặt như qua smartphone, ví điện tử…

Trên khía cạnh quản lý, theo ông Nguyễn Văn Thanh – Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, sở dĩ các hãng taxi công nghệ thường có giá rẻ hơn so với các đơn vị truyền thống là bởi họ không chịu sự ràng buộc của một số điều kiện kinh doanh như: Có đăng ký kinh doanh vận tải do Sở GTVT cấp phép; có lái xe đảm bảo tiêu chuẩn về bằng cấp, sức khoẻ; xe phải đảm bảo các điều kiện môi trường và an toàn kỹ thuật…

Đặc biệt các đơn vị này cũng “linh hoạt” hơn các hãng truyền thống ở điểm có thể di chuyển tự do trong các tuyến phố cấm ở một số khung giờ mà không bị rà soát. “Cuộc cạnh tranh giữa Uber và Grab với taxi truyền thống đang cực kỳ khốc liệt. Cần phải xem xét một số điều kiện kinh doanh gây khó khăn cho taxi truyền thống phát triển” – ông Nguyễn Văn Thanh nhấn mạnh.

Đinh Luyện

(Còn nữa)