Kỳ 1: Bát nháo các loại phụ gia thực phẩm
	Lạng Sơn: Phát hiện, thu giữ hàng trăm kg thực phẩm không rõ nguồn gốc
	Huế: Phát hiện hơn 100 máy hút thuốc lá điện tử không rõ xuất xứ

Những “kẻ giết người” thầm lặng

Gần đây nhất, trưa 4/5, lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn đã phát hiện và bắt giữ 1 xe ôtô chở khối lượng lớn các loại thực phẩm và phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Cụ thể, trong khi làm nhiệm vụ tại quốc lộ 1A (đoạn qua xã Vân Thủy, Chi Lăng) lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn phát hiện xe ôtô BKS 12C- 075.01 có nhiều nghi vấn.

Các loại thực phẩm sử dụng hóa chất tạo màu đẹp mắt vẫn bày bán tràn lan trên thị trường.

Dừng xe kiểm tra, phát hiện trên xe chở hơn nửa tấn thực phẩm các loại gồm củ cải sơ chế, lương khô, đạm tương, hơn 1.100 chai xì dầu, gia vị cùng nhiều loại phụ gia thực phẩm được sản xuất tại Trung Quốc. Lái xe Lô Văn Chứ (SN 1971, trú tại thị trấn Cao Lộc, huyện Cao Lộc, Lạng Sơn) không xuất trình được bất kỳ loại giấy tờ, hóa đơn chứng minh nguồn gốc xuất xứ số hàng hóa này.

Đây chỉ là một trong số hàng loạt các vụ nhập lậu thực phẩm, chất phụ gia mà cơ quan chức năng vừa bắt giữ được. Điều đó cho thấy, hàng ngày, hàng giờ vẫn có hàng tấn các thực phẩm gây hại cho sức khỏe con người được bày bán tràn lan trên thị trường. Mặc dù cơ quan chức năng, báo chí đã nhiều lần cảnh báo về những tác hại khôn lường của việc sử dụng chất phụ gia không đúng liều lượng, các chất phụ gia cấm nhưng nhìn chung tình trạng này vẫn còn diễn ra phổ biến.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh (Viện Nghiên cứu sinh học và thực phẩm – Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội) việc sử dụng phụ gia không đúng liều lượng, chủng loại, đặc biệt phụ gia không được phép sẽ gây tác hại khôn lường cho sức khỏe. Hiện mỗi năm nước ta có trên 5.000 người bị ngộ độc thực phẩm và hàng chục người tử vong. Chất độc từ phụ gia thực phẩm không an toàn còn tích tụ trong cơ thể gây các bệnh mãn tính.

Dù dùng liều lượng nhỏ nhưng thường xuyên và liên tục, một số phụ gia thực phẩm sẽ tích lũy trong cơ thể gây tổn thương lâu dài. “Việc sử dụng phụ gia thực phẩm bị cấm có thể gây chứng ngộ độc mãn tính như: ăn không ngon, giảm cân, tiêu chảy, rụng tóc, suy thận mãn tính, da xanh xao, động kinh, trí tuệ giảm sút, có nguy cơ hình thành khối u, ung thư, đột biến gen, gây quái thai ở phụ nữ mang thai”, ông Nguyễn Duy Thịnh cho biết thêm.

Bên cạnh đó, ông Thịnh cũng cho rằng các chất phụ gia thực phẩm hầu như không gây độc hại khi được dùng đơn lẻ, nhưng nếu kết hợp nhiều phụ gia trong quá trình chế biến có thể phát sinh những chất độc hại do phản ứng hóa học hay do tác động vật lý. Vì vậy, ông khuyên rằng người tiêu dùng khi mua thực phẩm nên đọc kỹ nhãn mác để biết thực phẩm có chứa bao nhiêu chất phụ gia để có quyết định lựa chọn phù hợp.

Đặc biệt, trong quá trình chế biến thực phẩm tại gia đình không nên lạm dụng phụ gia như bột ngọt, bột nêm, phẩm màu, chất làm mềm, chất tẩy trắng. Muốn màu món ăn ngon, người tiêu dùng có thể sử dụng các phẩm màu tự nhiên, không nên dùng phẩm màu công nghiệp…

Xây dựng từ ý thức người tiêu dùng

Một thực tế diễn ra hàng chục năm nay, thực phẩm, phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, chứa hóa chất độc hại được bày bán công khai ở nhiều chợ lớn nhỏ trên địa bàn Thủ đô, song ít khi bị lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý. Trước khi thẩm lậu vào Hà Nội, các xe ôtô chuyên chở phụ gia thực phẩm đi qua rất nhiều chốt, trạm hải quan, cảnh sát giao thông, quản lý thị trường… song vẫn dễ dàng qua mặt.

Đây là những vấn đề cần được chấn chỉnh. Mặc dù vậy, chúng ta vẫn không thể phủ nhận rằng việc quản lý phụ gia thực phẩm hiện nay còn rất nhiều khó khăn do nhận thức và ý thức chấp hành các quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm của người sản xuất, kinh doanh thực phẩm chưa tốt. Đặc biệt, trong đó có một số cơ sở chỉ quan tâm đến lợi nhuận mà chưa quan tâm đến tác hại có thể gây ra cho người tiêu dùng.

Hồi chuông cảnh báo đã reo lên nhiều lần nhưng dường như mọi chuyện vẫn đâu vào đấy, người bán cứ bán, người mua cứ mua và người ăn chất độc hại thì vẫn cứ ăn. Đề cập đến vấn đề này, anh Nguyễn Duy Phương (Lò Đúc, Hà Nội) bày tỏ: “Tôi nghe rất nhiều thông tin về các hóa chất, phụ gia cấm hàng ngày được bày bán công khai tại các khu chợ. Tôi cảm thấy rất lo sợ. Lo sợ hơn nữa, khi chính những người cùng dân tộc lại đang hại nhau. Nên tôi cũng mong muốn các cơ quan chức năng sớm có biện pháp để ngăn chặn tình trạng bán tràn lan các chất độc hại ra thị trường”.

Vài khảo sát thị trường cho thấy, phần lớn người tiêu dùng vẫn giữ thói quen mua sắm truyền thống, không quan tâm đến xuất xứ, nguồn gốc của sản phẩm cũng như các chỉ số kiểm định từ cơ quan chức năng khi sản phẩm lưu thông tại thị trường. Điều mà phóng viên cảm thấy day dứt khi thực hiện bài viết này chính là vấn đề lương tâm của những người kinh doanh các loại phụ gia thực phẩm cấm, độc hại.

Bởi lẽ, hành vi của họ đang trực tiếp và ngày ngày tiếp tay cho những loại hoá chất gây hại cho sức khỏe đồng loại. Và, rất có thể trong số những khách hàng sử dụng những loại thịt ôi được ướp tẩm phụ gia, đồ uống có chứa chất độc đó có cả người thân của họ.

Theo TS Nguyễn Duy Thịnh, muốn tránh tình trạng lạm dụng hóa chất, phụ gia độc hại trong chế biến thực phẩm như hiện nay thì chỉ biết kêu gọi, trông chờ vào lương tâm, ý thức của người kinh doanh. Bởi bản thân hóa chất không có tội, mà người có tội là người lạm dụng hóa chất khi chế biến thực phẩm. Ông cũng nhấn mạnh rằng, bản thân người tiêu dùng, người sử dụng thực phẩm, người trực tiếp đưa thức ăn qua cơ thể mình hằng ngày cũng cần có ý thức hơn trong việc lựa chọn nguồn gốc sản phẩm. Mỗi người hãy là một người tiêu dùng thông minh.

Do vậy, để ngăn chặn được dòng chảy của các loại phụ gia bẩn, yếu tố hết sức quan trọng chính là sự thay đổi nhận thức của cả một cộng đồng. Đừng vì lợi nhuận trước mắt để đánh đổi lại những mối nguy hại sức khỏe cho cả cộng đồng. Hãy cùng nhau tẩy chay các loại phụ gia bẩn và lên án những cá nhân đang ngày ngày tiếp tay cho các loại phụ gia này có cơ hội tiếp cận với người tiêu dùng. Có như vậy, các loại phụ gia bẩn mới được ngăn chặn tận gốc.

K.Tiến