Kỳ 7: Xây dựng không gian sống văn minh
	Kỳ 6: Xử lý nghiêm vi phạm trật tự xây dựng

Phát triển đô thị bên cạnh những mặt tích cực đã bộc lộ không ít hạn chế, đó là: Đô thị mọc lên nhiều, hệ thống thoát nước không theo kịp dẫn đến hễ mưa là ngập; quy hoạch hoặc quản lý quy hoạch có vấn đề dẫn đến đô thị mọc lên nhiều trong khi hệ thống hạ tầng đi kèm thấp kém (bãi gửi xe, trường học thiếu) dẫn đến những phát sinh “ngoài” đô thị gây mất trật tự công cộng. Những bãi giữ xe không phép tại quận Hoàng Mai, Đống Đa, Cầu Giấy bị giải tỏa thời gian qua là ví dụ.

Sự đối lập tương phản giữa “trong” và “ngoài” tấm rào tôn trên đường Nguyễn Khánh Toàn.

Bởi thế, nhấn mạnh quy hoạch phải đi trước một bước, TS. Đào Ngọc Nghiêm nguyên Kiến trúc sư trưởng thành phố cho rằng, Nghị quyết 13 Trung ương Đảng về đảm bảo đồng bộ kết cấu hạ tầng, nêu ra 5 vấn đề phải giải quyết về quy hoạch, kết cấu hạ tầng, giải quyết mâu thuẫn chồng chéo - đây là một yêu cầu thực tiễn, đặc biệt đối với các đô thị lớn như Hà Nội.

Một trong những định hướng nhiệm vụ, giải pháp phát triển của Hà Nội trong 5 năm tới (2015-2020) là “Nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý quy hoạch. Tập trung đầu tư, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị theo hướng đồng bộ, hiện đại, thân thiện với môi trường... Tăng cường quản lý đô thị, đặc biệt là trật tự xây dựng, an toàn giao thông, kỷ cương và văn minh đô thị”.

Để đạt được mục tiêu trên, theo TS. Đào Ngọc Nghiêm, ngoài quy hoạch chung, thành phố Hà Nội còn quy hoạch cấp quận huyện, thị xã, thị trấn, quy hoạch các ngành, quy hoạch các sản phẩm các ngành... Hệ thống này quá phức tạp, quá nhiều và thiếu đầu mối quản lý. Vấn đề đặt ra là thành phố phải tích hợp các quy hoạch để tạo ra đồng bộ, thống nhất. Trước mắt một trong những bài toán đặt ra với thành phố là ưu tiên phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông ở ngoại thành để thực hiện di dời các cơ sở công nghiệp, trường đại học, các trung tâm, viện nghiên cứu và bệnh viện ra khỏi khu vực nội thành.

Đồng quan điểm này, theo PGS Nguyễn Văn Hùng – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Xây dựng, hiện nay, khi đầu tư xây dựng hạ tầng cũng như làm đường chúng ta mới chỉ tính đến đơn giá xây dựng con đường mà chưa nghĩ đến làm sao tận dụng các quỹ đất xung quanh để có thể bù đắp một phần hoặc toàn bộ cho chi phí đó, thậm chí là có lãi.

Thực tế khi nâng cấp hạ tầng khung, hay mở ra những con đường mới nơi đây thường đi qua những làng xóm hoặc là thôn ngõ, đất trong ngõ có đơn giá bồi thường thấp. Khi có đường mới thì giá đất ở 2 bên đường sẽ lên rất cao. Nếu ta lấy được dải đất 2 bên đường rồi cho đấu thầu. Nếu làm tốt sẽ có lãi thậm chí lãi đù bù chi cho đầu tư công, đặc biệt cảnh quan 2 bên đường cũng sẽ được nâng cấp đồng bộ và cũng không còn hiện tượng “trục lợi” cá nhân gây méo mó quy hoạch, thất thoát tài sản nhà nước.

“Hà Nội cần tránh lệ thuộc các doanh nghiệp trong việc thực hiện quy hoạch cũng như công tác triển khai dự án, rất khó để khẳng định các doanh nghiệp, tập đoàn hoàn toàn không vụ lợi khi góp sức phát triển thành phố. Hà Nội có thể thí điểm đặt hàng các đơn vị tư vấn trong và ngoài nước trong công tác quy hoạch, trên tinh thần cởi mở, công khai, minh bạch. Việc đấu giá các lô đất trong quy hoạch có thể mang lại nguồn tài chính không nhỏ cho ngân sách của Thủ đô” - PGS Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.

Khát vọng, mong muốn của người dân Thủ đô và cả nước về một Thủ đô “Xanh – Văn hiên – Văn Minh – Hiện đại”, đô thị phát triển năng động, hiệu quả, có sức cạnh tranh cao trong nước, khu vực và quốc tế vẫn còn là một bài toán dang dở bởi cơ sở hạ tầng dù đã được đầu tư nâng cấp nhưng vẫn thiếu sự đồng bộ. Tuy nhiên, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức Hà Nội đã triển khai thực hiện một khối lượng công việc khổng lồ và đạt được nhiều kết quả toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, tạo dựng những nền tảng mới để có bước phát triển bứt phá trong tươi lai.

Tuấn Dũng