Một đặc sản miễn phí phổ biến ở Sài Gòn là nước uống. Không ai nhớ từ lúc nào khắp các con đường lớn nhỏ ở Sài Gòn bắt đầu xuất hiện những cây nước, bình hoặc thùng trà đá với dòng chữ “Trà đá miễn phí” hoặc “Nước uống miễn phí”. Trà đá miễn phí như bông hoa nở đẹp trên vỉa hè Sài Gòn nắng nóng. Nó có ở khắp nơi, từ quận trung tâm cho đến các quận ven đô, từ đường Điện Biên Phủ (P. Đa Kao, Q.1) cho đến đường Nguyễn Trọng Tuyển (Q.Phú Nhuận)... Điều lạ là hầu hết chủ nhân của những cây nước đó đều không phải đại gia mà thường là người dân game bài uy tín , thậm chí có người còn gặp bất hạnh trong cuộc sống nhưng vẫn mang niềm vui đến cho cộng đồng bằng nghĩa cử nhỏ nhưng rất nhân văn.

Đơn cử như cây nước đặt trước trạm xe buýt ở ngã ba Võ Văn Tần - Trần Quốc Thảo là của ông Võ Nhỏ - một người bị bệnh thận nặng. Mỗi tuần ông phải vào Bệnh viện Nhân dân 115 (quận 10) chạy thận 3 lần. Tất cả nguồn thu từ việc buôn bán nhỏ, ông bà đều dùng cho việc chạy chữa. Còn lại bao nhiêu đem đi làm phúc cả. Thi thoảng, ông bà nấu cơm chay cho người nghèo, mua quà phát cho trẻ em người già cơ nhỡ. Thậm chí, mỗi lần vào bệnh viện chạy thận, ông bà cũng không quên mang theo thùng trà đá phục vụ thân nhân người bệnh. Nhiều lần người nghèo chạy thận không đủ tiền, ông bà đóng luôn cho họ.

Đối với những trẻ em bán vé số, người bán ve chai, nhặt rác, chạy xe ôm... một ly trà đá miễn phí trong cái nắng gay gắt của Sài Gòn đã giúp họ tiết kiệm được một khoản tiền để đổi lấy hộp cơm ăn qua ngày. Nói như anh Nguyễn Văn Tuấn, lái xe ôm trên đường Võ Văn Tần: “Trà đá miễn phí là “cứu tinh” của người nghèo. Ai uống cũng cẩn thận chừng mực, không lãng phí để còn phần cho người khác. Nhờ những cây nước này mới hiểu rằng giữa cái thành phố bon chen này còn rất nhiều người tốt, rất nhiều tấm lòng đáng khâm phục”.

Bên cạnh đồ uống là các dịch vụ sửa chữa miễn phí. Lâu nay, những ai đi ngang qua đường Huỳnh Văn Bánh, quận Phú Nhuận (Tp. HCM) đều bị thu hút bởi tấm biển “Sửa giày dép miễn phí cho người bán vé số, xe ôm, ba gác, xích lô, người thu gom rác” của anh thợ sửa giày Lý Ngọc Bình, 30 tuổi. Anh Bình tâm sự: “Ngồi bên đường làm việc thấy nhiều người còn khổ hơn mình. Họ mang những đôi giầy cũ rách nát mà không dám thay vì tốn tiền. Chợt thấy hình ảnh của chính mình 5 năm gian khổ, từng đi giầy, dép rách để mưu sinh khắp Sài Gòn. Đồng cảm với những hoàn cảnh khó khăn nên người nghèo đến sửa là tôi không bao giờ lấy tiền”.

Suốt 2 năm qua, trên một góc đường khác ở Sài Gòn, ngay ngã tư Nguyễn Thị Minh Khai giao Cống Quỳnh (Q. 1), một tấm biển đặc biệt đã được dựng lên: Bơm vá xe miễn phí cho người khuyết tật. “Lúc mới vào nghề tôi chỉ để biển bơm vá xe. Thấy người bán vé số, học sinh nghèo, người khuyết tật thì tôi sửa xe và bơm vá miễn phí. Nhiều người biết chuyện mách với nhau “xe hư dắt ra chỗ ông Lương sửa không mất tiền.” Nhưng có vài người còn hơi nghi ngại nên tôi dựng luôn tấm biển này, ai đưa tiền thì tôi chỉ vào biển nói tôi “quy định” là không lấy tiền người nghèo.

Lái chiếc ba gác cà tàng, rồi chầm chậm ghé vào góc đường, bác Hòa (60 tuổi, ngụ Q.10) vừa run run lấy nước vừa nói: “ Người Sài Gòn thế mà tình nghĩa lắm, nếu không có những bình nước uống miễn phí như thế này, chắc tôi phải chịu khát thôi chứ mua nước uống thì thâm hụt tiền, chiều về không có tiền đong gạo cho tụi nhỏ đang ngóng ở nhà”. Một cốc nước mát khi ấy luôn làm ấm lòng người nghèo đang vất vả mưu sinh. Ngoài ra, các dịch vụ cắt tóc miễn phí, phát cơm miễn phí, khám chữa bệnh miễn phí… cũng không phải là hiếm trên đất Sài Gòn. Câu chuyện về các nhà hảo tâm bỏ ra hàng trăm triệu đồng luôn khiến chúng ta nể trọng. Vậy nhưng với những mảnh đời còn đầy rẫy khó khăn nhưng vẫn nhiệt tình nhường cơm, sẻ áo cho người khó khăn hơn quả thật rất đáng quý.

Văn Úc