Phát động cuộc thi ảnh nghệ thuật “Tự hào một dải biên cương”
	Tổ chức Cuộc thi và Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam 2020
	Triển lãm ảnh "tự hào Hà Nội"

Nhiều bức ảnh bị chê xấu, phản cảm

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Hà Nội là sự phối hợp tổ chức giữa Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội với Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam. Đây là một trong 8 cuộc Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực do Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam đứng ra tổ chức phối hợp với các khu vực địa phương. Các cuộc liên hoan này diễn ra hàng năm ở các khu vực. Các khu vực có nhiều tỉnh tham gia thì mỗi năm quay vòng một tỉnh đứng ra đăng cai. Riêng Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, việc tổ chức Liên hoan Ảnh diễn ra hàng năm. Mục đích là giúp cho hội viên các địa phương có cơ hội để có điểm được tính để trở thành Hội viên Trung ương.

Tuy nhiên, khi hình ảnh triển lãm và giải thưởng Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Hà Nội năm nay được công bố, nhiều ý kiến bình luận cho rằng ảnh được chọn chất lượng không đạt. Trao đổi với phóng viên, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Đức Tân – nguyên Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội cho biết, ông cũng đồng tình với dư luận và cho rằng những bức ảnh đoạt giải là chưa đạt yêu cầu. Nguyên Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội dẫn chứng, bức ảnh đạt huy chương Đồng năm nay bị cho rằng là tấm ảnh phản cảm nhất. Ví dụ đơn giản nhất cụ già ngồi ngay ngắn chỉnh tề, còn ông tây đi cả giầy bẩn lên chiếu đâu còn là giao lưu văn hoá?

Bức ảnh nhận huy chương Đồng Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Hà Nội "Đến với âm nhạc dân gian truyền thống Việt Nam" bị dư luận lên tiếng nhiều nhất. (Nguồn ảnh: Vapa)

Hai tác phẩm giành huy chương Bạc (năm nay không có huy chương Vàng) cũng bị giới nhiếp ảnh lên tiếng. Ví như tác phẩm “Bình an cho con” chụp việc chăm sóc em bé sơ sinh mà hoàn toàn không có giao lưu giữa 2 nhân vật. Hay tác phẩm “Cú bật cao trên thanh gỗ” lại mắc lỗi sơ đẳng là có thanh sào tre trong ảnh cắt ngang cổ nhân vật.

Ông Vũ Đức Tân lý giải, với việc phát triển hội viên nhanh quá, không tuyển chọn kỹ mà kết nạp vào luôn thì về mặt cơ học sẽ dẫn đến chất lượng giải đi xuống. Hơn nữa, phần lớn nghệ sĩ nghiếp ảnh có tên tuổi không phải cuộc nào họ cũng gửi tác phẩm dự thi.

Là người đã đạt nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế, nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Việt Khánh cho biết nhiều năm nay anh đã không còn gửi ảnh tham gia cuộc thi này nữa. “Bởi vì một cuộc thi có chất lượng kém như thế, nếu “lỡ” được giải thì cũng chẳng vui gì. Nếu mà ảnh của mình bị loại còn thua cả những bức ảnh lọt vào triển lãm kia thì còn bực mình nữa. Cá nhân tôi đã quen thuộc với câu chuyện này đến mức hết cảm xúc rồi. Bởi vì năm nào thì chất lượng ảnh cũng vẫn kém như thế. Có khác chăng chỉ là năm sau tệ hơn năm trước mà thôi” – Nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Việt Khánh ngán ngẩm.

Theo nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Việt Khánh, mỗi một cuộc thi ảnh lại có những tiêu chí riêng. Ví như tiêu chí cuộc thi ảnh báo chí khác với tiêu chí của cuộc thi ảnh nghệ thuật. Nhưng dường như trong Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Hà Nội lần thứ 8 năm nay, Ban Tổ chức và Ban Giám khảo hình như đã nhầm lẫn giữa hai tiêu chí này khi đề cao tính báo chí hơn tính nghệ thuật mặc dù cái tên của cuộc thi rõ ràng là “Liên hoan ảnh nghệ thuật”.

“Ảnh nghệ thuật thì có nhiều tiêu chí để chấm, bên cạnh ý nghĩa, nội dung mang tính diễn giải văn học ra, bức ảnh đoạt giải cần hội tụ nhiều yếu tố thuộc về phạm trù “nghệ thuật” như bố cục, màu sắc, ánh sáng, ngôn ngữ thể hiện độc đáo, mới lạ, tính hiện đại... Nhưng bộ ảnh triển lãm của khu vực Hà Nội thì gần như không thấy sự xuất hiện của những yếu tố này. Hầu hết là những bức ảnh mang nội dung cổ động, diễn giải văn học nhưng thủ pháp về kỹ, mỹ thuật thì hầu như không có gì” – nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Việt Khánh nhận định.

“Quả bóng” trách nhiệm được đá khắp sân

Đây không phải lần đầu tiên kết quả Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Hà Nội bị giới cầm máy phản đối, năm 2019, ảnh huy chương Vàng đã bị phản ứng gay gắt vì chưa thể hiện được “Vẻ đẹp người Hà Nội”. Năm 2016, ảnh đoạt huy chương Vàng cũng bị thu hồi vì lỗi chắp ghép... và sự cố lần này chỉ là giọt nước tràn ly. Cụm từ “Liên hoan Ảnh nghệ thuật” đã khẳng định tiêu chí nghệ thuật là trên hết nhưng thực tế những bức ảnh đoạt giải lại không thuyết phục vì còn nhiều lỗi cơ bản. Nếu ánh sáng là chất liệu quan trọng để người cầm máy “vẽ” nên tác phẩm thì ở đây hầu như không thấy, khâu xử lý hậu kỳ yếu và thô, có những ảnh lệch đường chân trời, bố cục lỏng lẻo nhưng không hiểu sao Hội đồng Giám khảo vẫn chọn triển lãm?

Khi phóng viên thắc mắc về chất lượng của giải, Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội Đặng Đình An phân trần: “Năm nay, do bận với công tác chẩn bị Đại hội đại biểu lần thứ 7 của Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội, nên Ban Chấp hành Hội đề nghị không phối hợp tổ chức Liên hoan khu vực lần thứ 8. Nhưng phía bên Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam vẫn đơn phương tổ chức Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Hà Nội năm 2020, theo yêu cầu của Ban Tuyên giáo Trung ương. Vậy nên Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội tham gia chỉ với danh nghĩa hình thức.

Ông An cho biết Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội chỉ có trách nhiệm tổ chức triển lãm và trả nhuận ảnh cho các ảnh tham gia triển lãm, phía Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam đứng ra cầm trịch về Ban Tổ chức, Hội đồng Giám khảo, tổ chức chấm ảnh và trao huy chương Vàng, Bạc và Đồng của Liên hoan.

“Nói chung các cuộc Liên hoan khu vực Hà Nội, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam cầm trịch là chính. Nhiều cuộc thi Ban Tổ chức phía bên Hội Hà Nội không được thông báo đầy đủ về kết quả chấm ảnh. Chính vì vậy chúng tôi nhiều khi rất bị động. Như năm nay do không đứng ra cùng tổ chức với Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, nên lãnh đạo Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam chỉ mời lãnh đạo Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội khi cần tham khảo một số Giải thưởng cần được xem xét. Nói tóm lại vai trò chúng tôi chỉ là phụ trong điều hành những Liên hoan thời gian qua” – ông An cho hay.

Năm nay, Ban Tổ chức chỉ trao cả bộ giải thưởng gồm 2 huy chương Bạc, 3 huy chương Đồng và 5 giải Khuyến khích nhưng ông Đặng Đình An cho biết, thậm chí mình còn chưa được xem hết những tấm ảnh đoạt giải?!.

Khi phóng viên tiếp tục liên lạc với Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam Vũ Quốc Khánh để làm rõ hơn trách nhiệm của lãnh đạo Hội, ông Khánh trao đổi đang bận chấm thi và không trả lời.

Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam Lý Hoàng Long cho biết, ông phụ trách phân bố Hội đồng Giám khảo các khu vực trên cả nước, trừ Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Theo ông Long, tranh luận, khen chê về ảnh đoạt giải và triển lãm thì hầu như cuộc thi nào cũng có, tuỳ theo cảm nhận mỹ quan của mỗi người nhưng khi vấn đề được báo chí đăng tải thì Hội đồng Giám khảo phải có trách nhiệm giải trình.

“Khu vực Hà Nội luôn đòi độc lập phân bố giám khảo nên để xảy ra lùm xùm như vậy thì Chủ khảo Hà Nội phải là người giải trình. Năm 2015, huy chương Bạc Liên hoan Ảnh nghệ thuật thành phố Hồ Chí Minh bị cho là chắp ghép, nghệ sĩ nhiếp ảnh Bùi Minh Sơn, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo đã tổ chức họp báo để trình chiếu ảnh gốc, phân tích chuyên môn... kết quả hoàn toàn thuyết phục, tôi cho rằng đây là cách giải quyết văn minh và bản lĩnh của Ban Tổ chức và Hội đồng Giám khảo” – ông Lý Hoàng Long cho hay.

Khi hỏi về trách nhiệm khi để xảy ra những tranh cãi về chất lượng ảnh tại Liên hoan, Phó Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam Nguyễn Dần – Chủ tịch Hội đồng Giám khảo Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Hà Nội năm nay cho biết, để trả lời báo chí cần có sự thống nhất ý kiến giữa 5 giám khảo và việc bỏ phiếu không phải do mình ông mà còn 4 vị khác nữa.

Khi được hỏi liệu có cuộc giải trình nào trước dư luận không, ông Dần cho hay: “Tôi không có trách nhiệm phải giải trình với ai cả. Dư luận lên tiếng thì đấy là việc của dư luận. Còn nếu muốn có cuộc trao đổi làm rõ thì có thể có cuộc họp của Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, Ban Tổ chức Liên hoan cùng các nghệ sĩ nhiếp ảnh, các cơ quan báo chí. Lúc đó lãnh đạo Hội và Ban Tổ chức sẽ đưa ra ý kiến chứ tôi không có trách nhiệm giải trình”.