Tiền mất tật mang

Thời gian vừa qua, các bác sĩ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đã tiếp nhận và điều trị nhiều trường hợp người bệnh nhập viện do sử dụng thuốc nam không rõ nguồn gốc. Điển hình như trường hợp anh L.V.H (33 tuổi, ở Vĩnh Phúc) phát hiện mắc viêm gan B cách đây 1 năm. Được chỉ định điều trị thuốc kháng vi rút. Bệnh nhân đã điều trị thuốc kháng vi rút 9 tháng. Tuy nhiên, 3 tháng gần đây, anh đã tự ý dừng thuốc và chuyển sang điều trị bằng thuốc nam không rõ nguồn gốc trên mạng xã hội.

Trước khi vào viện 2 tuần, anh H thấy có các biểu hiện mệt mỏi tăng dần, ăn ngủ kém, vàng da, tiểu ít, nước tiểu sẫm màu nên anh đã đi khám và điều trị tại y tế cơ sở nhưng tình trạng bệnh cải thiện chậm. Anh tự đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để điều trị. Ngay khi nhập viện, anh H được chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu để đánh giá tình trạng bệnh. Kết quả xét nghiệm cho thấy anh H bị huỷ hoại tế bào gan rất nặng. Xét nghiệm men gan tăng gấp 35 lần so với chỉ số bình thường, ứ mật nặng, xét nghiệm sắc tố mật tăng gấp 11 lần, chức năng gan suy giảm nghiêm trọng… Anh H được chẩn đoán suy gan cấp - viêm gan B mạn tiến triển.

Điều trị cho bệnh nhân sử dụng thuốc nam không rõ nguồn gốc.

Chia sẻ với báo chí về ca bệnh này, bác sĩ chuyên khoa II Trần Minh Quân – Phó Trường Khoa Viêm gan, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: Bệnh nhân này mới dùng thuốc kháng vi rút được 9 tháng nên chưa đủ để ức chế được vi rút viêm gan B, mà tự ý ngưng thuốc tới 3 tháng liên tục là rất nguy hiểm. “Vi rút viêm gan B có thể bùng phát nhanh chóng và gây tổn thương gan trên diện rộng do đó có thể làm cho người bệnh tử vong vì suy gan cấp nếu không được điều trị kịp thời. Rất may là bệnh nhân đáp ứng tốt với điều trị, tình trạng bệnh đã dần được cải thiện, hiện sức khoẻ bệnh nhân đã ổn định”- bác sĩ Quân phân tích.

Trước đó, Bệnh viện cũng tiếp nhận một bệnh nhân nam (49 tuổi, ở Hà Nội) bị ngộ độc gan do uống thuốc nam không rõ nguồn gốc trị sỏi thận. Theo lời kể của người bệnh, 10 năm trước bệnh nhân đã từng uống thuốc nam và tiểu ra sỏi. Vì không thấy đau nên bệnh nhân đã không đi khám từ đó cho đến nay. Gần đây, trong lần đưa người nhà đi khám, anh "tranh thủ" vào siêu âm có kết quả sỏi thận nhiều 2 bên.

Sau đó, bệnh nhân về nhờ hàng xóm mua hộ thuốc nam không nhãn mác để điều trị sỏi thận. Uống được nửa tháng, thấy ngứa trong người, mệt mỏi, ăn kém vàng da tăng dần anh mới đến cơ sở y tế khám, được siêu âm, xét nghiệm phát hiện ra bị ngộ độc gan. Bệnh nhân nhập viện điều trị, sau một tuần tình trạng không cải thiện, bệnh nhân đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để chữa trị. Bệnh nhân được điều trị và theo dõi tại Khoa Viêm gan. Kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số vàng da tăng cao.

Kết quả siêu âm thận có nhiều sỏi. Sỏi lớn nhất có kích thước lên đến 2,4cm. Sau thời gian điều trị, tình trạng vàng da của bệnh nhân cải thiện rất nhiều. Các chỉ số men gan và bilirubin cũng giảm gần về chỉ số bình thường. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị bệnh viêm gan nhiễm độc, sỏi thận vẫn còn đó và bệnh nhân được hội chẩn chuyên Khoa Ngoại tiết niệu, được chỉ định đặt ống thông để hỗ trợ tình trạng tắc nghẽn do sỏi. Về lâu dài bệnh nhân cần can thiệp tán sỏi để giải quyết tình trạng sỏi gây tắc nghẽn.

Trên đây chỉ là 2 trong số rất nhiều trường hợp bệnh nhân nguy kịch do tự ý bỏ điều trị cũng như sử dụng thuốc nam bừa bãi. Việc người bệnh tự ý sử dụng thuốc nam không rõ nguồn gốc, không theo chỉ định của bác sĩ khiến “tiền mất, tật mang” và còn khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém hơn.

Nên dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Việt Nam có nguồn dược liệu dồi dào, với nhiều bài thuốc gia truyền quý báu, có giá trị trong điều trị bệnh. Do vậy, nhiều người đã lựa chọn sử dụng thuốc nam, vì cho rằng lành tính, ít tác dụng phụ. Lợi dụng tâm lý này, trên thị trường đã xuất hiện nhiều loại thuốc nam không rõ nguồn gốc, không được kiểm nghiệm chất lượng, không được cấp phép nhưng lại được bán tràn lan, nhất là trên mạng xã hội.

Bác sĩ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, bản chất của thuốc nam rất tốt. Tuy nhiên, khi bảo quản có cơ sở đã dùng diêm sinh hay lưu huỳnh hoặc có một số chất bảo quản, phụ gia khác. Các chất đó có thể gây ra vàng da, men gan tăng cao dẫn đến các chức năng của gan bị suy giảm, không đảm bảo được các chức năng bình thường. Khi những chất độc này vào cơ thể, chúng làm hủy hoại tế bào gan, dần dần làm suy giảm chức năng gan.

Để tránh “tiền mất, tật mang”, bác sĩ Quân khuyến cáo, người bệnh nên cẩn thận với các thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ được quảng cáo trên mạng, để tránh mất tiền và tránh bị ngộ độc gan cấp. Nhiều trường hợp đã phải vào viện cấp cứu, lọc máu, ghép gan, thậm chí tử vong vì ngộ độc gan cấp do dùng các thuốc này. Nếu không may đã uống các loại thuốc không rõ nguồn gốc mà có biểu hiện bất thường thì phải đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Riêng với những bệnh nhân mắc viêm gan vi rút B bác sĩ Quân lưu ý: Gan là trung tâm chuyển hóa rất quan trọng của cơ thể, có tính chất sinh mạng. Vi rút viêm gan B tấn công vào tế bào đích là tế bào gan, là thủ phạm gây nên bệnh viêm gan B mạn tính. Nếu không theo dõi và điều trị phù hợp thì có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xơ gan và ung thư gan.

“Chỉ khoảng 10% người bệnh mắc viêm gan B phải điều trị thuốc kháng vi rút. Các thuốc kháng vi rút viêm gan B mạn chủ yếu là thuốc kìm khuẩn, nhưng có thể ức chế được hoàn toàn vi rút, bảo vệ gan hiệu quả. Khoảng 2 - 8% người bệnh sẽ được dừng thuốc kháng vi rút sau 5 -7 năm uống thuốc liên tục. Vì vậy người bệnh hãy kiên trì dùng thuốc, tạm thời chấp nhận dùng thuốc lâu dài và chờ đợi trong thời gian tới sẽ có những thuốc thế hệ mới có hiệu lực tốt hơn”- bác sĩ Quân cho biết thêm.