Thí điểm thực hiện mô hình trường học mới ở 6 trường THCS

Nhiều điểm cộng cho mô hình mới

Việc áp dụng mô hình trường học mới Việt Nam (VNEN) trong 3 năm qua được coi là một giải pháp đem lại hiệu quả khá toàn diện tại các nhà trường. Theo nhận định của Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển tại hội nghị sơ kết quá trình thí điểm VNEN, đây là mô hình góp phần tích cực vào hành trình đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam.

Trên thực tế, một trong những nguyên nhân khiến chất lượng giáo dục chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội là do nhà trường chỉ coi nặng việc truyền thụ kiến thức, chưa quan tâm đến dạy học sinh (HS) những kỹ năng, năng lực cơ bản. Từ đó dẫn đến tình trạng HS thụ động trong việc lĩnh hội kiến thức, chủ yếu theo lối đọc chép hay phương pháp kiểm tra còn nặng tính đánh giá mà chưa coi trọng thực chất xem HS làm được gì.

Ngày càng nhiều trường áp dụng mô hình trường học mới Việt Nam (VNEN). (Ảnh minh họa)

Nội dung dạy học của VNEN được thiết kế theo quy trình bảo đảm cho HS có khả năng tự học, tự nghiên cứu để ứng dụng thực tiễn. Đặc điểm mới của mô hình này là không áp tiến độ cho HS, tạo cảm giác thoải mái cho các em trong quá trình học tập. Cụ thể, đối với những HS hoàn thành trước có thể chuyển sang bài tiếp theo hoặc được giao thêm nhiệm vụ để có thể phát huy năng lực cá nhân cao hơn; những trường hợp gặp khó khăn thì được giãn thời gian học tập phù hợp...

Trao đổi với phóng viên, chuyên gia tâm lý Nguyễn Tùng Lâm (Hội Tâm lý học Hà Nội) cho biết, một chương trình học hiện đại bao giờ cũng tăng tính hoạt động của HS. Việc thiết kế và triển khai những nội dung dạy học theo cách thức như vậy đã làm thay đổi việc tiếp cận kiến thức của HS và phương pháp giảng dạy của giáo viên. Theo phương pháp này vai trò của giáo viên chủ yếu là quan sát hoạt động tự học của từng nhóm, từ đó có sự hỗ trợ kịp thời những em gặp khó khăn.

Còn theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển: Những thử nghiệm mang tính đổi mới này bước đầu đã thể hiện được hiệu ứng tích cực tại các nhà trường và đang dần lan tỏa, khẳng định sự phù hợp của VNEN trước yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Trong quá trình triển khai VNEN, chúng ta vừa rút kinh nghiệm, vừa hoàn thiện dần mô hình và đó là những gợi ý, căn cứ bước đầu để triển khai đổi mới chương trình và sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015 một cách hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế nhằm đạt mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo Việt Nam.

Không nên áp dụng vội vàng

Không phải ngẫu nhiên mà mô hình VNEN được nhân rộng với tốc độ khá nhanh tại các địa phương, trong đó có Hà Nội. Tuy nhiên, việc thực hiện mô hình trường học mới này vẫn còn khó khăn, bất cập. Theo cô Mai Lan, giáo viên một trường tiểu học thuộc quận Cầu Giấy, mô hình này chia lớp ra nhiều nhóm nhỏ, mỗi nhóm có khoảng từ 3 - 4 em. Trưởng nhóm sẽ tự đọc sách theo sự hướng dẫn của giáo viên, sau đó giảng lại cho các bạn thành viên.

Tuy nhiên, bản thân giáo viên cũng gặp khó khăn đối với nhóm học sinh học yếu vì các em sẽ tự ti, không dám mạnh dạn trao đổi...Vì vậy để giúp cá em thích nghi và làm quen với mô hình mới, giáo viên phải mất khá nhiều thời gian để xây dựng đội ngũ lãnh đạo lớp. Còn theo PGS Văn Như Cương, Chủ tịch Hội đồng trường Lương Thế Vinh, trên thực tế, nếu nhân rộng mô hình VNEN các trường học khó đáp ứng việc này, đặc biệt ở các quận nội thành Hà Nội bởi tình trạng quá tải sĩ số lớp học vẫn chưa được giải quyết. Hiện nay, các trường đa số có từ 50 - 60 em/lớp, trong khi đó quy định của mô hình học mới là 35 học sinh/lớp.

Trao đổi với lãnh đạo Trường Tiểu học dân lập Đoàn Thị Điểm, chúng tôi được biết, trường tiếp cận mô hình trường học VNEN 4 năm nay, tuy nhiên quan điểm của nhà trường là áp dụng những cái mới trên cơ sở có chọn lọc, không vội vàng. Khi đưa vào các trường học ở Việt Nam, mô hình này mới chỉ áp dụng ở cách thức tổ chức lớp học, cách dạy, cách học nên hiện tại trường mới chỉ thử nghiệm ở khối lớp 8 và lựa chọn giáo viên chủ chốt để áp dụng mô hình này.

Tuệ Liên