Những con số biết nói

Theo các bác sĩ, can thiệp bào thai, can thiệp trong buồng tử cung tức coi bào thai là một bệnh nhân, khi đó, các bác sĩ tiến hành phẫu thuật ngay trong buồng ối, chữa bệnh cho thai nhi, sau đó, thai ổn định, có thể ở lâu nhất trong bụng mẹ trước khi chào đời.

Ở Việt Nam, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội là bệnh viện công thực hiện sớm nhất, bài bản nhất, hoàn chỉnh nhất và bước đầu thành công nhất kỹ thuật này. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 236 ca can thiệp, truyền ối bào thai thành công tại Bệnh viện.

Đơn vị can thiệp bào thai là nơi thực hiện mô hình khép kín trong việc chăm sóc sản phụ có vấn đề về sản khoa, rối loạn di truyền. Ảnh: Minh Khuê

Điển hình như trường hợp một thai phụ phải truyền ối 4 lần cứu thai nhi bị cạn sạch nước ối ở tuần 18. Theo đó, khi mới biết tin mang thai hơn 1 tháng, thai phụ M.T đã bị bong rau, 3 tháng sau tiếp tục kiểm tra thì được phát hiện thai nhi bị thiếu ối. Dù bệnh nhân đã về uống sữa, uống thuốc nhưng tình trạng không tiến triển. Thăm khám tại nhiều nơi, chị đều được khuyên nên dừng thai. Không bỏ cuộc, gia đình chị tìm hiểu và quyết định đến khám tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.

Trực tiếp thăm khám và điều trị cho chị T, bác sĩ Nguyễn Thị Sim - Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán sàng lọc trước sinh và sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội chia sẻ với phóng viên: Ở tuần thai 18, thai nhi này chỉ nặng 200g cùng với đó là hiện tượng cạn sạch nước ối. “Chúng tôi đã nhanh chóng tiến hành hội chẩn, Bệnh viện quyết định thực hiện truyền ối cho thai phụ. Sau khi truyền ối thành công, chị được theo dõi tới khi tình trạng sức khỏe ổn định và xuất viện.

Tiếp theo đó, chị T được khám và siêu âm mỗi tuần, em bé tăng cân đều. Nhưng sau 20 ngày nước ối lại cạn, chị T. được chỉ định truyền ối lần 2. Tuy nhiên, 10 ngày sau tới kiểm tra, thai nhi lại được phát hiện cạn ối, thai phụ tiếp tục truyền ối lần 3. Chỉ 7 ngày sau khám lại, tình trạng cạn ối lại tái diễn. Bác sĩ Nguyễn Thị Sim nhận định: “Do tử cung của người mẹ nuôi dưỡng thai kém, giống như chiếc túi thấm hút nên truyền nước ối đến đâu bị cạn đến đó”.

Được bác sĩ động viên cộng với quyết tâm của gia đình, thai phụ tiếp tục thực hiện truyền ối lần 4. Ở lần này, bác sĩ Sim nhận định: “Sau khi truyền ối sẽ tiêm trưởng thành phổi và não cho thai nhi, trường hợp tử cung người mẹ không nuôi dưỡng thai tốt được nữa thì sẽ mang em bé ra môi trường bên ngoài, bởi Bệnh viện có khả năng chăm sóc và điều trị cho những em bé sinh non từ tuần thai thứ 25”.

Khi thai nhi ở tuần 28, chị T được chỉ định nhập viện mổ chủ động để đảm bảo an toàn cho thai nhi, tránh tình trạng suy thai. Kết quả, một bé gái cân nặng 1.100 gam chào đời. Vì sinh non tháng nên sức khỏe bé còn yếu và xuất hiện nhiều bệnh và được tiếp tục chăm sóc, điều trị tại khoa Sơ sinh của Bệnh viện. Sau 1,5 tháng chăm sóc và điều trị tại khoa, bé đã nặng 2.000 gam và hoàn toàn khỏe mạnh, được xuất viện trở về trong vòng tay mẹ.

Tương tự là một trường hợp thai phụ vỡ tử cung đã được phát hiện và điều trị thành công tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Sau 7 tuần điều trị, bệnh nhân đã được mổ đẻ “mẹ tròn con vuông”. Trường hợp may mắn này là thai phụ 21 tuổi, ở Phú Thọ, đã bị đau bụng dữ dội lúc thai 24 tuần. Khám tại 2 cơ sở y tế đều chỉ định đình chỉ thai vì hết sạch nước ối, không truyền ối được và chẩn đoán thai bất thường.

Tuy nhiên, với quyết tâm giữ con, thai phụ đã vào Bệnh viện Phụ sản Hà Nội và được bác sĩ nỗ lực tìm nguyên nhân cạn ối. Sau hội chẩn, với kinh nghiệm dày dặn, các bác sĩ đã nghĩ đến tình huống vỡ tử cung và quyết định truyền ối để cứu thai nhi đang có nguy cơ chết lưu.

Chia sẻ về ca bệnh này với báo chí, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội Nguyễn Duy Ánh cho biết: “Đây là một ca truyền ối rất khó khăn. Vì lượng nước ối trong buồng tử cung của sản phụ gần như không còn bao nhiêu. Và khó tìm được khe để truyền ối. Tuy nhiên với kỹ thuật can thiệp bào thai chúng tôi đã truyền được nước ối vào cho em bé và siêu âm kịp thời thấy hình hài em bé bình thường, không có dị tật. Đồng thời chúng tôi làm thêm xét nghiệm thăm dò và biết thêm được về di truyền hoàn toàn bình thường, bởi vậy các y, bác sĩ các quyết tâm giữ thai cho sản phụ”.

Với quyết tâm của các bác sĩ, cùng với may mắn vết vỡ tử cung chưa ảnh hưởng ngay đến sức khỏe của mẹ đã giúp thai nhi như hồi sinh. Thai nhi được nuôi giữ bằng tất cả phương pháp tiến bộ nhất đến 31 tuần, từ 600 gam tăng lên 1,5 kg. Các bác sĩ đã quyết định mổ đẻ, tránh nguy cơ suy thai. Lúc em bé chào đời, vết vỡ ở đáy tử cung của mẹ dài hơn 2cm đã được khâu lại.

Thành công của 2 ca bệnh điển hình trên đã góp phần khẳng định năng lực sàng lọc, thăm dò, điều trị cùng kỹ thuật can thiệp trong y học bào thai của đội ngũ y, bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cũng như tâm huyết trong công việc đầy ý nghĩa của mình. Bệnh viện đã mang đến niềm hạnh phúc đến với các gia đình sản phụ, nhất là những gia đình hiếm muộn mong con.

Tâm huyết với kỹ thuật nhân văn

Theo các chuyên gia y tế, nhờ sự phát triển các phương pháp sàng lọc, chuẩn đoàn trước sinh, nên ngày nay đã phát hiện sớm hơn các bất thường của thai nhi. Một số bất thường có thể đợi để sữa chữa sau sinh, nhưng một số bất thường của thai nhi có thể tiến triển nhanh chóng trong tử cung và dẫn tới bệnh tật nặng hoặc khiến thai chết lưu. Trong những trường hợp như vậy, không phải lúc nào cũng cho thai ra ngoài luôn được vì quá bé hoặc vì sinh non sẽ làm tăng thêm tình trạng nghiêm trọng với bệnh lý cơ bản.

Năm 2019, sau bao nhiêu năm ấp ủ, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội chính thức được triển khai kỹ thuật can thiệp bào thai. Và tới tháng 1/2022, Bệnh viện chính thức thành lập Đơn vị can thiệp bào thai, trực thuộc Trung tâm sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh của Bệnh viện. Tính đến thời điểm hiện tại, Đơn vị đã triển khai thành 1 kỹ thuật thường quy, hàng trăm em bé được cứu sống

Là người phụ trách Đơn vị can thiệp bào thai, bác sĩ Sim cho biết: Trước đây, khi chưa phát triển kỹ thuật can thiệp bào thai, khi sản phụ mắc các hội chứng: Truyền máu song thai; dải xơ buồng ối; chậm tăng trưởng trong tử cung; ứ nước bể thận, thiếu máu bào thai, thiểu ối, đa ối… đều dẫn đến nguy cơ thai nhi bị dị tật vĩnh viễn hoặc thai chết lưu. Giờ đây, với kỹ thuật can thiệp bào thai, Trung tâm đã cứu được hàng trăm đứa trẻ tưởng chứng như trước đây sẽ bất lực, không còn hy vọng gì.

"Là người mẹ từng 2 lần mang thai gặp biến chứng băng huyết nguy hiểm tới tính mạng và cạn ối phải sinh non, điều đó chính là nỗi băn khoăn của tôi. Hơn 10 năm làm nghề, tôi từng gặp nhiều trường hợp bệnh nhân tương tự mình hoặc bệnh lý trầm trọng hơn, chính điều đó thôi thúc đội ngũ Can thiệp bào thai phấn đấu tiệm cận mang kỹ thuật mới ứng dụng cho bệnh nhân Việt Nam”, bác sĩ Sim chia sẻ.

Với kinh nghiệm thăm khám và điều trị nhiều ca bệnh, bác sĩ Sim cũng lưu ý, những đối tượng cần thăm khám sớm tại Trung tâm là các thai phụ có kèm bệnh từ trước: Bệnh tiểu đường, bệnh lupus, bệnh thận và tăng huyết áp... Phụ nữ mang thai kèm có các vấn đề sản khoa như: Thai chậm tăng trưởng; thiểu ối; đa ối; hội chứng truyền máu song thai; hội chứng dải xơ buồng ối; thiếu máu bào thai...; phụ nữ mang thai có nguy cơ cao rối loạn di truyền cần được chẩn đoán bằng can thiệp bào thai./.