Dinh Độc lập – Kiến trúc độc đáo của người Việt
	NSƯT Kim Cúc: Vẹn nguyên ký ức khi đọc bản tin chiến thắng 30/4 lịch sử
	Gặp pháo thủ số 1 xe tăng húc đổ cổng Dinh Độc Lập

Vừa có tài thao lược, vừa gần gũi, giản dị

Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện tên thật là Lưu Văn Thi, sinh ngày 20/10/1922 tại thành phố Hải Phòng trong một gia đình có truyền thống yêu nước. Trong suốt những năm tháng hoạt động, chiến đấu trên khắp các chiến trường vô cùng gian khổ, trải qua biết bao thăng trầm, sóng gió, Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện đã tự khẳng định vị trí của một vị tướng tài trong quân đội với nhiều trận đánh nổi tiếng lịch sử.

Trong các trận chiến trường kỳ ấy, chúng ta không thể nào không nhớ tới Chiến dịch Hồ Chí minh lịch sử. Với cương vị là Chính ủy đầu tiên quân đoàn 4, mục tiêu chiếm Bộ Quốc phòng ngụy, Cảng Bạch Đằng và Đài phát thanh, cùng với đồng chí Tư lệnh Hoàng Cầm, đồng chí Hoàng Thế Thiện đã thể hiện được tài năng thao lược và cầm quân sáng suốt trong toàn trận đấu.

Chân dung Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện

Ông tham gia chỉ huy Chiến dịch Xuân Lộc đập tan chiến tuyến phòng thủ kiên cố nhất của địch, mở toang cánh cửa phía Đông, tạo thuận lợi để cánh quân hướng Đông - một trong năm cánh quân tiến về giải phóng Sài Gòn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Trước đó, tháng 2/1975 ông trực tiếp chỉ huy hướng tiến công Dầu Tiếng - Chơn Thành. Trong nhịp điệu hết sức khẩn trương những ngày đầu năm 1975, Quân đoàn 4 triển khai tiến công địch trên hai hướng: Quốc lộ 13 và quốc lộ 20.

Trực tiếp chỉ huy lực lượng đánh địch trên hướng Dầu Tiếng - Chơn Thành, Chính ủy Quân đoàn Hoàng Thế Thiện đã cùng các đơn vị bộ đội giải phóng quận lỵ Dầu Tiếng, tiến công địch ở An Lộc - Chơn Thành, rồi lật cánh, cùng lực lượng toàn Quân đoàn thực hành trận đánh 12 ngày đêm ở Xuân Lộc, mở toang “cánh cửa thép” phòng ngự phía đông của địch, phát triển đánh chiếm Trảng Bom, sân bay quân sự, căn cứ quân khu 3, quân đoàn 3 ngụy ở thị xã Biên Hòa; từ đó tiến về Dinh Độc Lập, giải phóng thành phố Sài Gòn trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Không chỉ là Chính uỷ có tài thao lược, ông còn là một người sống gần gũi, giản dị, hết lòng vì đồng chí, đồng đội. Trong thời gian ông bị thực dân Pháp bắt và kết án 5 năm tù khổ sai tại Nhà tù Hoả Lò Hà Nội, ông đã có một tình bạn đẹp với đồng chí Vũ Duy Nhai ở đoàn tù chính trị Thái Bình. Xuất phát từ việc trong một bữa ăn, ông làm gãy đũa, ngay lập tức, đồng chí Võ Duy Nhai nhường đũa của mình cho bạn, họ thân nhau từ lần đó.

Sau những cuộc đấu tranh của tù nhân chính trị, cai ngục thường phạt cùm hoặc đàn áp anh em. Là người to khỏe hơn, ông thường nói với đồng chí Vũ Duy Nhai: “Mình với cậu ngồi liền nhau, lúc nó đánh thì cậu phải nằm ra phía sau, để phía trước mình che cho cậu”, đồng chí Vũ Duy Nhai không nghe liền bị bạn gắt lại: “Cậu gày như con mắm, nó quật cho một phát thì gãy cổ”.

Những ngày tháng sống cùng nhau trong tù, dù không tránh khỏi những lúc “sóng gió”, nhưng không vì thế mà tình bạn của họ phai nhạt đi. Trong những hoàn cảnh gian khó, hai người bạn ấy càng thêm gắn bó. Trên đường bị đày lên Nhà tù Sơn La, ông luôn tìm cách che chở cho bạn khỏi bị đòn roi của kẻ địch.

Trong lúc cùng nhau trốn, không may đồng chí Vũ Duy Nhai bị mảnh đạn của địch ném ra găm vào đùi trái, không ngần ngại, đồng chí Hoàng Thế Thiện liền “ghè răng vào cắn và giật mạnh”, miếng gang nhỏ bằng đầu đũa được đồng chí lấy ra từ chân của bạn mình như thế. Biết bạn đau, ông luôn tìm cách an ủi để bạn mình cố gắng vượt qua.

Sau khi thoát khỏi nhà tù, các đồng chí lại tiếp tục trở về chiến khu hoạt động, đồng chí Vũ Duy Nhai giữ cương vị Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình, sau đó chuyển lên Trung ương, công tác ở Hà Nội; đồng chí Hoàng Thế Thiện vào Nam chiến đấu, được phong quân hàm Thiếu tướng rồi được cử giữ cương vị Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thứ trưởng Bộ game bài uy tín - Thương binh và Xã hội, nhưng họ vẫn không nguôi ngoai nỗi nhớ về nhau.

Đồng chí Vũ Duy Nhai đã nhận xét về người bạn mình như sau: “…Thiện có lòng vị tha, giành khó về mình, nhường dễ cho bạn, đồng chí, đồng đội… Thực ra, những lúc đó chỉ củ khoai, miếng sắn, mảnh khăn, chiếc áo vá, so với ngày nay rõ ràng chẳng đáng gì, nhưng “miếng khi đói bằng gói khi no”… mà tình bạn mới có thể vững bền, sâu đậm không thể nào quên”.

Thêm một địa chỉ giáo dục truyền thống cách mạng

Với tài năng, mưu trí thao lược trên chiến trường, cùng với trái tim ấm áp yêu thương và nhân hậu, Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện đã được Nhà nước phong tặng nhiều danh hiệu cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh (truy tặng năm 2002), Huân chương Độc lập hạng nhất, 4 Huân chương Quân công (2 hạng nhất, 1 hạng nhì, 1 hạng ba) cùng nhiều huân huy chương, kỷ niệm chương, huy hiệu khác. Đặc biệt, năm 2019 thiếu tướng Hoàng Thế Thiện - người nước ngoài đầu tiên được Campuchia truy tặng Huân chương Hoàng gia Sahametrei hạng nhất.

Các cựu chiến binh thăm quan nhà lưu niệm Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện

Tên của ông đã được đặt vinh danh cho những tuyến đường tại thành phố lớn như: Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Đà Nẵng, Thành phố Cần Thơ… Tướng Hoàng Thế Thiện xứng danh vị tướng Chính ủy mà nhân dân và bộ đội tôn vinh. Đặc biệt, các Bảo tàng Quân đội đều trưng bày các hiện vật và hình ảnh của Thiếu tướng để giáo dục lòng yêu nước tới các thế hệ trẻ.

Hiện nay, tại thành phố Hồ Chí Minh có Nhà lưu niệm Hoàng Thế Thiện do gia đình Thiếu tướng và đồng đội xây dựng để tưởng nhớ tới công lao của ông. Tại đây có trưng bày hơn 100 hình ảnh và gần 300 hiện vật gồm đồ dùng, đồ lưu niệm, giấy tờ, tài liệu, huân huy chương, kỷ niệm chương, huy hiệu, sách báo về ông.

Nhà lưu niệm Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện với phòng tưởng niệm có bàn thờ trang nghiêm, có cờ Tổ quốc, không gian trưng bày ấm cúng nhưng sinh động, khái quát cả cuộc đời hoạt động cách mạng hơn 50 năm của Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện. Ở phía trước phòng tưởng niệm, từ phòng tưởng niệm nhìn ra, bên phải là “Vách Trường Sơn”, gợi nhớ về tuyến lửa Trường Sơn – nơi ông tham gia chiến đấu, mở đường chi viện cho chiến trường miền Nam trong những năm tháng ác liệt của kháng chiến chống Mỹ.

Nơi đây có gắn bức ảnh Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện mặc trang phục Quân giải phóng miền Nam, đội mũ tai bèo, nở nụ cười lạc quan chiến thắng, phía sau là hình ảnh những đoàn xe chạy trên cung đường Trường Sơn quanh co, hùng vĩ. Sân vườn phía trước, từ phòng tưởng niệm nhìn ra, bên trái là “Vườn Văn Thi” (tên khai sinh của cố Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện) với những khóm cây xanh tươi, giản dị, đơm hoa thơm ngát; bên phải là “Hồ Kim Oanh” (tên phu nhân của ông) với đàn cá chép tung tăng bơi lội với ý nghĩa ông là cây cao, bóng cả, bà là dòng nước trong xanh nép bên ông, tưới mát cho cây mãi xanh tươi. Sinh thời ông rất yêu thiên thiên, cây cảnh. Cổng nhỏ phía trước được đặt tên “Ngõ Mai Viên”, gợi nhớ về ngõ Mai Viên, Hải Phòng - nơi ông sinh ra, lớn lên và tham gia hoạt động cách mạng.

Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Anh Thi - Quản lý Nhà lưu niệm cho biết: “Việc xây dựng Nhà lưu niệm Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện không những là niềm vinh dự, tự hào của riêng gia đình, dòng họ cụ Hoàng Thế Thiện mà còn là niềm vinh dự, tự hào chung của cả một thế hệ ông cha đi trước đã có công lao to lớn, đã hy sinh xương máu trong sự nghiệp giải phóng và thống nhất đất nước, làm nghĩa vụ quốc tế.

Gia đình chúng tôi mong rằng, Nhà lưu niệm Hoàng Thế Thiện sẽ trở thành một địa chỉ đỏ về văn hóa lịch sử tại thành phố Hồ Chí Minh, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống yêu nước, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, lý tưởng cách mạng cao đẹp, góp phần định hướng nhân cách, đạo đức và lối sống cho bà con dòng họ và khách tham quan, đặc biệt là thế hệ trẻ”.

Phương Bùi