Dấu mốc mang tầm vóc lịch sử

Theo Nghị quyết số 15/2008/QH12 ngày 29/5/2008 của Quốc hội khóa XII “Về việc điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội và một số tỉnh có liên quan”, toàn bộ diện tích tự nhiên của tỉnh Hà Tây (cũ), huyện Mê Linh (tỉnh Vĩnh Phúc) và 4 xã thuộc huyện Lương Sơn (tỉnh Hòa Bình), từ ngày 1/8/2008 được hợp nhất vào thành phố Hà Nội. Sự kiện này đã tạo ra một dấu mốc có ý nghĩa chiến lược và mang tầm vóc lịch sử trong sự phát triển của Thủ đô Hà Nội.

Thủ đô Hà Nội ngày càng văn minh, hiện đại.

Hà Nội là Thủ đô - trung tâm chính trị, văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước. Việc ban hành và triển khai thực hiện Nghị quyết số 15/2008/QH12 đã thể hiện sự quan tâm, tin tưởng và kỳ vọng đặc biệt mà Đảng, Nhà nước và đồng bào, chiến sĩ cả nước dành cho Thủ đô Hà Nội.

Từ những nền tảng quan trọng ấy, Hà Nội đã đoàn kết, sáng tạo, nỗ lực hoàn thành tốt các nhiệm vụ để phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại cho Thủ đô - trái tim của cả nước.

Nhờ đó, sau 16 năm điều chỉnh địa giới hành chính, kinh tế - xã hội Thủ đô đã có bước phát triển vượt bậc. Tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) giai đoạn 2008 - 2010 (theo quy mô chưa thay đổi) đạt 9,68%/năm; giai đoạn 2011 - 2022 (theo quy mô điều chỉnh), GRDP tăng bình quân 6,67%/năm; năm 2023, GRDP tăng 6,27% so với năm trước; 6 tháng đầu năm 2024, GRDP tăng 6% so với cùng kỳ năm 2023.

Đặc biệt, lần đầu tiên thành phố Hà Nội thu ngân sách Nhà nước 7 tháng năm 2024 dẫn đầu cả nước, ước đạt 337,2 nghìn tỷ đồng.

Điểm sáng kinh tế Thủ đô còn thể hiện rõ nét trong lĩnh vực quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị. Hai quy hoạch lớn của Thành phố là Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 đã được hoàn thành, trình Quốc hội khóa XV xem xét tại Kỳ họp thứ 7.

Kinh tế - xã hội Thủ đô đã có bước phát triển vượt bậc.

Hệ thống hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ, nhiều công trình quan trọng đã hoàn thành, đưa vào khai thác hoặc khởi công như Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông; đường Vành đai 2 trên cao; cầu Vĩnh Tuy giai đoạn 2... tạo động lực mạnh mẽ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển Thủ đô bền vững.

Lĩnh vực văn hóa - xã hội tiếp tục phát triển toàn diện; an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống nhân dân Thủ đô không ngừng được cải thiện. Đến hết năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo còn 0,03%, đã có 18/30 quận, huyện, thị xã không còn hộ nghèo.

Công tác cải cách hành chính được đẩy mạnh, đồng bộ giữa cải cách thủ tục và cải cách bộ máy, thể chế và xây dựng hạ tầng số, phát triển kinh tế số, xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, công tác quốc phòng, an ninh được bảo đảm…

Cùng với đó, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo của các cấp ủy Đảng được triển khai thực hiện đồng bộ, đạt kết quả quan trọng. Công tác xây dựng nông thôn mới tiến bộ vượt bậc, diện mạo Thủ đô đổi mới, văn minh, hiện đại; hiệu quả các hoạt động đối ngoại được nâng cao. Hà Nội tiếp tục khẳng định vị thế, uy tín và đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của cả nước…

Diện mạo các huyện của Hà Nội ngày càng khang trang, sạch, đẹp.

Gặt hái được những “trái ngọt” sau 16 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 15/2008/QH12, theo lãnh đạo thành phố Hà Nội, yếu tốt “then chốt” là sự quyết liệt, thống nhất trong quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ; sự phối hợp trách nhiệm của các bộ, ngành trung ương đã tạo nên sự đoàn kết thống nhất trong toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và dư luận xã hội với nhiệm vụ phát triển Thủ đô. Cùng với đó, sự gương mẫu chấp hành sự phân công, bố trí sắp xếp lại của các đồng chí lãnh đạo và cán bộ, công chức, viên chức đã tạo nên không khí phấn khởi, đoàn kết, tin tưởng cùng nhau vượt qua khó khăn, thách thức để tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết.

Động lực mới để Thủ đô bứt phá

Luật Thủ đô (sửa đổi) được thông qua tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, với 7 Chương, 54 Điều, gồm 9 nhóm cơ chế, chính sách lớn rất đặc thù cho Thủ đô trên cơ sở thể chế hóa Nghị quyết số 15-NQ/TƯ ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”; đồng thời kế thừa, phát triển Luật Thủ đô năm 2012.

Phát biểu tại Kỳ họp thứ 17 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội khóa XVI, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, Luật Thủ đô (sửa đổi) với những cơ chế, chính sách đặc thù để Hà Nội phát triển đột phá tạo động lực dẫn dắt cả vùng, cả nước, trong đó thể hiện sự phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền thành phố Hà Nội, nhưng cũng đặt ra trách nhiệm cao hơn đối với chính quyền Thành phố trong việc thực hiện đồng bộ nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ và phát triển Thủ đô, đáp ứng yêu cầu của Đảng, Nhà nước và nguyện vọng của nhân dân.

Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Thủ đô (sửa đổi).

Cùng với thông qua Luật Thủ đô (sửa đổi), tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV đã xem xét cho ý kiến đối với 2 Quy hoạch (gồm: Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065) và sẽ trình Thủ tướng phê duyệt trong thời gian tới, tạo nền tảng quan trọng để xây dựng phát triển Thủ đô với “tầm nhìn mới - tư duy mới toàn cầu, tư duy Thủ đô và hành động Hà Nội”, tạo ra “cơ hội mới - giá trị mới” để phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, xanh, thông minh.

Theo đánh giá của các đại biểu Quốc hội, các đồ án được xây dựng công phu, khối lượng thông tin phong phú, đa dạng và phức tạp, cơ bản bám sát theo quy định của Luật Quy hoạch và Luật Quy hoạch đô thị, thể hiện được tầm nhìn, khát vọng xây dựng Thủ đô phát triển “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.

Đây là những cơ sở pháp lý quan trọng, là động lực mới để Thủ đô có thêm nhiều cơ hội bứt phá, phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới. Đặc biệt, là tăng tốc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ Thành phố đã đề ra.

Trong các cuộc họp của Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội, đồng chí Trần Sỹ Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội nhấn mạnh, về tổng thể, khi triển khai Luật Thủ đô năm 2024, trước hết Thành phố tập trung vào công tác tuyên truyền, phổ biến và quán triệt luật.

Theo đồng chí Trần Sỹ Thanh, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch phổ biến sâu rộng Luật Thủ đô tới mọi tầng lớp dân cư cũng như các doanh nghiệp, doanh nhân và địa phương. Các cấp, các ngành tập trung quán triệt, tuyên truyền để đạt sự thống nhất cao trong nhận thức về vai trò, vị trí và trách nhiệm của Thủ đô, trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia; là trung tâm lớn về văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước; trung tâm, động lực phát triển của Vùng Thủ đô, vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước. Từ đó, khơi dậy và phát huy cao độ truyền thống của Thủ đô ngàn năm văn hiến, anh hùng, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển, xây dựng Thủ đô trở thành thành phố đáng sống của cả nước, khu vực và thế giới, thành phố kết nối toàn cầu, thành phố sáng tạo.

Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội được xây dựng và hình thành sẽ tạo không gian phát triển mới.

Đáng chú ý, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết, việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và quy định theo thẩm quyền được giao trong Luật Thủ đô là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng nhưng cũng rất khó khăn.

Luật giao ban hành văn bản để triển khai thực hiện 96 nhiệm vụ, trong đó 74 nhiệm vụ phải ban hành văn bản quy phạm pháp luật; 22 nhiệm vụ ban hành văn bản cá biệt. Trước mắt, Thành phố sẽ phối hợp cùng các cơ quan Trung ương xây dựng và trình Chính phủ 3 nội dung; Thành phố xây dựng và ban hành văn bản triển khai 39 nội dung thuộc thẩm quyền, hoàn thành trước ngày 1/1/2025 để bảo đảm hiệu lực thi hành Luật Thủ đô.

Kế thừa, phát huy những thành tựu đã đạt được và truyền thống đoàn kết, ý chí khát vọng thịnh vượng sẽ thúc đẩy Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô tiếp tục phát huy tinh thần xung kích, đi đầu, thi đua đạt kết quả tốt trên mọi lĩnh vực, thiết thực chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024); nỗ lực thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ và sớm triển khai Luật Thủ đô (sửa đổi) đạt hiệu quả cao nhất, để phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, xanh, thông minh.