"Hỡi đồng bào Thủ đô!" - Câu nói quen thuộc này đã trở thành biểu tượng sống động của tinh thần đoàn kết và ý chí quật cường trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp ở Hà Nội. Nó vang vọng qua từng giai đoạn lịch sử, từ những ngày đầu chống Pháp đầy gian khó, qua cao trào Cách mạng tháng Tám sôi sục, đến cuộc kháng chiến 9 năm đầy hy sinh và cuối cùng là thời khắc huy hoàng của ngày Giải phóng Thủ đô.

Ảnh không gian phần “Hà Nội, ngày về chiến thắng”.

Triển lãm chia thành ba phần chính, mỗi phần đều mang đến cho người xem những trải nghiệm đặc biệt và cảm xúc khó quên. Phần đầu tiên, mang tên "Hà Nội cháy, khói lửa ngập trời", đưa người xem trở về những ngày đầu đầy biến động của cuộc chiến tranh. Qua những tài liệu và hình ảnh quý giá, nhiều bức ảnh trong số đó lần đầu tiên được công bố, ta có thể cảm nhận được không khí căng thẳng và bi tráng tại khu vực Thành Hà Nội, nơi diễn ra những cuộc đụng độ đầu tiên giữa quân đội xâm lược Pháp và lực lượng kháng chiến Việt Nam. Những hình ảnh về một Hà Nội bị tàn phá và sự kiên cường của người dân Thủ đô, tất cả đều được tái hiện một cách sống động, như thể chúng ta đang thực sự hiện diện tại đó.

Phần thứ hai của triển lãm, "Hà Nội vùng đứng lên", là một hành trình xúc động và đầy cảm hứng qua các cuộc đấu tranh cách mạng từ năm 1930 đến 1954. Đây là giai đoạn đầy biến động, khi phong trào cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt ấn tượng là hình ảnh cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, khi 20 vạn người dân Hà Nội đổ ra đường phố, biến thành phố thành một biển người đấu tranh cho độc lập. Những khoảnh khắc lịch sử này không chỉ ghi lại chiến thắng vẻ vang của nhân dân ta, mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết mạnh mẽ và ý chí kiên cường bất khuất của người dân Thủ đô.

Triển lãm cũng tái hiện không khí căng thẳng của những năm tháng sau đó, khi thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta vào cuối năm 1946. Hưởng ứng Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn quân, toàn dân Hà Nội đã kiên cường chiến đấu, quyết hy sinh tất cả vì Thủ đô thân yêu. Những hình ảnh về các chiến sĩ và người dân Hà Nội trong những ngày đầu kháng chiến, những mảnh đời, những câu chuyện đằng sau mỗi bức ảnh, tất cả đều góp phần tạo nên một bức tranh lịch sử đầy màu sắc và cảm xúc.

Phần cuối cùng của triển lãm, "Hà Nội ngày về chiến thắng", là điểm nhấn đầy cảm xúc và tự hào. Những hình ảnh về ngày giải phóng 10/10/1954 được tái hiện sống động, cho phép người xem như được sống lại những giây phút hân hoan khi lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên Cột cờ Hà Nội. Đây không chỉ là khoảnh khắc kết thúc 9 năm kháng chiến gian khổ, mà còn là khởi đầu của một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của hòa bình, độc lập và tự do.

Triển lãm đặc biệt nhấn mạnh vào những ngày cuối cùng trước khi Hà Nội được giải phóng hoàn toàn. Thông cáo về kế hoạch tiếp thu Hà Nội của Bộ Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam ngày 8/10/ 1954 được trích dẫn, tái hiện lại không khí hồi hộp và phấn khởi của những ngày lịch sử ấy: "…Ngày mồng 9, quân ta theo nhiều đường tiến vào Hà Nội, quân Liên hiệp Pháp rút đến đâu thì quân ta tiến vào tiếp thu đến đó. Cuộc hành quân tiếp thu bắt đầu từ 6 giờ sáng, xuất phát từ đường đê La Thành, đến 16 giờ 30 thì quân đội Liên hiệp Pháp rút hết về phía Đông Cầu Long Biên, bộ đội ta hoàn toàn kiểm soát thành phố Hà Nội…".

Triển lãm "Hỡi đồng bào Thủ đô!" không chỉ là một cách nhìn lại quá khứ, mà còn là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho hiện tại và tương lai. Thông qua công nghệ 3D tiên tiến, cho phép công chúng trải nghiệm không gian Hà Nội trong cuộc kháng chiến chống Pháp một cách sinh động và chân thực. Đây là cách tiếp cận mới mẻ và hiệu quả để giáo dục lịch sử, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ, những người sinh ra và lớn lên trong thời bình, có thể chưa có cơ hội hiểu sâu sắc về những hy sinh và đóng góp của thế hệ cha ông.

Triển lãm cũng là một minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Bằng cách sử dụng công nghệ số để tái hiện lịch sử, không chỉ làm cho quá khứ trở nên gần gũi và dễ tiếp cận hơn với công chúng hiện đại, mà còn mở ra những khả năng mới trong việc bảo tồn và truyền bá di sản văn hóa.

Và có lẽ, câu nói "Hỡi đồng bào Thủ đô!" sẽ vẫn tiếp tục vang vọng, không phải như một lời kêu gọi chiến đấu, mà là lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi người dân Hà Nội trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa, lịch sử của Thủ đô yêu dấu. Nó sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho những nỗ lực xây dựng và phát triển Thủ đô, biến Hà Nội không chỉ là một thành phố của di sản và lịch sử, mà còn là một đô thị hiện đại, năng động, xứng đáng với vị thế của một Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Qua triển lãm này, chúng ta một lần nữa khẳng định: Lịch sử không chỉ là những gì đã qua, mà còn là nền tảng vững chắc để chúng ta tiếp tục xây dựng tương lai. Và Hà Nội, với tất cả những thăng trầm và vinh quang của mình, sẽ mãi mãi là trái tim của dân tộc, là niềm tự hào không chỉ của người dân Thủ đô mà còn của cả dân tộc Việt Nam.

Phương Bùi