Nghệ sĩ sản xuất phim: ​Góp gió liệu có thành bão?
	Diễn viên Thu Hường: Bị mất tên “cúng cơm” sau vai diễn
	Gắn kết sân khấu truyền thống với du lịch: Cần sự bắt tay từ hai phía

Tuy tồn tại từ rất lâu nhưng khi internet bùng nổ thì nhạc chế mới có đất sống và được phổ cập rộng rãi. Không khó để tìm một bài nhạc chế trên mạng xã hội. Chỉ cần gõ từ khóa “nhạc chế” trên trang google, lập tức cho ra hơn một triệu kết quả như “tuyển tập nhạc chế hay hài hước”, “liên khúc nhạc chế”, “nhạc chế vui tuyển chọn”,… Từ ca khúc thiếu nhi đến nhạc cách mạng, ca khúc nhạc trẻ, những bài hát kinh điển đều có thể được cải biên, xào xáo với những ca từ khác.

Gây sốt cộng đồng mạng xã hội thời điểm hiện tại là bản rap “Truyện Kiều” của một sinh viên ở Cần Thơ. Bản rap này đang được lan truyền với tốc độ chóng mặt trên internet. Khen có, chê có nhưng không mấy ai đề cập tới việc một tác phẩm văn học kinh điển của nước nhà bị mang ra xuyên tạc, bóp méo. Nhiều bài nhạc chế còn nhắm vào chuyện “chăn gối” với những ngôn từ thiếu lành mạnh, vô văn hóa đang mặc sức tung hoành trên các trang mạng. Những “thảm họa” âm nhạc thu hút vài trăm nghìn, có khi lên tới hàng triệu lượt người nghe này như một liều “thuốc độc” len lỏi, làm ảnh hưởng đến gu thẩm mỹ âm nhạc, đạo đức của giới trẻ.

Chương trình “Bí mật đêm chủ nhật” thường xuyên sử dụng nhạc chế như một gia vị không thể thiếu

Đáng nói hơn, nhạc chế đang lan truyền từ internet sang truyền hình. Các chương trình truyền hình thực tế như “Ơn giời cậu đây rồi”, “Bạn có thực tài”, “Bí mật đêm chủ nhật”,…các danh hài sử dụng nhạc chế như một thứ gia vị giúp chương trình của mình thêm đậm đà. Thậm chí, mới đây, một gương mặt nhạc chế là Bùi Tuấn Anh còn được tuyên dương trong chương trình “Cuộc sống thường ngày” trên kênh VTV1 của Đài Truyền hình vì ca khúc “Và tôi cũng yêu ăn” của tác giả trẻ này (chế tác lại từ bài hát “Và tôi cũng yêu em” của nhạc sĩ Đức Huy) được nhiều người yêu thích trên internet. Sự xuất hiện vô tư của nhạc chế liên tục trên sóng truyền hình như hợp thức hóa, cổ súy cho một thể loại âm nhạc phi chính thống.

Theo luật sư Lại Xuân Cường, Phó trưởng Văn phòng luật sư Quốc Thái: Chế nhạc là một hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm quyền tác giả. Cụ thể, một trong những quyền nhân thân của tác giả đối với tác phẩm của mình là được bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào. Vì vậy, mọi hình thức xuyên tạc, chế lại tác phẩm là vi phạm khoản 5 điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ đã được sửa đổi năm 2009. Chỉ trong trường hợp người chế nhạc đã xin phép và được sự đồng ý của tác giả thì mới được sử dụng nhạc chế. Tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm thì tùy theo tính chất, mức độ xâm phạm, có thể bị xử lý dân sự, hành chính hoặc hình sự.

Là người đứng đầu Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Phó Đức Phương kêu gọi mọi người, đặc biệt là truyền hình nên dừng việc chế nhạc. Theo vị nhạc sĩ này, mỗi bản nhạc, phần lời và nhạc luôn gắn chặt vào nhau, mang cảm hứng trọn vẹn của tác giả và có giá trị thẩm mỹ riêng, nếu chế lời để xuyên tạc, bóp méo ca khúc đó thì không chỉ vi phạm quyền tác giả mà còn vi phạm nguyên tắc đạo đức, hạ thấp cảm thụ thẩm mỹ âm nhạc. “Sử dụng nhạc chế là vi phạm quyền nhân thân và quyền tài sản của tác giả. Trong đó, quyền nhân thân là quyền tinh thần có quy định không được cắt xén, thay đổi tác phẩm của chính tác giả; quyền tài sản là sử dụng tác phẩm phải xin phép, trả tiền bản quyền. Trong trường hợp được sự đồng ý của tác giả, khi đó gọi là “tác phẩm phái sinh”, còn thay đổi mà không xin phép là hành vi vi phạm pháp luật”, nhạc sĩ Phó Đức Phương nhấn mạnh.

Được biết, ca sĩ Yanbi (Tông Minh Vũ) và ca sĩ Mr. T (Tằng Quốc Anh) đã bị Bộ VHTT&DL xử phạt hành chính vì có nhiều ca khúc với ca từ tục tĩu được đăng tải công khai trên một số trang nhạc trực tuyến khiến dư luận bức xúc. 7 trang mạng trực tuyến cũng đã bị cơ quan quản lý nhắc nhở và xử phạt hành chính. Các cơ quan chức năng, an ninh mạng cần vào cuộc ráo riết để thanh, kiểm tra các trang mạng xã hội, chương trình truyền hình sử dụng nhạc chế để có biện pháp xử lý nghiêm minh, kịp thời.

Lưu Nhi