Trăn trở với nghề truyền thống

Dẫn chúng tôi đi tham quan cánh đồng bạt ngàn nghệ tại thôn Dương Đá, anh Phùng Đắc Kiêu chia sẻ, trước đây, xã Dương Xá là vùng trồng nghệ lớn của huyện Gia Lâm. Nghệ trồng tại đây có 2 loại, nghệ vàng và nghệ đen. Cả 2 loại nghệ này đều có công dụng rất tốt với sức khỏe con người. Đặc biệt, do hợp đất nên chỉ có cây nghệ vàng được trồng trên đất xã Dương Xá mới có ruột màu đỏ, giàu curcumin và mùi thơm đặc trưng mà mọi người thường gọi là “Nghệ nếp thơm Dương Xá”.

Anh Phùng Đắc Kiêu, chủ cơ sở sản xuất tinh bột nghệ khô Bà Bé.

Dù có chất lượng tốt, thế nhưng, đầu ra của củ nghệ khi đó cũng gặp nhiều khó khăn. Thời điểm đó, năm nào được mùa thì thương lái mua với giá rẻ, năm nào mất mùa thì giá cao cũng không có để bán. Không bám víu được vào cây nghệ nên nhiều gia đình chuyển đổi sang trồng lúa, rau… cây nghệ cũng chỉ được trồng tại vườn nhà để phục vụ nhu cầu hàng ngày của gia đình. Không đành lòng nhìn cây nghệ dần biến mất, chàng trai trẻ Phùng Đắc Kiêu đã quyết định “hồi sinh” giống nghệ đen và nghệ vàng, “phủ xanh” những cánh đồng quê hương.

Sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, Phùng Đắc Kiêu quyết định sản xuất và phát triển sản phẩm tinh bột nghệ khô với tên gọi “Tinh bột nghệ khô Bà Bé”. Vốn am hiểu về cây nghệ nên khi bắt tay vào sản xuất, chàng trai trẻ có nhiều điều kiện thuận lợi. Là người đi tiên phong trong việc làm tinh bột nghệ nên sản phẩm của Kiêu cũng được nhiều người biết tới vì tò mò. Qua nhiều lần thử nghiệm, những sản phẩm ban đầu được anh Kiêu bán cho anh em trong nhà và hàng xóm. Tiếng lành đồn xa, sản phẩm tinh bột nghệ khô Bà Bé ngày càng được nhiều người biết tới và tin dùng.

“Ban đầu mình chỉ làm thử để ăn và bán cho hàng xóm xung quanh, nhưng không ngờ mọi người lại yêu thích sản phẩm tới vậy. Sau khi sản phẩm tinh bột nghệ của mình được nhiều khách hàng biết tới, mình đã đi mời các đại lý nhập sản phẩm bán thử. Thời gian đầu, các đại lý còn mua dè dặt nhưng càng về sau thì lượng đơn hàng ngày một tăng. Để đáp ứng nhu cầu thị trường, mình đã mở rộng quy mô sản xuất và động viên bà con quay trở lại với nghề trồng nghệ”- anh Kiêu chia sẻ.

Sau những thành công bước đầu, chàng trai trẻ Phùng Đắc Kiêu ngày càng nhận được sự yêu mến, tin tưởng của người dân trong làng. Để giúp người dân yên tâm về đầu ra cho củ nghệ, anh đã ký hợp đồng thu mua nghệ hàng năm, từ đó đảm bảo giá cả bình ổn nhất cho người trồng.

“Người dân Việt mình thường ưa những sản phẩm thuần tự nhiên, do đó, đây cũng là động lực để mình tiếp tục phát triển hơn nữa sản phẩm tinh bột nghệ khô. Thời điểm hiện tại, sản phẩm tinh bột nghệ khô đang được tiêu thụ rất tốt ở thị trường trong nước. Hiện tại, cơ sở sản xuất của mình cũng đang hoạt động hết công suất để đảm bảo đáp ứng nhu cầu của thị trường” - anh Kiêu cho hay.

Bằng tình yêu với nghề truyền thống và mong muốn làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, Phùng Đắc Kiêu đã trở thành tấm gương trẻ tuổi của thôn Dương Đá trong phát triển kinh tế. Trung bình mỗi năm, việc sản xuất tinh bột nghệ khô đã đưa lại cho anh thu nhập hàng trăm triệu đồng sau khi đã trừ mọi chi phí.

Nâng tầm sản phẩm từ chương trình OCOP

Chia sẻ về mục đích tham gia chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), anh Kiêu cho biết, hiện nay, không chỉ có riêng cơ sở của anh sản xuất sản phẩm tinh bột nghệ khô mà có rất nhiều cơ sở sản xuất khác. Tham gia chương trình OCOP, sản phẩm của anh sẽ được bảo hộ nhãn hiệu, bảo vệ cơ sở sản xuất của anh và khách hàng trước tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan trên thị trường.

“Sau khi được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao, Thành phố cũng tạo điều kiện hỗ trợ các chủ thể trong tiêu thụ sản phẩm. Chúng tôi được tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, giới thiệu sản phẩm tại các hội nghị, hội thảo, hội chợ… Qua đó, đã có nhiều khách hàng, đại lý tìm tới đặt hàng và ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm”- anh Kiêu bộc bạch.

Hiện nay, các sản phẩm của cơ sở sản xuất bột nghệ khô Bà Bé đang được tiêu thụ khá rộng rãi tại các hiệu thuốc, cơ sở y học cổ truyền, với 50 cơ sở có liên kết tiêu thụ tinh bột nghệ. Trong đó, riêng phố Lãn Ông (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã có hơn 20 cơ sở. Đặc biệt, sau khi thành công ở Hà Nội và một số tỉnh, thành phía Bắc, gia đình tiếp tục đưa sản phẩm vào phía Nam.

Với mong muốn ngày càng cải thiện chất lượng cho sản phẩm, giảm chi phí sản xuất, chàng trai Phùng Đắc Kiêu cũng mạnh dạn đầu tư các trang bị máy móc hiện đại vào sản xuất. Từ khi chuyển sang sử dụng máy móc thiết bị hiện đại, anh đã tiết kiệm được chi phí thuê nhân công. Cụ thể, trước đây, xưởng của anh có khoảng 20 công nhân làm việc thì nay chỉ với 7 công nhân cũng có thể đảm nhận công việc của 20 người. Cùng đó, chất lượng sản phẩm ngày càng cao vì được sản xuất trong quy trình khép kín.

Để đảm bảo nguồn cung cho thị trường, thời gian tới, anh Kiêu sẽ tiếp tục mở rộng vùng nguyên liệu tại xã Dương Xá.

“Máy móc hiện đại giúp ích rất nhiều trong quá trình sản xuất. Ví dụ như trước kia mình phơi nghệ màu lên không được đẹp, cả tuần không khô, nhưng khi đưa vào phòng sấy khoảng 5 -7 tiếng là đã có thành phẩm nghệ khô và màu rất đẹp. Hay như trong việc xay nghệ, trước đây với máy móc truyền thống chỉ có thể xay được 1 yến nghệ mỗi ngày, nhưng với máy móc hiện nay thì có thể xay được gấp nhiều lần. Với máy móc hiện đại, mình chỉ cần đổ nghệ vào là máy sẽ cho ra tinh bột nghệ và bã, không cần phải vắt thủ công, tiết kiệm được rất nhiều thời gian và giảm hao phí nguyên liệu rất nhiều” - anh Kiêu khẳng định.

Sau sản phẩm tinh bột nghệ khô Bà Bé, anh Kiêu tiếp tục thử sức với một loạt sản phẩm tinh dầu mới và đã đạt được thành công. Theo đó, trong năm 2020, cơ sở đã có 10 sản phẩm được UBND thành phố Hà Nội đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP đạt 4 sao gồm: Tinh bột nghệ đen, bột nghệ vàng, viên nghệ đen, viên nghệ vàng, tinh dầu bưởi, tinh dầu nghệ, tinh dầu sả chanh, tinh dầu bạc hà, tinh dầu rau mùi, tinh dầu chanh.

Nói về định hướng trong tương lai, anh Kiêu cho biết, để thương hiệu tinh bột nghệ khô Bà Bé tiếp tục được nhiều người tiêu dùng biết tới, anh sẽ tham gia nhiều hơn các buổi bán hàng trực tuyến, hội nghị xúc tiến thương mại cũng như hoàn thiện kỹ năng bán hàng trực tuyến và chuyển giao kỹ thuật trồng cho người dân, mở rộng thêm vùng nguyên liệu để đảm bảo sản xuất./.