Bệnh nhân thứ nhất, theo lời kể của người nhà: Trưa ngày 6/3, ông Hà Văn E (73 tuổi, quê ở Hà Nam) được hàng xóm cho một con lợn khoảng 50kg bị ốm, một mình ông đã giết mổ con lợn đó và nấu ăn.

Sau một ngày, ông E xuất hiện đau đầu, buồn nôn, sốt cao, được gia đình đưa vào Bệnh viện Hưng Hà (Hưng Yên), chẩn đoán theo dõi nhiễm khuẩn huyết/suy đa tạng. Do diễn biến nặng nên ông E được chuyển lên Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai vào ngày 8/3.

Tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, bệnh nhân được cấp cứu, hồi sức tích cực, sử dụng kháng sinh liều cao và chăm sóc toàn diện. Với triệu chứng lâm sàng, biểu hiện suy đa tạng cùng kết quả chọc dịch não tủy cho thấy protein tăng, soi thấy cầu khuẩn Gram dương xếp đôi, cấy máu ra liên cầu lợn Streptococcus suis.

Đây là trường hợp điển hành của viêm màng não do liên cầu lợn sau khi có yếu tố dịch tễ là tiếp xúc với lợn ốm chết (trong quá trình giết mổ lợn ốm) và ăn thịt lợn chứa vi khuẩn.

Còn bệnh nhân thứ hai tên Đinh Văn Kh (41 tuổi, quê ở Hưng Yên) lại bị viêm màng não mủ do liên cầu lợn sau 9 ngày ăn tiết canh ngan. Theo lời kể của người nhà, cách 9 ngày vào viện, bệnh nhân ăn tiết canh ngan mua ở chợ.

Sau đó 1 ngày, bệnh nhân xuất hiện sốt không rõ nhiệt độ kèm đau đầu, mệt nhiều, bệnh nhân được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Phố Nối, Hưng Yên, điều trị giảm đau. Đến ngày 13/3, bệnh nhân xuất hiện đau đầu nhiều, vật vã, kích thích nên đã được đưa đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai.

Với kinh nghiệm lâm sàng và kết quả cấy dịch não tủy ra liên cầu lợn Streptococcus suis, các bác sĩ Trung tâm Bệnh nhiệt đới thống nhất chẩn đoán: Bệnh nhân bị viêm màng não do liên cầu lợn sau khi ăn tiết canh ngan.

Phó Giáo sư Đỗ Duy Cường cho biết: Liên cầu khuẩn lợn là bệnh lây truyền từ lợn sang người. Hầu hết các ca bệnh đều có liên quan đến giết mổ, ăn tiết canh hoặc các đồ ăn từ thịt lợn chưa nấu chín… Một số nhà hàng hiện nay dùng tiết lợn pha vào tiết ngan, vịt, dê... để bán ở các cửa hàng nhưng khi xét nghiệm vẫn ra vi khuẩn liên cầu lợn Streptococcus suis.

Ngoài ra, cũng có một số trường hợp bệnh nhân không ăn tiết canh, không giết mổ lợn vẫn mắc bệnh do có thể do ăn thịt lợn nhiễm bệnh nhưng chế biến còn sống, tiếp xúc với lợn nhiễm bệnh thông qua các tổn thương, trầy xước trên da khi chế biến thực phẩm.

Hình ảnh bệnh nhân bị nhiễm khuẩn huyết do liên cầu lợn.

Người nhiễm bệnh liên cầu khuẩn lợn bao gồm 3 thể: Nhiễm trùng huyết, viêm màng não mủ hoặc kết hợp cả hai. Thời gian ủ bệnh của liên cầu khuẩn lợn trên người là từ vài tiếng đến 4 - 5 ngày, tùy cơ địa mỗi người.

Khi nhiễm liên cầu lợn, người bệnh có biểu hiện sốt nóng, sốt lạnh, buồn nôn, nôn, có thể tiêu chảy,.. khiến nhiều người lầm tưởng với các rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm thông thường. Trường hợp nặng, người bệnh có biểu hiện ù tai, điếc, cứng gáy, tri giác lơ mơ, mê hoảng, xuất hiện các ban hoại tử trên da do nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng, rối loạn đông máu và sốc nhiễm trùng và tử vong nhanh chóng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời

Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai mỗi năm tiếp nhận và điều trị hàng chục ca nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não do liên cầu lợn nhập viện trong tình trạng nặng với tỷ lệ tử vong lên tới 20 - 30%. Nếu bệnh nhân được cứu sống, tỉ lệ di chứng cũng rất cao, phổ biến là điếc không hồi phục.

Từ hai ca bệnh trên, các bác sĩ khuyến cáo, vi khuẩn liên cầu lợn có thể bị tiêu diệt hoàn toàn khi thực phẩm nấu chín kỹ. Hiện nay bệnh này chưa có vắc xin, vì thế để phòng bệnh, người dân không nên giết mổ lợn ốm chết. Nên đeo găng tay và phương tiện phòng hộ khi tiếp xúc với thịt lợn tái hoặc sống, rửa tay sạch sau khi chế biến thịt.

Người dân cũng cần bỏ các thói quen ăn uống không lành mạnh như tiết canh (kể cả tiết canh lợn và các loại tiết canh dê, ngan, vịt). Khi có các triệu chứng của bệnh, cần đến ngay các cơ sở y tế khám để phát hiện và điều trị kịp thời.