Mục tiêu hạn chế xe cá nhân để chống ùn tắc trong nội đô: Vấn đề là hành lang pháp lý
	Mấu chốt vẫn là ý thức người dân

Theo thống kê, Hà Nội hiện có khoảng 5,5 triệu xe máy, hơn 600 nghìn ôtô, chưa kể khoảng 1,2 triệu phương tiệntừ các địa phương khác thường xuyên tham gia giao thông. Điều đáng lo ngại là số lượng phương tiện không ngừng tăng.

Cụ thể: Xe máy tăng 7,6%/năm, ôtô tăng 16,5%/năm, trong khi tốc độ tăng trưởng diện tích mặt đường là 0,25%/năm, khiến hạ tầng giao thông ngày càng bị quá tải. Nếu các phương tiện tiếp tục tăng trưởng như hiện nay, đến năm 2020 Thành phố sẽ có hơn 800 nghìn ôtô, hơn 6 triệu xe máy, năm 2030 số ô-tô sẽ lên đến gần 2 triệu, xe máy khoảng 7,5 triệu.

Đến năm 2020, thành phố sẽ bị ùn tắc nghiêm trọng, bởi diện tích chiếm dụng của phương tiện gấp 3 lần so với diện tích mặt đường, riêng khu vực trung tâm thành phố sẽ gấp 4,5 lần. Với tốc độ tăng cơ học này, nhất là sự ùn tắc ngày càng trầm trọng tại các quận nội thành vào những khung giờ cao điểm buộc chính quyền Thành phố phải triển khai việc thu phí như trên.

Việc thu phí nội đô giảm ùn tắc giao thông.

Trao đổi về chủ trương này, TS. Nguyễn Xuân Thuỷ- Nguyên Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Giao thông - Vận tải (Bộ Giao thông Vận tải) cho rằng, vấn đề của Hà Nội hiện nay là ùn tắc giao thông. Do đó, để giải quyết tình trạng này phải xét trên cả điều kiện cần và đủ. Điều kiện cần ở đây là ùn tắc giao thông, song điều kiện đủ là các phương tiện giao thông công cộng phải đáp ứng được 50% nhu cầu đi lại của người dân thì lại chưa có.

Do đó, giải pháp căn cơ nhất để giảm ùn tắc giao thông đô thị Hà Nội hiện nay là mở rộng các tuyến giao thông công cộng, chủ chốt là đường sắt đô thị, xe buýt phải được thiết kế mạng lưới hợp lý. Khi thu hút được người dân tham gia rồi thì họ sẽ tự bỏ phương tiện cá nhân để di chuyển bằng xe công cộng.

Còn nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Bùi Danh Liên cho rằng, việc thu phí vào nội đô gắn với trách nhiệm của người dân với giao thông. Tuy nhiên hiện tại, ý thức chấp hành giao thông của người dân chưa cao nên thực hiện không đúng lộ trình, không có bài bản sẽ thất bại. Thứ nữa, việc thu phí bằng công nghệ đang trái với nếp sống của người dân, vì họ đang quen sử dụng tiền mặt.

Vì vậy, việc thu phí qua công nghệ rất cần đến trách nhiệm của hệ thống ngân hàng phải thống nhất được phần mềm đủ thông thoáng, đủ tiện lợi cho người dân. Nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cũng cho rằng ngành Giao thông nên tập trung kiểm tra, tuần tra, kiểm soát xe dù, bến cóc. Bởi thực trạng này đã tồn tại lâu, nhưng do không quyết liệt, xử lý không minh bạch nên tồn tại dai dẳng.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia cũng cho rằng nếu muốn thu được phí các phương tiện vào nội đô để giảm ùn tắc Hà Nội phải xác định chỗ nào là điểm ùn tắc thì mới thu phí. Khách quan nhìn nhận, thành phố Hà Nội cũng đã áp dụng nhiều biện pháp để góp phần giảm bớt ùn tắc giao thông nhưng hiệu quả thu được chưa cao.

Trong bối cảnh nhiều thành phố trên thế giới đã áp dụng hiệu quả phương án thu phí phương tiện thì đây cũng là hướng nghiên cứu nghiêm túc nếu cơ sở thực thi đảm bảo vững chắc. Tuy nhiên, triển khai như thế nào để đạt được hiệu quả như đề án đưa ra là vấn đề cần làm rõ hơn nữa bởi đặc thù mỗi thành phố là không giống nhau và không thể áp dụng đại trà.

Anh Tuấn